صنایع کوچک گلستان آب می رود/ تعطیلی ۲۰ درصد واحدها

به گزارش گلستان 24 مشکلات بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها آغاز شد. کاهش ظرفیت تولید، اخراج کارگران، کاهش شیفت های کاری و حتی تعطیلی برخی کارگاه ها. چراغ صنایع کوچک یکی یکی خاموش شد تا موتور محرکه اقتصاد داخلی که بار توسعه کشور را در زمان تحریم بر دوش می کشید، کم کم از حرکت بایستد.

آنچه بر سر صنایع کوچک و متوسط گذشته، گواه این موضوع است که دولت بیشتر توجه اش به سمت صنایع بزرگ بوده، این در حالی است که صنایع کوچک در بهبود وضعیت اقتصادی کشور موثر هستند و باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرند.

بررسی‌ها نشان داده است که صنایع کوچک با ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش درآمد بر اقتصاد جهانی تاثیرگذارند؛ به علاوه شدت یافتن رقابت جهانی، افزایش بی اطمینانی و تقاضای فزاینده برای محصولات متنوع باعث شده است اقبال به این صنایع بیشتر شود.

طی این سال ها در گلستان نیز چرخ ۲۲۷ واحد صنعتی به دلایل رکود، تورم، هدفمندی غلط در بخش تولید و اشتغال از حرکت ایستاد. این در حالی است که تنها در سه درصد صنایع استان بیش از ۱۵۰ نفر اشتغال دارند و ۹۷ درصد مابقی صنایع کوچک هستند.

صنعتگران گلستانی می گویند که مدیران استان راهبردی ویژه برای صنعت استان تعریف نکرده اند. در این میان صنایع کوچک استان هم زیر بار مشکلات اقتصادی و نداشتن سرمایه در گردش و نبود قانون های حمایتی یکی پس از دیگری از گردونه صنعت استان خارج می شوند.

به اعتقاد مدیران صنایع، امروز در شرایطی که صنایع استان با ظرفیت بسیار پایینی مشغول تولید هستند، نیاز است که واحدهای کوچک در استان دیده شوند تا شاغلین در این بخش امید بیشتری به آینده کاری خود داشته باشند.

راهبرد استان حمایت از صنایع کوچک باشد

یکی از مدیران واحدهای صنایع کوچک استان «راهبرد صنعت استان را ایجاد صنایع جدید می داند» و می گوید: در حالی که احیاء صنعت موجود با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کند مسئولین استانی باید صنایع کوچک را در دستور کار خود قرار دهند.

علی سعادتی با بیان اینکه نرخ سودهای بانکی کمر تولید را شکسته است، می افزاید: ارائه تسهیلات با نرخ ۲۷ درصد و سپرده های بانکی ۲۰ درصد کمر تولید را شکسته است و این مقدار هزینه در بخش انرژی و افزایش هزینه ها برای صنایع کوچک قابل تحمل نیست.

وی تصویب قانونی برای حمایت از صنایع کوچک و در نظر گرفتن زمان تنفس طولانی در بازپرداخت تسهیلات برای صنعت گران، بخشودگی جرایم تاخیری وام ها، کم کردن سود تسهیلات تا ۷ و ۴ درصد و استمهال ۱۲ تا ۱۵ ساله برای تسهیلات را از جمله نیازهای کنونی صنعت گلستان عنوان کرد.

صنایع کوچک موتور محرک توسعه

واحدهای تولیدی کوچک اهمیتی انکارناشدنی در شکوفایی اقتصاد ملی دارند و از این رو توجه به ارتقاء کیفیت و کمیت این واحدها دارای اهمیت است. اما سهم این گروه در اشتغال، نرخ تولید ناخالص داخلی و سایر شاخص‌های اقتصادی در توسعه کشور مشخص نیست.

بر اساس آمارهای موجود ۹۲ درصد از صنعت کشور را صنایع کوچک تشکیل می‌دهند و یک میلیون اشتغال که حدود ۴۵ درصد می‌شود در اختیار صنایع کوچک است. کارشناسان معتقدند که در سالهای گذشته به غلط بر این باور بودند که با ایجاد شهرک های صنعتی به صنعتی شدن منطقه کمک می کنند این در حالی است که شهرک های صنعتی تنها ابزاری برای سرمایه گذاری است.

منطقه آزاد ظرفیت مناسبی برای صنایع گلستان است

معاون صنایع کوچک شرکت شهرک های صنعتی کشور هم در سفری که به گلستان داشت، از صنایع کوچک به‌ عنوان موتور محرک توسعه یاد کرد و گفت: ساخت ۹۴۱ شهرک صنعتی در کشور ضروری نبوده است و یک سوم شهرک های صنعتی کشور مازاد است.

علی سلیمانی درباره وضعیت ایجاد شهرک های صنعتی در استان گلستان هم گفت: در بیشتر نقاط کشور برای ایجاد شهرک صنعتی مشکلات و محدودیت هایی در حوزه آب و برق وجود دارد اما در گلستان چنین محدودیت هایی نیست. آب و صنایع انرژی با توجه به وجود دریای خزر و کشورهای همسایه هم چون ترکمنستان و قزاقستان قابل تأمین است.

بیشتر نقاط کشور برای ایجاد شهرک صنعتی مشکلات و محدودیت هایی در حوزه آب و برق وجود دارد اما در گلستان چنین محدودیت هایی نیست

سلیمانی هم چنین وجود منطقه آزاد در استان را یک ظرفیت بسیار مناسب برای گلستان دانست و ادامه داد: در گلستان ساخت تنها ۵ شهرک بزرگ کافی بود که در آن صورت راحت تر می توانستیم زیرساخت های باقی مانده را تکمیل کنیم.

معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی کشور، توسعه بنگاه های کوچک را از اولویت های کشور دانست و اعلام کرد: برای این منظور ۵ هزار میلیارد توسط ۳ بانک برای خروج از رکود واحدهای کوچک شهرک های صنعتی در نظر گرفته شده است که در صورت تخصیص به گلستان هم سهمی می رسد.

اشتغال ۱۷ هزار نفر در صنایع کوچک گلستان

به واحدهای زیر ۵۰ نفر اشتغال، صنایع کوچک و به واحدهای زیر ۱۵۰ نفر صنایع متوسط گفته می شود. ۹۱۴ واحد صنعتی در گلستان داریم که ۸۹۷ واحد آن صنایع کوچک و متوسط هستند.

بر اساس آمارها، بیش از ۹۷ درصد صنایع استان صنایع کوچک است. از نظر اشتغال در کل استان ۲۱ هزار و ۵۶۰ نفر در حوزه صنعت فعال هستند که ۱۷ هزار و ۴۵۸ نفر در بخش صنایع کوچک مشغول هستند. از نظر فراوانی، صنایع غذایی و شیمیایی بیشترین صنایع کوچک استان را شامل می شود.

اما شواهد نشان می دهد که حدود ۲۰ درصد واحدهای صنعتی استان تعطیل است. معاون صنایع کوچک شرکت شهرک های صنعتی گلستان هم در رابطه با وضعیت صنایع کوچک استان به خبرنگار مهر می گوید: در حال حاضر ۱۸۲ واحد صنعتی تعطیل در استان داریم  واحدهای تعطیل نیز به واحدهایی گفته می شود که حدود یک سال از تعطیلی آن هامی گذرد.

سید رضا مسلی عقیلی می افزاید: این واحدها یا در رهن بانک هستند، یا اختلاف شرکایی دارند و یا بازار ثابت نداشته و تکنولوژی آن ها ضعیف است. نداشتن نقدینگی و سرمایه در گردش هم از مشکلات دیگر این واحدهای تعطیل است.

مسلمی در پاسخ به این که چه اقداماتی برای رونق این صنایع در استان در نظر گرفته شده است، می گوید: کمیته فعال سازی واحدهای غیرفعال در استان تشکیل شده است و واحدهایی که بانک برای آنها اجرائیه صادر کرده است توسط این کمیته شناسایی و در جهت رفع مشکل اقداماتی صورت می گیرد. ضمن اینکه اگر سرمایه گذاری اعلام آمادگی برای سرمایه گذاری در استان داشته باشد ابتدا این واحدهای غیرفعال به آن ها معرفی می شوند.

۸۰۰ میلیارد تومان برای احیا صنعت گلستان نیاز است

معاون صنایع کوچک شرکت شهرک های صنعتی گلستان می افزاید: به نظر می رسد برای حل اساسی مشکل این واحد ها دولت می بایست کارگروهی متشکل از اداره صنعت، شرکت شهرک ها، تامین اجتماعی، اداره کار، بهداشت، دامپزشکی و دیگر ادارات زیر مجموعه را تشکیل دهد و در کنار آن واحدهای دارای مشکل را نیز دعوت کرده و نسبت به رفع مشکل آن ها با همیاری دستگاه های مرتبط اقدام کند.

مسلمی تصریح می کند: سال گذشته از محل کمک های فنی و اعتباری و طرح نوسازی و تجهیز ۷۰ میلیارد ریال به واحدهای صنعتی استان کمک صورت گرفت. ولی برای حل مشکل اساسی واحدهای تولیدی استان ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار هزینه است تا بتوانیم نقدینگی واحدهای کوچک و متوسط را حل کنیم.

برای حل اساسی مشکل این واحد ها دولت می بایست کارگروهی متشکل از ادارات را تشکیل دهد و در کنار آن واحدهای دارای مشکل را نیز دعوت کرده و نسبت به رفع مشکل آن ها با همیاری دستگاه های مرتبط اقدام کند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان هم در رابطه با وضعیت صنایع کوچک استان به خبرنگار مهر می گوید که صنایع کوچک می توانند با سرمایه گذاری کم اشتغال ایجاد کنند که این نقطه قوت است و از طرفی با فشارهای اقتصادی ممکن است زود دچار چالش شوند.

حسینقلی قوانلو اولین هدف در صنایع کوچک استان را راه اندازی دوباره واحدهای متوقف عنوان می کند و می افزاید: سال گذشته ۵۰ واحد از ۲۲۷ واحد متوقف صنایع ما مجدد راه اندازی شد و در نظر داریم امسال با کمک بانک ها و لایحه خروج از رکود ۱۰۰ واحد صنعتی دیگر را مجدد راه اندازی کنیم. برای این منظور پایش را شهرک به شهرک در استان آغاز کرده ایم و در نظر داریم ظرف دو سال آینده این اقدام را به اتمام برسانیم.

وی با اشاره به قانون مهم خروج از رکود برای رفع موانع تولید تصریح می کند: اولین جلسه ستاد تسهیل را با محور عبور از موانع تولید اختصاص داده ایم و امیدوار هستیم بتوانیم مشکل اصلی صنایع کوچک ما که سرمایه در گردش است را با افزایش تسهیلات دهی بانک ها رفع کنیم.

با توجه به اهداف کلی توسعه اعم از فقرزدایی، ایجاد رفاه عمومی، عدالت اجتماعی، تعادل‌های منطقه‌ای و استقلال اقتصادی لازم است سیاست‌هایی اتخاذ گردد که دستیابی به این اهداف را میسر سازد.

در واقع صنایع کوچک با توانمندی‌های خود می‌توانند با از میان برداشتن مشکلاتی همچون بیکاری و توزیع ناعادلانه درآمد، نقش مهمی به عهده گیرند.

در تمام دنیا، صنایع کوچک عامل ایجاد اشتغال هستند در حالی که در ایران هرجا حرف از ارائه تسهیلات به صنایع کوچک و زودبازده به میان می‌آید، دید منفی به آن به ‌وجود آمده و اذهان بر این مساله گرایش دارد که صنایع کوچک فقط پول را هدر می‌دهند.

علیرغم اهمیت و ضرورت توجه جدی و هدفمند به مقوله توسعه صنایع کوچک در کشور، هنوز داشتن ساختار سنتی از جنبه‌های مختلف مدیریتی، نیروی انسانی و ماشین‌آلات، در کنار محدود بودن عرضه به بازارهای کوچک و بسته محلی و در اختیار نداشتن منابع مالی لازم و کافی برای توسعه این امر، از مسائل و مشکلات بزرگی هستند که گریبان تولید ما را گرفته‌اند.

پایین بودن نرخ سرمایه‌‌گذاری‌های جدید را هم نباید فراموش کرد چرا که ضعف بازار سرمایه و توان پایین جذب سرمایه‌ها، عاملی است که اقتصاد ایران را فلج کرده است. علاوه بر موارد فوق، وجود قوانین انعطاف ناپذیر کار و تامین اجتماعی و مالیاتی و آسیب‌پذیر بودن این صنایع در مشکلات و بحران‌های اقتصادی در رویارویی با تورم تا کنون بسیاری از صنایع و محیط کسب و کار ما را با چالش مواجه کرده است، هر چند پایین بودن نرخ ورود صنایع کوچک به بازار و مشخص نبودن نرخ واقعی خروج از آن و نبود نظام پشتیبانی از کارآفرینی و نوآوران را هم نباید فراموش کرد.

کمبود تخصص در حوزه‌های مختلف، تأمین مالی، غیرشبکه‌ای عمل کردن، نبود بخش‌های تحقیقات و توسعه را می توان از جمله مشکلات صنایع کوچک عنوان کرد که نیاز به حمایت بیشتری در این بخش وجود دارد. در این میان بیشتر مدیران صنایع کوچک چشم انتظار طرحی مانند خروج از رکود هستند تا با تصویب نهایی آن بتوانند از چالش های کنونی که در صنعت و تولید با آن درگیر هستند خارج شوند.

خبرنگار: زهرا خورشید کلائی/مهر