تفریح موش ها و سگ های ولگرد با سلامت شهروندان گرگانی

به گزارش گلستان 24، این روزها حضور بی شمار انواع موش های تُپل در کانال های فاضلاب و یا مسیرهای هدایت آب های سطحی کوچه و خیابان های گرگان سبب شده تا برخی شهروندان از لقب شهر موش ها برای گرگان استفاده کنند.

برای مشاهده موش نیاز به جستجو و وقت زیاد نیست، کافی است به هنگام حرکت در پیاده رو نظری به جدول کنار خیابان یا کوچه محل زندگی انداخت و موش هایی که از فرط پرخوری و چاقی با توجه به فراوانی امکانات تغذیه بعضا توان حرکت ندارند را براحتی دید.

هم اینک در گرگان حکایت موش و گربه و دشمنی آنان مطرح نیست، زیرا وفور نعمت باعث شده که این دو گروه به زندگی مسالمت آمیز روی آورند و یا شاید گربه ها از موش های تپل و تنومند قدری ترسیده و در لاک خویش فرو رفته اند.

به عبارتی هم اینک به اندازه کافی پس مانده غذا و انواع خوراکی ها از سوی شهروندان به داخل جدول های کنار خیابان و کانال ها فاضلاب ریخته می شود، که گربه ها نیز از محل این سفره سیر شده و نیازی به گرفتن موش های فربه و خوردن آن ندارند.

جدای از این حیوانات موذی و دردساز برای سلامتی شهروندان، سگ های ولگرد نیز معضل دیگری است که براحتی در خیابان ها و کوچه های شهر جولان می دهند، اما این حیوان دشمن گربه و موش دیگر کاری به آنها ندارد و غذاها و خوراکی های متنوع و جدیدی برای خوردن و سیر شدن آنها در سطح شهر وجود دارد.

این حیوانات دنیای مدرن برخلاف داستان هایی که چند دهه قبل در کتاب های درسی می خواندیم و به دانش آموز القاء می کرد که دشمن یکدیگرند، امروز سازش پذیری زیادی با هم پیدا کرده اند. 

و اما آزادی و جولان این حیوانات نگرانی هایی را در بحث سلامت شهروندان ایجاد کرده است و هر کدام از این حیوانات متاسفانه می تواند ناقل بیماری های مسری و واگیردار خطرناک باشند که تهدیدی جدی برای سلامت مردم و بهداشت محیط است و در این خصوص نظری به برخی بیماری ها که از این طریق انسان ها را مبتلا می کنند، داریم.

به گفته کارشناسان مرکز بهداشت گلستان، بیماری هایی که از سگ به انسان منتقل می شود در دو گروه اصلی انگلی و عفونت های باکتریایی یا ویروسی قرار دارد، در بیشتر موارد بیماری از سگ و دیگر حیوانات خانگی در اثر گزش، خراش، تماس مستقیم با حیوان و یا مدفوع آن به انسان منتقل می شود.

بیماری هاری، انتقال انواع انگل و عفونت های قارچی، سالک، کیست، طاعون، حصبه و تیفوس تنها بخشی از مشکلات وجود رها بودن این حیوانات در سطح جامعه می باشد.

دکتر سیدمهدی صداقت معاون فنی مرکز بهداشت گلستان در این زمینه گفت: اگر سگی انسان را گاز گرفت، تمیز کردن فوری منطقه مجروح با مواد ضدعفونی کننده و آب و صابون می تواند خطر ابتلا به عفونت را به حداقل برساند، اما اگر بواسطه این گزش التهاب و تورم رخ دهد باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.

وی افزود: مهمترین بیماری هایی که از سگ به انسان منتقل می شود، هاری، انگل، انواع کرم های گرد، عفونت قارچی و سالک است.

در این خصوص لیشمانیوز جلدی یا سالک یک بیماری پوستی طولانی مدت و بدون درد و تب و قابل انتقال بین انسان و حیواناتی چون موش و سگ است، هنگام خونخواری پشه خاکی از زخم های سالک در جوندگان و سگ، انگل بیماری وارد بدن پشه شده و با نیش پشه آلوده، بیماری به انسان منتقل می شود.

در این خصوص و مطابق برخی آمار استان گلستان از جمله استانهایی است که بیشترین افراد مبتلا به سالک را در کشور را دارد بطوریکه همواره جزو رده های پنجم تا حداکثر دهم کشوری قرار دارد.

کیست هیداتیک نیز یک بیماری انگلی است که انسان و دام در اثر آلوده شدن مواد غذایی به تخم نوعی انگل به نام کرم تنیا اکینوکوک که در مدفوع سگ بیمار وجود دارد به آن مبتلا می شوند، راه انتقال این بیماری از طریق دست آلوده به مدفوع سگ و خوردن آب و موادغذایی است که به وسیله مدفوع حیوان بیمار آلوده شده باشد. 

هاری، دیگر بیماری ویروسی خطرناک است که از طریق گزش سگ بیمار با دهان کف دار به انسان منتقل می شود، ویروس هاری به سیستم عصبی حمله و در نهایت مرگ فرد را رقم می زند.

علائم اولیه بیماری هاری در افراد شبیه به بسیاری از بیماریهای دیگر از جمله تب، سردرد و ضعف عمومی می باشد و با پیشرفت بیماری، علائم مشخص تر به نظر می رسد و ممکن است شامل بی خوابی، اضطراب، گیجی، فلج خفیف، تحریک، توهم، اضطراب، بزاق بیش از حد، اشکال در بلع و آب ریزی از دهان شود.

به گفته کارشناسان بهداشت محیط، بیماری هایی که بوسیله موش به انسان منتقل می شود فراوان بوده به گونه ای که این حیوان جونده سبب بروز 35 بیماری خطرناک در انسان می شود. روی بدن موش، کک، کنه و شپش زندگی می کند و پس از مرگ این حیوان موذی کک به سراغ انسان می آید و او را بیمار می کند.

از سوی دیگر موش ها با ادرار و مدفوع خود محیط زندگی انسان را آلوده می کنند، نکته قابل توجه اینکه این حیوان برحسب عادت رفتاری بیشتر اوقات مسیر حرکت خود را با ادرار علامت گذاری کرده و همین نکته باعث انتقال بسیاری از عوامل بیماری زا به انسان می گردد.

اما برخی از مهمترین بیماری هایی که از موش به انسان منتقل می شود عبارت از طاعون، هاری، سالک، لپتوسپیروز یا یرقان، حصبه، تیفوس و توکسو پلاسموزیز است، این بیماری ها از طریق گزش، ادرار و مدفوع این حیوان و یا از طریق گزش پشه ای که از خون موش آلوده تغذیه کرده است، منتقل می شود.

طاعون، این بیماری که به آن مرگ سیاه نیز می گویند از طریق گزش کک هایی که از خون موش آلوده تغذیه کرده اند، به انسان منتقل می شود.

لپتوسپیروز یا یرقان، این بیماری باعث تب، خونریزی، دردناک شدن کبد، دردهای شکمی، خشک شدن و ریزش پوست می گردد.

حصبه، آلوده شدن غذا به ادرار و مدفوع موش موجب مسمومیت غذایی و بروز این بیماری می شود.

تیفوس، این بیماری سبب خونریزی در شش ها، سینه و پهلو و درنهایت مرگ فرد مبتلا می شود.

سالک، این بیماری سبب ایجاد زخم های پوستی می شود که درصورت عدم درمان بموقع اثر آن برای همیشه روی بدن می ماند.

توکسوپلاسموزیز، انتقال این بیماری که بیشتر از طریق مدفوع گربه به انسان صورت می گیرد به گفته کارشناسان بهداشت اخیراً از طریق موش هم مشاهده شده است، این بیماری می تواند موجب کوری مادر زادی نوزاد شود.

بااین حال روش های مبارزه با موش و سگ های ولگرد متنوع است که تله گذاری، استفاده از دور کننده ها و سموم شیمیایی، مبارزه بیولوژیکی و یا استفاده از امواج مافوق صوت از آن جمله می باشد.

اما دکتر صداقت، ساده ترین راه در دور کردن موش ها و سگ های ولگرد از محیط زندگی را انجام برخی اقدامات بهسازی و بهداشتی و نریختن پس مانده غذا در جداول و کانال های فاضلاب شهری می داند و گفت: پس مانده های مواد غذایی موجود در زباله ها بزرگترین منبع غذایی برای موش ها و سگ های ولگرد می باشد.

از سوی دیگر باتوجه به تمایل زیاد این حیوانات برای وارد شدن به اماکن انسانی، لازم است ساختمان ها به طریقی ساخته شوند که از ورود آنها جلوگیری شود.

علاوه بر اقدامات شهروندان، به نظر می رسد برخی دستگاه های خدماتی چون شهرداری، مرکز بهداشت و دامپزشکی نیز در جلوگیری از حضور این حیوانات در محیط زندگی انسان ها نقش موثری دارند.

در این خصوص خبرنگار ایرنا با توجه به اینکه شهرداری نخستین نهادی است که می تواند در این بخش پاسخگو باشد و مسوول امور و نظافت شهری است، به سراغ روابط عمومی شهرداری گرگان رفت تا اقدامات و تلاش های آنان را در مورد مبارزه با جانوران موذی و جمع آوری سگ های ولگرد در سطح شهر کسب کرده و اطلاع رسانی نماید، اما تماس های تلفنی چند روزه برای دریافت پاسخ معاونت خدمات شهری شهرداری گرگان از طریق روابط عمومی این نهاد بی نتیجه بود.

یکی از کارشناسان واحد روابط عمومی شهرداری گرگان نیز به خبرنگار ایرنا، گفت: سوالات شما را به محمدرضا اسفندیاری، معاونت خدمات شهری این شهرداری منعکس نموده ایم، وی معتقد است، ابتدا باید گزارش تهیه شده توسط ایرنا برای او ارسال تا آن را بخواند و سپس پاسخ دهد.

معاون فنی مرکز بهداشت گلستان نیز بابیان اینکه مرکز بهداشت درکمیته اتلاف سگ های ولگرد تنها نقش سیاستگذاری، آگاهی بخشی و اطلاع رسانی به شهروندان و در صورت بروز بیماری های ناشی از حیواناتی چون سگ و موش کار درمان را برعهده دارد، گفت: مجری اجرای سیاست های این کمیته و اتلاف سگ ها یا موش ها، در شهرها شهرداری ها و در روستاها دهیاری ها هستند.

به گفته دکتر صداقت، شهروندان می توانند از طریق سامانه پیامک کوتاه به شماره 1490 مشکلات و مسائل بهداشت محیط را جهت پیگیری گزارش نمایند.

رییس اداره مبارزه با بیماری های دامی اداره کل دامپزشکی گلستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، اظهار داشت: دامپزشکی تنها در کمیته اتلاف سگ های ولگرد استان یا شهرستان ها عضویت دارد و کار آن بیشتر جنبه سیاستگذاری و نظارت دارد.

رمضانعلی نیرومند افزود: دامپزشکی درحوزه واکسیناسیون حیوانات خانگی بویژه سگ ها و گربه ها وظیفه مندی دارد که در این خصوص طی سال 93 مجموعا افزون بر 25 هزار قلاده از این حیوانات را واکسینه کرده است.

با توجه به این مسائل به نظر می رسد نگرانی موش ها، گربه ها و سگ های ولگرد در سطح شهر رفع شده و تنها مردم باید نگران سلامت خود بوده و برای حفظ آن از نزدیک شدن به این حیوانات و نیز ریختن پس مانده غذا و بسیاری از موارد دیگر در جدول ها، حاشیه سطل های زباله و کانال های فاضلاب خودداری کنند.

گلستان افزون بر یک میلیون و 850 هزار نفر جمعیت دارد که حدود 470 هزار نفر آن در شهر گرگان مرکز این استان سکونت دارند./ایرنا