اقتصاد مقاومتی، تکه گم شده پازل اعتقادات

حاج علی اصغر زنگانه( مبین)، استاد دانشگاه، مدرس قرآن، برادر دو شهید و فعال فرهنگی شهرستان علی آباد کتول، در مصاحبه اختصاصی با گلستان 24، معتقد است که ابتدا باید به موضوع اقتصاد مقاومتی، از منظر اعتقادی نگاه کرد.

اقتصاد مقاومتی در قرآن:

وی می گوید: اقتصاد را نباید از ارزش ها و اعتقادات جدا بدانیم. در قرآن کریم مباحث اقتصادی همیشه با مسائلی مثل نماز مرتبط است. برای مثال خداوند متعال می فرماید:«اقیموالصلاه و آتوالزکاه». بزرگ ترین آیه قران در سوره بقره (آیه 284)، با یا ایهالذین آمنو شروع می شود، دستورات اقتصادی می دهد، و در آخر هم می فرماید ای مومنین اگر تقوا داشته باشید خداوند خودش به شما تعیلم می دهد و جوری ذهن شما را باز می کند که بسیاری از نا دانسته ها را در میابید و کشف می کنید. در آیه دیگری تاکید می شود:« ولو أن أهل الكتاب آمنوا واتقوا لكفرنا عنهم سيئاتهم ولأدخلناهم جنات النعيم ولو أنهم أقاموا التوراة والإنجيل وما أنزل إليهم من ربهم لأكلوا من فوقهم ومن تحت أرجلهم منهم أمة مقتصدة وكثير منهم ساء ما يعملون» ( اگر اهل ادیان دیگر الهی و حقیقت دین باشند، خدا گناهانشان را می پوشاند و در بهشت های پر نعمت وارد می کند، که این بهشت های پر نعمت می تواند هم دنیا باشد و هم آخرت. اگر به آنچه که از خدا به آن ها نازل شده است عمل کنند، از آسمان و زمین برای آن ها برکت می ریزد. اما متاسفانه جمعیت اندکی اهل مفاهیم و میانه روی اقتصادی هستند و بقیه دچار فساد در عمل می شوند.) سوره مبارکه مائه آیات 65 و 66

در  در سوره اعراف نیز خداوند متعال می فرماید:« ولو أن أهل القرى آمنوا واتقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء والأرض ولكن كذبوا فأخذناهم بما كانوا يكسبون ». اگر اهل شهرها، آبادی ها ، نعمت ها و کشور ها ایمان و تقوا داشته باشند، منِ خدا در های برکات آسمانی و زمینی را برای آن ها باز می کنم. اما متاسفانه آن ها در کار خود صادق نیستند. به همین خاطر گرفتار نتیجه رفتار غلط خودشان می شوند.

معنای اقتصاد و مقاومت:

زنگانه با تاکید به این موضوع که ما باید خدا را شکر کنیم ، چنین رهبری به ما داده است که همیشه عناوین را در حوزه های سیاسی، اجتماعی ابداع می کنند و آن را در عرصه ادبیات جامعه وارد می کنند، می گوید: عنوان اقتصاد مقاومتی هم که توسط ایشان بیان گردیده، از دو کلمه اقتصاد و مقاومت تشکیل شده است. اقتصاد به معنای میانه روی در منش مادی و دخل و خرج زندگی است و مقاومت از کلمه قیام، قوام و صبر برای رسیدن به هدف با داشتن برنامه و اعمال مجاهدانه برای کسب منافع مادی و خدمت مادی است. ورود کلمه مقاومت ، نشانه مقابله و مقاومت در مقابل دشمن نیز هست.

مولفه های اجرایی اقتصاد مقاومتی:

وی معتقد است که اقتصاد مقاومتی نباید خارج از راه دینی و نگاه اقتصادی دیده شود. این ها باید با هم تلفیق شود. زنگانه می گوید: در صورتی این مقوله به موفقیت می رسد ، دشمن را مایوس خواهد کرد و جامعه را خوشحال می کند که این مولفه ها در آن عملیاتی شود.

1. باید این عنوان را به صورت عزم ملی، ایمان و فرهنگ عمومی برای آحاد ملت، مسئولین و کارگزاران تعریف نماییم همه آن را باور کنند و یک عزم ملی شود. جهاد و پیروزی زمانی عملیاتی خواهد شد که فرمان الهی به صورت یک ارزش  و فرهنگ در بیاید و همه مشارکت کنند.

2. نگرش به این مقوله باید به صورت الهی و جهاد گونه باشد.این جهاد اقتصادی است.

3. از زیر ساخت های طبیعی و خدا دادی خودمان مثل نفت و گاز، بهره کافی و منطقی ببریم.

4. در برخورداری از منابع، رعایت اعتدال مد نظر همه باشد. به گونه ای که گرفتار افراط و تفریط که گناه بزرگی است، نشویم.

شاخص های اقتصاد مقاومتی:

1. نگاه ارزشی به اقتصاد. نه نگاه مادی

2.محاسباتی بودن و برنامه داشتن.کار ها در این زمینه نباید باری به هر جهت باشد. فرماندهی باید دقیق باشد. اهداف کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت به روشنی دیده شود و برای رسید به آن ها برنامه ریزی شود. سازه کار ها تعیین شود. نیروی انسانی مورد نیاز و اهداف تعریف شود و ما کاملا یک دستگاه محاسباتی در این زمینه داشته باشیم.

3. اقتصاد مقاومتی باید تولید محور باشد. آنقدر تولید را افزایش دهد که نیاز ها  کاملا پوشش داده شود.

4. تکیه بر نیروی انسانی جوان، توانمند و دانشمند و استفاده از منابع انسانی داخلی. اقتصاد ما باید درون زا باشد. همانگونه که مقام معظم رهبری تاکید می کنند. به مردم خودمان تکیه کنیم و کشور های بیگانه را که قصد دارند خود را به ما تحمیل کنند رها کنیم.

5. اولویت خدمت به جامعه خودی است و اضافه آن را به بقیه جهان صادر کنیم.

6. ایثار و بخشش در اقتصاد مقاومتی دیده شود. تکاثر ثروت، کسب قدرت و بر گرده دیگران سوار شدن نباشد. نگاه همه مجموعه اقتصاد مقاومتی باید خدمت به هم نوع خود با چشم انداز آخرت باشد.

7. ما برای سرمایه گذار و کارگر و مصرف کننده، باید امنیت اجتماعی و روانی فراهم کنیم.

8. مبتنی بودن بر نیاز های اساسی، پیشرفت باید مطابق برنامه باشد. این طور نباشد که هر کالایی را تولید کنیم و بگوییم باید جهادی کار کرد. بلکه باید به صورت برنامه ریزی عمل کنیم.

9. عدالت اقتصادی و ارائه خدمات را فراگیر کنیم.

10. وجود قناعت و استقلال با هدف پیشگری از خیانت های دشمن و وابستگی . یعنی اگر جامعه ای قناعت و استقلال را مد نظر نداشته باشند و بسیاری از بخش های اقتصاد آن ها به دشمن وابسته باشد، هرگاه دشمن اراده کرد، این رشته را قیچی خواهد زد و آن جامعه گرفتار می شود. البته تفاوت اقتصاد مقاومتی با ریاضت اقتصادی در این است که در اقتصاد مقاومتی، با عنایت بر درون زا بودن اقتصاد، بنا بر توزیع عادلانه و خدمت به همه است. اما در ریاضت اقتصادی که در اروپا بیشتر مطرح است، این است که از حق و حقوق بسیاری از مردم به خصوص نیازمندان زده شود. و عده ای هر روز ثروتمند تر شوند.

11. میانه روی در درآمد ها و هزینه ها.

12. تعیین نقش و حدود حاکمیت مردم به طور شفاف و روشن .حکومت اسلامی تعیین حوزه و وظایف کند و نیازمندی ها را اولویت بندی نماید و آن را به بخش خصوصی توانا واگذار کند.

13. پیشگیری از مفاسد اقتصادی، باند های رشوه و ثروت های غیر مشروع و تبیین امتیاز های اقتصادی ممنوع، برای پیشگیری از ورود افراد فاسد. امتیاز های اقتصادی غیر مشروع به آقا زاده به و از ما بهتران داده نشود. این امتیاز ها بر اساس شایسته سالاری واگذار شود.

14. پیروی از اهداف و سیاست های اقتصادی امام امت. امام امت که بر همه اوضاع اجتماع اشراف دارد، اهداف و سیاست هایی را ابلاغ می کند. در قانون اساسی هم این موضوع از وظایف مقام  معظم رهبری و ولایت است.

15. توکل و یاری خواستن از خداوند متعال در پیشرفت مبتنی بر عدالت با هدف تامین سعادت دنیا و آخرت. این موضوع باید همه چیز را پوشش دهد.

هدف تشکیل صندوق توسعه اقتصادی:

این استاد دانشگاه معتقد است که بحث صندوق توسعه اقتصاد کشور، که مقام معظم رهبری در همین ابلاغیه خود اعلام کردند، به این معناست که در حوزه اقتصاد مقاومتی، یک صندوق اقتصاد ملی باید تشکیل شود و مبلغ زیادی برابر اعتبار بودجه یک سال کشور در آن جمع شود تا برای تقویت اقتصاد ملی، سرمایه گذاری نیروهای کار آمد که می خواهند در حوزه اقتصاد مقاومتی سرمایه گذاری کنند، داده شود. همچنین برای کمک به این بخش. نتیجه این موضوع این است که اقتصاد درونی تقویت می شود و به دنبال آن کارگزاران اقتصادی قوت می گیرند. تولید بالا رفته و نیاز جامعه راه پوشش می دهد. ما به سمت صادرات سوق پیدا می کنیم. آن زمان دنیا است که به ما نیاز دارد و ما می توانیم به آن خدمات ارائه کنیم و دشمن نمی تواند به ما ضربه بزند.

وی در ادامه آیه ای از قرآن تلاوت نموده و می گوید: خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید:« وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ» امت اسلامی باید در همه بخش های جامعه قوی و مقتدر باشد. این ایه فقط به بحث نظامی اشاره نمی کند. وقتی ما در اقتصاد درونی به اقتدار رسیدیم، دشمن از ما نا امید می شود. کسانی که در حوزه اقتصاد مقاومتی مسئولیت کارگزاری این حوزه را به عهده می گیرند و از صندوق توسعه ملی به آن ها کمک می شود، باید بدانند که این حوزه برای تکاثر ثروت، کسب قدرت و بر گرده دیگران سوار شدن نیست، بلکه هدف خدمت به انسانیت و جامعه است.