تخلیه فاضلاب و زباله در تپه «سوگله»/ دفن درختان میان زباله‌ها

به گزارش گلستان 24، نامش «سوگله» است، زیرا تپه ای بود سبز و زیبا، بر فراز شهر گرگان که می توانستیم کل شهر را از آنجا ببینیم. منطقه ای زیبا با تراکم درختان که بعدها به دلیل مسیر پیچ در پیچ دسترسی به آن به «هزار پیچ» هم معروف شد.

تپه گردشگری سوگله، سال ها پیش جنگلی زیبا بود به طوری که امکان ورود به بخشی از این منطقه وجود نداشت. اما امروز شاهد آن هستیم که این مرکز گردشگری تبدیل به معدن نخاله های ساختمانی و دریاچه فضولات انسانی شده است.

بویی که در اطراف این تپه به دلیل تخلیه نخاله ها و فاضلاب پیچیده هر شهروند یا مسافری را از این منطقه گردشگری دور می کند. حالا از بس در سوگله نخاله تخلیه کرده اند که دیگر تپه هزارپیچ نیست بلکه کوهی از ضایعات ساختمانی است که درختان جنگلی در زیر آن دفن شده اند.

همه داستان اینجا تمام نمی شود زیرا چندی است که تخلیه نخاله به اراضی کشاورزی مسیر تپه سوگله و تخلیه فاضلاب در روزهای بارانی به کنار جاده در این منطقه رسیده است.

در ۷۰۰ متری این فاجعه زیست محیطی روستای سعد آباد قرار دارد که مردم آن در نیمه اول سال به دلیل گرمای هوا، از بوی بد فاضلاب رنج می برند، اهالی این روستا در طول سال امکان کشاورزی و دامداری در زمین های مجاور این تپه را ندارند زیرا چرای دام در مجاورت این منطقه احشام را تلف کرده و امکان کشاورزی در این شرایط نامطلوب را به آنها نمی دهد.

تا زمانی که خودم از نزدیک این فاجعه را ندیده بودم باورم نمی شد چطور می توان هر روز از کنار دریاچه ای فضولات انسانی و کوهی از ضایعات ساختمانی رد شد و سکوت کرد. به همراه یکی از اهالی سعد آباد که از تخلیه نخاله های ساختمانی در اراضی کشاورزی گلایه مند بود به بازدید از این منطقه رفتیم. در یک جمله باید گفت برای روستائیان، کشاورزی در کنار این فاجعه واقعا دشوار است.

سعدآبادی ها سال ها از طریق دهیاری پیگیر توقف تخلیه فاضلاب و نخاله در تپه سوگله هستند ولی آنطور که محمد پورهادی به خبرنگار مهر می گوید مسئولان گوششان بدهکار نبوده و در این زمینه کم کاری کرده اند.

 سال هاست که از طریق دهیاری پیگیر توقف تخلیه فاضلاب و نخاله در تپه هزارپیچ هستیم اما هیچ گاه صدایمان به گوش مسئولان نرسید یا اینکه نخواستند که به درد دل مان گوش دهندبه اعتقاد کارشناسان احتمال افزایش مشکلات بهداشتی با تخلیه فاضلاب در این منطقه زیاد است چراکه وقتی فاضلاب فضولات انسانی وارد پهنای آب های سطحی یا زیرزمینی می شود خطرات بهداشتی ایجاد می کند.

ممکن است از همین آب تصفیه نشده برای آبیاری سبزیجات و کشاورزی استفاده شود. در مورد میوه و سبزیجاتی که به صورت مستقیم استفاده می شود می تواند باعث بیماری های مسری و عفونی شود.

به عقیده یک کارشناس بهداشت محیط، فاضلاب فضولات انسانی این منطقه می تواند کانون تجمع عوامل ناقل از نظر بهداشتی برای انسان و سایر موجودات باشد.

خودروهای حامل فاضلاب هربار حدود ۱۰۰ متر مکعب فاضلاب تخلیه می کنند

تبدیل شدن بخشی از سوگله به دریاچه فاضلابی که هر روز چند تانکر ۱۰۰ مترمکعبی به آن افزوده می شود، باعث نگرانی محمد رضوی شده است. وی معتقد است که در فصل گرما خطر تهدیدات بهداشتی و بیماری های واگیر بیشتر می شود.

رضوی جدا از فاضلاب، نخاله ها را هم عامل بیماری سالک و مکانی برای تکثیر انواع حشرات موذی می داند. چراکه زائده های حاصل از عملیات ساختمانی که اغلب آن خاک و نخاله است محل امنی برای زندگی جوندگان موذی و حشراتی مانند پشه خاکی و سگ های ولگرد است که منبع انواع بیماری به شمار می روند.

نکته دیگری که این کارشناس بهداشت بر آن تاکید دارد، از بین رفتن حاصلخیزی و مرغوبیت خاک و زمین های کشاورزی شده توسط تخلیه خاک و نخاله در اراضی کشاورزی است. این موضوع به گفته اهالی روستای سعد آب باعث هزینه های زیادی به هنگام پاک سازی مجدد، نخاله ها برای آن ها شده است.

البته مساله سوگله بسیار قدیمی تر از آن است که فکرش را می کردیم، زیرا اهالی سعد آب می گویند حدود ۱۲ سال است که با این مساله دست و پنجه نرم می کنند و به عبارت دیگر یک دهه است که مسئولان از تصمیم گیری قاطع درباره این مساله محیط زیستی شانه خالی می کنند.

در همین رابطه و با پیگیری های سال گذشته خبرنگار مهر، پس از بحث زیاد در جلسات شورا، قرار شد که تخلیه نخاله ها در سوگله جمع آوری شده و در معدن شن و ماسه توسکستان تخلیه شود اما ظاهرا نبود اتفاق نظر اعضای شورا به این تصمیم گیری تاثیر گذاشته و باعث شده تا مصوبه ای که چندین جلسه برای آن بحث شد یک سال بی نتیجه باقی بماند.

نبود اتفاق نظر اعضای شورا عامل اجرایی نشدن جانمایی نخاله ها 

سخنگوی شورای اسلامی شهر گرگان در گزارشی که دی ماه سال گذشته با عنوان «چهره سوگله با نخاله زیبا نیست» منتشر شد، اعلام کرده بود تخلیه نخاله در اراضی توسکستان و هاشم آباد انجام خواهد شد اما ناصر گرزین پس از محقق نشدن وعده سال گذشته اش، اکنون نبود اتفاق نظر اعضای شورا را عامل محقق نشدن این وعده می داند و معتقد است طبق قانون مناقصات برگزار شده، اما چون برخی اعضا اجازه کار به پیمانکار ندادند این مشکل ادامه یافته است.

گرزین که آغاز به کار پیمکانکار را پایان تخلیه نخاله در تپه سوگله اعلام کرده بود حال می گوید که در قرارداد جدید نخاله ها به توسکستان هدایت می شود و اگر کسی هم نخاله ها را به هزارپیچ منتقل کند خلاف مقررات عمل کرده است.

در حالی که سخنگوی شورای اسلامی شهر گرگان از برنده شدن پیمانکار در مناقصه و آغاز به کار این شرکت سخن به میان می آورد رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر اظهار می کند که پیمانکار حمل نخاله نداریم اما پیمانکار جمع آوری نخاله از سطح شهر داریم.

محمد ابراهیم جرجانی در گفتگو با مهر تاکید می کند که کار پیمانکار جمع آوری نخاله های شهر جدا از هدایت نخاله ها به توسکستان است، و در مورد اول فقط اجازه نمی دهد در شهر نخاله ای تخلیه شود.

اظهارات جرجانی زمانی جالب می شود که به گفته وی مناقصه انجام شده تنها برای پیمانکار جمع آوری نخاله از شهر بوده و هنوز برای انتقال نخاله های ساختمانی مکانی تعیین نشده است و این موضوع دقیقا خلاف گفته های گرزین است.مناقصه انجام شده تنها برای پیمانکار جمع آوری نخاله از شهر بوده و هنوز برای انتقال نخاله های ساختمانی مکانی تعیین نشده است

با توجه به تاکیدات مسئولان استانی و شهرستانی به رفع این مشکل، هنوز ابتدایی ترین گام یعنی جانمایی مکانی جدید و ممانعت از تخلیه نخاله در تپه گردشگری سوگله از سوی شهرداری گرگان برداشته نشده است و اینگونه که از ظواهر امر پیداست اختلافات میان اعضای شورا در روند تصمیم گیری آنها و توسعه شهری تاثیر داشته است.

جدای از بحث نخاله های ساختمانی، تخلیه فاضلاب انسانی در منطقه گردشگری هزار پیچ که جزو محدوده شهری است می تواند در آینده این منطقه را هم از جنبه حقوقی محیط زیست و هم از نظر تخلیه فاضلاب و نخاله ها به کانون بحران تبدیل کند به نحوی که تخلیه فاضلاب و پساب و پسماندهای حاصل از آن در درازمدت به صورت مستقیم و غیر مستقیم تاثیر منفی بر اراضی جنگلی و پوشش گیاهی این منطقه وارد می کند.

در شرایطی که وضعیت تخلیه فاضلاب در تپه سوگله در شرایط بدی قرار دارد و تنها راه آن اجرای شبکه در شهر گرگان است مدیرعامل شرکت آب وفاضلاب استان گلستان در آخرین اظهار نظرش در این خصوص، نبود منابع مالی را عامل توقف پروژه می داند و تکمیل آن را در پنج سال آینده پیش بینی می کند. این یعنی باید باز هم طبیعت تاوان بی تدبیری انسانها را بدهد و منتظر تصمیم نهایی بماند.

اهمیت موضوع تخلیه فاضلاب و نخاله در تپه سوگله و آسیب های وارده از این رویداد تا آنجا بوده که عیسی امامی نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی هم درباره آن اظهار نگرانی کرد و خواستار تسریع و تعیین تکلیف تخلیه فاضلاب و نخاله در تپه سوگوله شده است. وی گرچه به همکاری دستگاه های اجرایی برای رفع هرچه سریعتر این مشکل تاکید دارد ولی طی یک سال گذشته پیگیری خاصی در این رابطه نداشته است.

انتظار می رود دستگاه های متولی به جای ارائه وعده هایی که هیچ گاه عملیاتی نشده با توجه به شعار خدمتگزاری به مردم که همیشه سر می دهند هرچه سریعتر برای این فاجعه زیست محیطی تدابیری بیاندیشند تا تپه گردشگری که می تواند باعث رونق اقتصادی مردم گرگان باشد اکنون هزینه تعلل مسئولین را ندهد.

خبرنگار: الهام رئوفی فر
عکاس: احمد آق/مهر