تمشک بهاره میوه ناب در جنگل های گلستان
تمشک از آن دست میوه‌های نابی است که نه نیاز به باغ دارد و نه باغبان؛ فقط جنگل و صحرا می‌خواهد که این زیرساخت طبیعی در گالیکش فراوان است.
به گزارش گلستان 24، تمشک از آن دست میوه‌های نابی است که نه نیاز به باغ دارد و نه باغبان؛ فقط جنگل و صحرا می‌خواهد که این زیرساخت طبیعی در گالیکش فراوان است.
گیاه خاردار بوته‌ای و عمودی با گل‌های سفید و صورتی ملایم و زیبا با برگ‌های پنجه‌ای و سبزش نوید میوه‌ای شیرین، آبدار، خوش‌رنگ و خوش عطر و بو از خانواده شاه‌توت و توت‌فرنگی به نام تمشک سیاه وحشی را می‌دهد، گیاهی که نام علمی آن Rubus fruticosu است و طرفدارانی خاص دارد.
البته تمشک به دو صورت است که نوع اول آن از اواخر بهار تا اواسط تابستان رسیده و قابل‌خوردن است. مردم گالیکش در گویش محلی به آن تیلاس بهاره ( تمشک بهاره ) میگویند و نوع دوم آن در اواسط تابستان می‌رسد که به آن تیلاس (تمشک) میگویند.
فرق آن در این است که تیلاس بهاره درشت‌تر و کشیده‌تر و مزه‌ای ملس دارد.
تمشک از میوه‌هایی است که مصرف تازه خوری دارد یعنی باید بلافاصله مصرف شود. رطوبت، گرما و فضای نامناسب موجب قرمزی، آفت و از بین رفتن تمشک می‌شود.
برخلاف تمشک‌های تابستانه که به‌صورت درختی بوده و مانند پیچک روی هر شاخ و دیواری که گیر بیاورند می‌نشینند و قد می‌کشند، تمشک‌های بهاره بوته‌ای هستند و ماندگاری آن‌ها کمی بیشتر از تمشک‌های تابستانه است.
معمولاً تمشک‌های بهاره اواخر بهار تا حداکثر اواسط مردادماه قابل‌برداشت هستند و پس‌ازآن دیگر خبری از تمشک‌های وحشی بهاره نیست. از اواسط تابستان به‌مرور پای تمشک‌های تابستانه می‌رسد و تا آبان ماه نیز می‌توانی آن‌ها را دید.
معمولاً این نوع تمشک‌ها را (تابستانه) کمتر می‌توان در جنگل‌ها یافت. میوه تمشک تابستانه را در دشت‌ها و صحراها بیشتر و بهتر می‌توان به دست آورد چراکه هم رشد بهتری در چنین فضایی دارند و هم آبدارتر هستند و علاوه بر آن از نور مستقیم خورشید بهره‌مند می‌شوند.
* تمشک روزی خدا
از خوبی‌های میوه‌های جنگلی این است که فقط زحمت چیدن دارند و فردی که محصول را به دست آورده زحمتی برای کاشت و پرورش آن‌ها نداشته و تنها به این فکر افتاده که از روزی بی‌منت خداوند کمال استفاده را ببرد.
اما از مشکلات میوه‌های جنگلی که افراد خاصی را به سمت خود می‌کشد این است که بیشتر آن‌ها تیغ‌دارند، کُندس و ولیک درختانی هستند که به این نام در گالیکش معروف بوده و در زمره درختان تیغ‌دار جنگلی قرار دارند.
شناخت کم افراد نسبت به میوه‌ها و گیاهان خوراکی و خواص درمانی آن‌ها از دیگر مشکلات میوه‌ها و گیاهان خودرو است و بهتر است بگوییم از بدی‌ها و مشکلات ما انسان‌هاست که برای شناخت این نعمت‌های خدادادی وقت نمی‌گذاریم.
* انواع و خواص تمشک
گرچه تمام انواع معمولی تمشک‌ها در شمال آمریکا می‌رویند اما تمشک در ایران دارای هشت گونه گیاه علفی و درختچه‌ای و غالباً تیغ‌دار بانام عمومی تمشک است که عمدتاً در مناطق جنگلی و غیر جنگلی شمال کشور در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان می‌رویند.
تمشک درختی یا برگ نارونی، تمشک کبود، تمشک خزری یا والش، تمشک لاهیجانی، تمشک جنگلی یا کرک آلود، تمشک قفقازی، تمشک ایرانی، تمشک تالشی یا هندل و تمشک سنگی، تمشک‌هایی هستند که در ایران می‌رویند، چهار گونه تمشک قفقازی، خزری، ایرانی و تالشی علاوه بر ایران در روسیه و قفقاز نیز می‌رویند، مردم گیلان به انواع تمشک «والش» میگویند، این میوه در مازندران به همان تمشک شهرت دارد و در گالیکش به آن تیلاس میگویند.
میوه‌های تمشک را یا همان‌طور خام می‌خورند و یا از آن در تهیه آب‌میوه، مربا، شربت، ژله، سرکه، لیکور و مارمالاد استفاده می‌کنند. میوه‌های تمشک سرشار از انواع ویتامین‌های A، B، C، اسیدهای آلی، شکر، پکتین، ترکیبات رنگی و نمک‌های معدنی است.
طبع تمشک خشک و سرد است همچنین این میوه ملین بسیار خوبی است. کسانی که از بیماری قند رنج می‌برند می‌توانند از این میوه استفاده کنند.
تمشک برای تسکین رماتیسم بسیار مفید است. از دیگر خواص آن می‌توان به تب بر بودن و دمان اختلالات روده و عفونت‌های مجاری ادراری اشاره کرد. برای خانم‌هایی که می‌خواهند پوست روشنی داشته باشند استفاده از تمشک توصیه می‌شود.
- غرغر محلول برگ تمشک جهت درمان آنژین و ورم لوزتین مفید است. ۳۰ تا ۵۰ گرم برگ درختچه تمشک را در یک لیتر آب جوش ریخته بگذارید دم بکشد سپس صاف نمایید و غرغر نمایید.
- جهت معالجه برونشیت ۳۰ تا ۵۰ گرم برگ درختچه تمشک را در یک لیتر آب جوش ریخته سپس دم‌کرده و صاف نمایید با عسل مخلوط صرف شود.
- این محلول تب بر و عرق آور است.
- کسانی که یبوست دارند یک و نیم کیلو میوه تمشک را در گوشه‌ای به حال خود بگذارند سپس آب آن را گرفته با ۹۰ گرم شکر مخلوط نموده با حرارت ملایم پخته و هم زنید تا شربت سفتی تهیه شود این شربت برای کسانی که دچار یبوست هستند مفید است شب و صبح یک قاشق مصرف شود.
- کسانی که سوزش معده دارند (ترش می‌کنند) از دم‌کرده برگ تمشک بنوشند. ۳۰ تا ۵۰ گرم برگ خشک را در یک لیتر آب جوش ریخته به مدت ۲۰ دقیقه دم‌کرده صاف نموده با عسل مخلوط شود بعد از هر غذا یک فنجان میل شود.
- تمشک رقیق‌کننده خون است.
- جهت کک‌ومک با میوه تمشک پوست صورت را ماساژ دهید.
- کسانی که صفرا دارند از دم‌کرده برگ تمشک استفاده نمایند.
- ماسک تمشک برطرف‌کننده منافذ باز پوست صورت است.
- کسانی که ناراحتی کلیوی دارند روزی ۴ لیوان از شربت تمشک استفاده کنند.
- برای درمان جوش‌های صورت و تحریکات پوست ۱۰۰ گرم برگ خشک تمشک را به مدت ۱۰ دقیقه جوشانده صاف نموده صورت را با آن بشویید.
- برای درمان پوست‌های خشک از کوبیده برگ تمشک به‌صورت ضماد استفاده نمایید.
- برای پاک نمودن معده و روده به مدت چند روز به‌صورت ناشتا تمشک میل بفرمایید.
- دم‌کرده برگ تمشک برای خانم‌هایی که بچه سقط کرد‌ه‌اند و از بین بردن دردهای زایمانی بسیار مفید است (۵ گرم در ۱۵۰ سی‌سی آب جوش دم‌کرده) به مدت ۱۵ دقیقه.
- جوشانده ریشه برگ تمشک برای تسکین سرفه‌های سخت و سیاه‌سرفه مفید است.
- خوردن تمشک برای تقویت قلب مفید است.
- برای تقویت نیروی جنسی از تمشک استفاده کنید.
- تمشک خونروی از سینه را قطع می‌کند.
- تمشک خونروی از رحم را بند می‌آورد.
- ضماد برگ آن (تمشک) برای التیام زخم‌ها و ورم‌های اطراف چشم مناسب است.
- جویدن برگ یا میوه آن برای زخم‌های لثه و سستی لثه و بوی بددهان نافع است.
- برای جلوگیری از خونریزی بواسیر ضماد برگ آن و یا عصاره برگ آن‌که در سایه غلیظ شده باشد استفاده می‌گردد.
- ماساژ بادم‌کرده برگ و یا میوه آن برای سیاه کردن مو استفاده می‌شود.
- برای خرد کردن سنگ کلیه می‌توان از جوشانده پوست ریشه تمشک استفاده نمود.
- مالیدن عصاره میوه تمشک جهت خشک‌کردن زخم‌ها و جراحت‌ها بهتر و جلوگیری از جریان چرک به کار می‌رود.
- کسانی که فشارخون دارند از خوردن تمشک فراموش نکنند.
- کسانی که نقرس دارند روزی دو بار هر باریک لیوان شربت تمشک یا ۱۰۰ گرم تمشک میل نمایند.
- شربت تمشک یک نوشیدنی خوب برای کسانی که سرخک یا آبله‌مرغان گرفته‌اند است.
ارسال نظر