میل تاریخی رادکان
میل فراموش شده ی تاریخی استان گلستان در معرض نابودی+تصاویر
میل رادکان به عنوان دومین برج آجری و تاریخی گلستان یکی از جاذبه های منحصر به فرد این استان شمالی در جذب گردشگر بوده، که هم اینک به دلیل کم توجهی با خطر تخریب مواجه و فقدان راه دسترسی مناسب نیز بازدید گردشگران را از آن سخت کرده است.
میل رادکان به عنوان دومین برج آجری استان بعد از میل گنبد قابوس، در روستایی به نام رادکان در حوزه شهرستان کردکوی قرار دارد.
به گزارش گلستان24، این بنای با ارزش تاریخی در 4 کیلومتری جنوب شرقی روستای رادکان، 42 کیلومتری جنوب کردکوی، 54 کیلومتری جنوب غربی گرگان و 117 کیلومتری میل قابوس (بلندترین برج آجری جهان در شهرستان گنبدکاووس) در منطقه ای کوهستانی - جنگلی بر فراز تپه ای در دامنه جنوبی سلسله جبال البرز و در میان دره های حاشیه شمالی رودخانه نکا که از شرق به غرب جریان دارد، واقع است.
به دلیل وجود منابع اندک و خوانده نشدن کامل کتیبه های این برج نمی توان به درستی و صراحت کارکرد آن را اعلام کرد اما می توان یکی از کاربردهای آن را راهنمایی مسافرینی دانست که عرض البرز را برای رسیدن به خزر یا فلات مرکزی ایران طی می کردند.
ورودی میل رادکان در ضلع جنوبی دارای کتیبه ای به خط کوفی تزیینی بوده ، هرچند در گذشته های دور تخریب شده است.
پوشش بنای این اثر به صورت دو پوسته بوده که پوسته داخلی آن به صورت تخم مرغی و پوسته بیرونی به صورت رک و سازه بنا، آجری با ملات گچ است.
بر کتیبه ای که در زیر گنبد دیده می شود ساخت آن در سال ۴۰۷ هجری قمری در زمان فرمانروایی اسپهبد ابوجعفر آغاز و در ۴۱۱ هجری قمری بدست احمدبن عمر به پایان رسید.
زیباترین قسمت این بنای تاریخی در بخش فوقانی آن قرار دارد و مشتمل بر دو ردیف قطار بندی و دو کتیبهٔ کوفی بوده که نام بانی و تاریخ ساخت آن نوشته شده است.
کتیبه بنا به صورت کشیده نوشته شده و عده ای آن را تقلیدی از معماری گنبد قابوس می دانند با این تفاوت که برج رادکان به صورت دو پوش است و پوشش فوقانی به صورت مخروط بلندی جلب توجه می کند و از شاهکارهای معماری محسوب می شود.
طرح داخلی برج رادکان مدور و نمای بسیار ساده دارد، تمام بدنه بنا از آجر ساخته شده و آجرهای آن از نظر پختگی، رنگ و استحکام نظیر آجرهای گنبدقابوس است.
این برج همچنین محل دفن یکی از اسپهبدان آل باوند طبرستان به نام ابوجعفر محمدبن ونوریان باوندی است.
باوندیان خاندانی ایرانی از امیران طبرستان بودند که در حدود ۷۰۰ سال قبل در مناطق کوهستانی این ناحیه شامل جنوب دریای خزر، غرب گیلان و در شرق دشت گرگان حکمرانی می کردند.
این گنبد در امتداد گنبدهای لاجیم ورسک مازندران در کنار شاهراه منتهی به شاهکوه، گردنه شمشیر بر، چشمه علی، جهان نما، بخش یانه سر بر فراز تپه ای از دور نمایان است.
این بنا دارای دو بخش گنبد و بدنه است که گنبد آن بصورت ترک (مخروطی شکل) و بدنه ساده و دارای آجر چینی معمولی و تزئینات آجرکاری و گچ بری است.
برای استحکام بخشی بیشتر حد فاصل بندهای آجرها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شده که قابل توجه است، در فواصل معین سوراخ هایی به چشم می خورد که جای داربست بوده که در هنگام احداث بنا تعبیه شده است.
یکی از زیباترین قسمت های بنا در بخش فوقانی آن قرار دارد که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی است که در میان تزئینات آجرکاری و گچ بری که نام بانی و تاریخ ساخت بر آن نوشته شده ، قرار دارد.
با وجود ویژگیهای خاص این اثر تاریخی و جاذبه بسیار آن برای گردشگران داخلی و خارجی ، طی سالهای گذشته به سبب کم توجهی و تامین نشدن اعتبار لازم به منظور بهسازی و نیز ایجاد راه مناسب برای دسترسی ،تخریب آن سرعت گرفته و حضور حیوانات و رسیدگی نشدن، فضای نامناسبی را در اطراف برج ایجاد کرده است.
فرماندار کردکوی در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: با هدف تامین اعتبار بهسازی این اثر تاریخی طی چند روز گذشته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان بازدیدی از آن به عمل آورد.
مجتبی جمالی افزود: فقدان راه مناسب دسترسی گردشگران به اثر زیبا و تاریخی میل رادکان را سخت کرده است که این مشکل با اولویت در دست پیگیری و رسیدگی بوده و در این رابطه حمایت ویژه دستگاههای مسئول را خواستاریم.
میل رادکان کردکوی متعلق به قرن 5 هجری قمری با شماره 145 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شهرستان زیبا و سرسبز کردکوی با جاذبه های مختلف طبیعی و تاریخی در غرب استان گلستان و فاصله 27 کیلومتری شهر گرگان واقع شده و افزون بر 75 هزار نفر جمعیت دارد.
ارسال نظر