لزوم تمرکز‌زدایی از ناهارخوران/ سازمان توسعه گردشگری ایجاد شود
در شرایطی‌که ظرفیت گردشگری ناهارخوران گرگان درحال تکمیل است، شهرداری با احداث تقاطع‌های غیرهمسطح در حال افزایش بار ترافیکی این منطقه است واین موضوع با انتقاد کارشناسان روبه‌رو شده است.
به گزارش گلستان 24، اهمیت صنعت گردشگری امروزه به حدی است که به عنوان بزرگ‌ترین صنعت خدماتی جهان درآمده و سالانه میلیون‌ها نفر گردشگر در سرتاسر جهان با انگیزه‌های گوناگون در حال جابجایی و سفر هستند.
شهرها از دیرباز جذاب‌ترین فضاهای گردشگری را تشکیل می‌دادند زیرا شهرها از پیشرفته‌ترین و کامل‌ترین قرارگاه‌های انسان محسوب می‌شوند و در بردارنده مراکز مهم اقتصادی، علمی، تفریحی، پزشکی و غیره هستند و افزون بر این‌ها از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی نیز برخوردارند.
بنابراین این شهرداری‌ها علاوه بر بخش عمرانی، وظیفه ای هم در حوزه گردشگری بر دوش دارند. در ایران شهرداری‌ها گرچه در سیاست گذاری‌ها و برنامه ریزی‌ها نمی‌توانند وارد شوند، اما می‌توانند در طراحی، آماده سازی و مدیریت بهره برداری سایت‌های گردشگری نقش مهمی داشته باشند.
مشارکت بیشتر مدیران و مسئولین محلی در زمینه برنامه ریزی توسعه پایدار گردشگری موجب افزایش سهم شرکت‌های محلی از منافع حاصل از جمله درآمد و اشتغال می‌گردد. لذا شهرداری‌ها به عنوان سازمانی مردمی با مسئولیت مدیریت خدمات شهری، نقش کلیدی در توسعه صنعت توریسم شهری ایفا می‌کنند.
در این بین توسعه حوزه گردشگری طبیعی و اکوتوریسم در شهرهای شمالی مورد توجه زیادی قرار می‌گیرد، استان گلستان نیز با داشتن منابع طبیعی در این حوزه مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، اما در گلستان و بخصوص شهر گرگان بیشترین تمرکز در این بحث بر روی پارک جنگلی ناهارخوران است. در همین رابطه بسیاری معتقدند که تمرکز گردشگری از این مکان باید برداشته شود ولی همچنان عکس این مورد در حال وقوع است.
ترافیک ناهارخوران گردشگران را کلافه کرده است
محمد جوادی یکی از گردشگران پارک جنگلی ناهارخوران ضمن ناخرسندی از ترافیک زیاد در مسیر ناهارخوران از جمعیت زیاد و فضای کم این منطقه گله می‌کند.
وی از این که باید با فاصله کمی از دیگر گردشگران در منطقه ناهارخوران بشیند و حریمی برای تفریح و استراحت وی وجود ندارد ابراز نارضایتی می‌کند می‌گوید که حتی دیده برخی برای محل استراحت با یکدیگر دعوا کرده‌اند.
جوادی که معتقد است محیط گردشگری ناهارخوران به محیطی غیر اخلافی و غیر خانوادگی تبدیل شده است، نبود امکانات رفاهی و خدماتی مناسب را از دیگر نقاط ضعف منطقه ناهار خوران عنوان می‌کند.
به گفته وی، هر روز هر روز بر جمعیت حاضر در ناهارخوران افزوده می‌شود و نه تنها هیچ برنامه ای برای رسیدگی به این موضوع نیست بلکه که شاهدیم هر سال طرح‌های جدید برای دسترسی بیشتر افراد مختلف به این بخش ایجاد می‌شود، در شرایطی که هیچ زیرساخت خدماتی مناسبی ندارد.
در شهرهای شمالی بسیاری از پارک‌های طبیعت و جنگلی در حریم شهرها قرار دارند و در حوزه خدمات‌رسانی شهرداری‌ها جای می‌گیرند. شهرداری‌ها در حوزه ایجاد زیرساخت‌ها در این محدوده‌ها فعالیت می‌کند.
طبق قوانین مربوط به برنامه پنج‌ساله توسعه و برنامه‌های میان‌مدت، بسیاری از اراضی جنگلی و محیط‌های طبیعی پیرامون شهرها در سال‌های اخیر به شهرداری‌ها واگذار شد و شهرداری‌ها در ایجاد زیرساخت‌های مبتنی بر توسعه گردشگری در این مناطق فعالیت می‌کنند. لذا اقداماتی مانند جذب سرمایه‌گذار تا تملک زمین‌هایی که موردنیاز برای ارائه خدمات و یا احداث تجهیزات جزو وظایف شهرداری‌ها است.
سازمان توسعه گردشگری در شهرداری گرگان احداث شود
به دلیل گستردگی فعالیت شهرداری‌ها، برخی از فعالیت در حوزه گردشگری خودداری می‌کنند یا تمرکز کمتری روی آن دارند، در این شرایط یکی از راهکارها برای تمرکز بهتر و دسته‌بندی امورات مختلف نهادسازی است، به‌طور مثال اگر شهرداری در همین شهر گرگان در حوزه فرهنگی ورزشی سازمانی را تأسیس کند می‌تواند متولی اموری از جانب شهرداری در این حوزه باشد. حوزه گردشگری نیز با توجه به گستردگی‌اش به چنین فضایی نیاز دارد تا سازمانی در زیرمجموعه مدیریت شهری داشته باشد.
مصطفی علیزاده، کارشناس مدیریت شهری، به اهمیت نهادسازی اشاره می‌کند دراین‌باره می‌گوید که می‌توان تحت عنوان سازمان توسعه گردشگری، برای توسعه این بخش تلاش کرد.
وی بابیان این‌که این سازمان می‌تواند متولی توسعه گردشگری در مناطقی باشد که زیرمجموعه شهرداری‌ها هستند، ادامه می‌دهد: این نهادسازی می‌تواند باعث تمرکز بهتر ازنظر تصمیم‌گیری در این حوزه شود و یک زیرساختی را برای اعمال دیدگاه‌ها و نظرات کارشناسانه‌تر و تخصصی‌تر به وجود آورد.
یکی دیگر از رویکردها که در بحث گردشگری در مدیریت شهری باید لحاظ شود بحث درآمدزایی است، اگر نگاهی به استان‌های شمالی بی اندازیم درمی‌یابیم که شهرداری‌ها در حوزه گردشگری طبیعی و به‌طور خاص اکو توریسم بیشتر هزینه می‌کنند این در حالی است که درآمدزایی چندانی برای آن‌ها ندارد و عقلانی‌تر است که در این حوزه جذب سرمایه‌گذار انجام شود چون شهرداری‌ها به لحاظ منابع مالی محدود هستند و اقداماتی که برای آن‌ها بازگشت منابع مالی را به دنبال نداشته باشد منطقی نیست.
علیزاده در خصوص عملکرد شهرداری گرگان در توسعه گردشگری می‌گوید: گرگان ازجمله شهرداری‌هایی است که تجربه زیادی در حوزه توسعه گردشگری دارد زیرا سال‌هاست که پارک جنگلی ناهار خوران که جزء جاذبه‌های گردشگری گرگان است به شهرداری واگذارشده و مدیریت ساخت‌وسازهای آن بر عهده شهرداری است.
وی تصریح کرد: نکته حائز اهمیت در این خصوص این است که مدیریت درستی در حوزه ساخت‌وسازها در مناطق گردشگری وجود داشته باشد تا ضامن حفظ و بقای این مناطق باشد و رویکرد مخرب و روش‌هایی که باعث ناپایداری این مناطق شود، نباشد.
تنها ۲۰ درصد ظرفیت‌های گردشگری گرگان توسط شهرداری استفاده‌شده
وی بابیان این‌که ازنظر درآمدزایی در حوزه گردشگری توفیق چندانی برای شهرداری حاصل نشده است، ادامه می‌دهد: با توجه به قابلیت‌های شهر گرگان در این حوزه هنوز جا برای کار وجود دارد و می‌توان گفت که از ظرفیت‌های موجود تنها حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد مورداستفاده قرارگرفته‌اند.
شهرداری گرگان ازنظر درآمدزایی حوزه گردشگری توفیق چندانی نداشته و تنها ۱۵ الی ۲۰ درصد ظرفیت‌های آن مورداستفاده قرارگرفته است
این کارشناس مدیریت شهری در خصوص تأثیرگذاری این اقدامات نیز می‌گوید: به‌طورکلی در حوزه سرمایه‌گذاری بخش گردشگری، شهرداری گرگان توفیق چندانی وجود نداشته است. به‌طور مثال از سال‌ها پیش بحث ایجاد زیرساخت‌هایی مثل شهربازی یا تله اتاقک وجود داشت ولی اقدامات درخور توجهی در این زمینه انجام نگرفت.
متأسفانه به‌رغم تأکید فعالان و کارشناسان حوزه محیط‌زیست، طی این سال‌ها در بحث حفظ محیط طبیعی در مناطق گردشگری نقص‌هایی وجود داشته است. در همین رابطه، علیزاده با تأکید بر این‌که ناهار خوران یک محیط طبیعی است و هرگونه فشاری روی این محیط موجب تخریب محیط طبیعی آن خواهد شد، می‌گوید: شهر گرگان علاوه بر ناهار خوران و النگدره مناطق دیگری هم دارد که زیرمجموعه شهرداری هستند، مثل اراضی جنگلی حاشیه بلوار صیاد شیرازی، هزار پیچ و قلعه خندان و این‌ها مناطقی هستند که نیاز به امکاناتی دارند تا زیرساخت‌های گردشگری و حداقل‌ها فراهم شود.
وی با تأکید بر این‌که باید فشارها از روی ناهار خوران و النگدره برداشته شود، تصریح می‌کند: علی‌رغم وجود مراکز دیگر گردشگری و نبود زیرساخت مناسب در آن‌ها شاهدیم که شهرداری گرگان نه‌تنها برنامه مشخصی برای توسعه دیگر مراکز گردشگری گرگان نداشته، بلکه در حال افزایش بار ترافیکی محور ناهار خوران است.
طی ماه‌های گذشته کلنگ دو تقاطع غیر همسطح در این مسیر زده شد و همین موضوع باعث نگرانی بسیاری از کارشناسان شد. زیرا آن‌ها معتقدند این طرح‌ها نه‌تنها به مسیر ناهار خوران که محیطی آرام بود صدمه می‌زند، بلکه خسارت‌هایی را هم به منطقه گردشگری ناهار خوران وارد می‌کند.
حتی اعضای شورای شهر هم به این موارد اعتراض کردند زیرابه عقیده آن‌ها اگر تفکر بر این مبنا باشد که ساخت این زیرگذرها و روگذرها در این مسیر می‌تواند بحث ترافیکی ناهار خوران و النگدره را هموار کند، در اشتباه خواهیم بود زیرا این مسیر در صورتی هموار و قابل‌دسترس می‌شود که یک‌راه ورودی و خروجی داشته باشد.
تمرکز گردشگری از روی ناهار خوران برداشته شود
ابراهیم جرجانی، عضو شورای شهر گرگان، تک‌بعدی و تک‌محوری بودن مسیرهای گردشگری در شهر گرگان را عاملی برای ایجاد مشکل در هدایت مسافران و گردشگران می‌داند و می‌گوید: باید برنامه‌ای داشته باشیم و در کنار النگدره و ناهار خوران هزار پیچ و روشن را هم موردتوجه قرار دهیم.
وی می‌افزاید: در راستای بحث گردشگری ما طرح پارک مسافر راداریم که می‌تواند در کاهش ترافیک در مسیر ناهار خوران مؤثر باشد ولی متأسفانه این موضوع نیز از دید مدیریت شهری غافل مانده است.
جرجانی احداث پارک مسافر را عاملی برای جلوگیری از ترددهای بی‌مورد، چادر زدن‌ها و اشغال مسیر ناهار خوران و النگدره می‌داند و می‌گوید: شهرداری هم می‌تواند از ناوگان عمومی برای نقل‌وانتقال مسافر به این اماکن استفاده کند، همه این مسائل زمانی قابل‌لمس است که ما در این زمینه برنامه‌ریزی داشته باشیم.
وی با انتقاد از احداث تقاطع‌های غیر همسطح در محور ناهارخوران، هدف اصلی این طرح‌ها را برای ساماندهی بحث ترافیکی است و ایجاد سهولت در این مسیر برای شهروندان و مسافران می‌داند و می‌گوید: این گره کوچکی بود که با راهی کم هزینه تر مشکل حل می‌شد اما شاهدیم که طرح‌های پر هزینه و کم بازده ایجاد شده است و به جای هموار کردن مسیر عبوری ساکنان بیشتر باعث افزایش بار ترافیکی می‌شویم زیرا وقتی ورودی و خروجی ما محدود است در این بین هرکاری کنیم فایده ای ندارد.
وی تصریح می‌کند: مسیر ناهارخوران و النگدره فضایی محدود است که استفاده از آن به صورت فانتزی است و همین حد استفاده هم برای آن مکان بیشتر از ظرفیت است، ما باید به فکر محلی مانند هزارپیچ باشیم. در پشت شهرک تالار نیز جنگل‌های شیک و بکری وجود دارد که با برنامه ریزی و تهیه امکانات این بخش را هم می‌توان به عنوان فضایی برای گردشگری در نظر گرفت.
گرگان علاوه برزیرگذر به مسائل دیگری هم نیاز دارد
جرجانی بیان می‌کند: شورای شهر زمینی به وسعت ۴۰ هکتار در هزارپیچ خریداری کرده است که پس از کلنگ زنی توسط شهردار کار شروع خواهد شد. عقیده من این است که در کنار زیرگذر و روگذر در شهر به مسائل دیگر نیز توجه شود به طور مثال قرار بود بازارچه‌هایی در مناطق مختلف شهر ایجاد شود که در نهایت می‌توانست هم بار ترافیکی را اندکی کاهش دهد و هم مشکلات اشتغال را تا حدودی حل کند.
وی اظهار می‌کند: علاوه براین ها ساخت شهربازی و تله کابین نیز با توجه به تمام تاکیدات هنوز انجام نشده، البته گودبرداری تله کابین انجام شده ولی به صورت نیمه کاره رها شده است.
جرجانی با تاکید بر این که ما برای توسعه شهر باید برنامه متوازنی داشته باشیم، می‌گوید که توسعه شهر را باید در تمام جوانب بسنجیم نه در یک یا دو محور، ولی متاسفانه در شهر گرگان این توسعه به صورت تک محوری است و در نظر داریم در دو سال آینده برنامه ریزی‌ها را به سمتی پیش ببریم که موارد دیگر را هم مدنظر داشته باشیم.
وی با بیان این که در حال حاضر با ادامه دادن بلوار طبیعت و اتصال آن به بلوار جرجان و پل نصرآباد می‌توانیم فضای مناسبی را در این منطقه ایجاد کنیم، می‌گوید: تا زمانی که شهرداری زمینه را برای حضور مردم در مناطق مختلف شهر فراهم نکند نمی‌توان از ظرفیت‌های شهر گرگان استفاده کرد.
در شرایطی که بیشترین میزان توجه در بحث گردشگری در گرگان بر روی ناهارخوران است اگر ایجاد فضاهای دیگر برای گردشگری طبیعی مورد توجه قرار نگیرد قطعاً این منطقه طبیعی مورد آسیب زیادی قرار خواهد گرفت و محیط زیست آن به خطر می‌افتد.
در شرایطی که شاهدیم بیشتر از ظرفیت از منطقه ناهار استفاده می‌شود، شهرداری هر ساله با طرح‌های بزرگ و هزینه بر فقط سعی دارد بار ترافیکی بیشتری را روانه این مسیر کند و این موضوع نه تنها مورد انتقاد کارشناسان شهرسازی قرار گرفته بلکه نگرانی‌هایی را هم برای فعالان محیط زیستی ایجاد کرده است. زیرا در درجه اول حیات محیط زیست و پس از آن زندگی انسان موردغفلت قرار گرفته است.
مهر
ارسال نظر