سراشیبی خشکسالی در گلستان با کشت برنج و حفر چاههای غیرمجاز
اگر چه این روزها گلستانیها شاهد بارش باران بر وسعت این سرزمین شمالی هستند، اما هنوز زخم خشکسالی بر تن این دیار سبز خودنمایی میکند و هرم عطش بر جان آن باقی مانده است.
به گزارش گلستان24،اخیرا کاشت برنج در شهرستان کلاله ممنوع شده، برنامهای که به نظر میرسد از سال گذشته با هدف صیانت از منابع آبی این منطقه انجام شد و گویا این روند ادامه خواهد یافت.
خشسکالی طی سالهای اخیر گلستان را تحت تاثیر خود قرار داده، چنانچه با هدف تغییر الگوی کشت، از سال پیش، کشت شالی به عنوان یکی از محصولاتی که نیازمند منابع آبی فراوان است در برخی از مناطق شمالی گلستان ممنوع شد.
ایجاد محدودیت کشت برنج در شهرستان‌های گنبد و رامیان از جمله این برنامههای بازدارنده بود و حتی دستگاه آب منطقهای گلستان برای جلوگیری از مصرف بیرویه آب استان طی سال 1393 اعلام کرده بود، کشاورزان در صورت کشت شالی بدون «نسق» به دادگاه معرفی می‌شوند.
اینکه سیاستهای یاد شده تا چه میزان توانسته بر کنترل وضعیت خشکسالی در مناطق مورد نظر موثر باشد، موضوعی است که باید از همه جوانب به آن نگریست، چنانچه باید بررسی کرد، این سیاست چه اثراتی بر جامعه کشاورزی این مناطق تحمیل کرده و دولت نیز چه حمایتی از کشاورزان گلستانی داشته است.
اگر به اخبار چند روز اخیر رسانههای استان در این زمینه نگاهی گذرا بیاندازیم، مشخص میشود که کنترل موضوع بحران آب تنها در کشت محصولی همچون شالی محدود نمیشود، بلکه مشکلی به نام چاههای غیرمجاز نیز از گذشته منابع آبی استان را تهدید میکند.
*چنبره چاههای غیرمجاز بر ذخایر آبی گلستان
باید پذیرفت ممنوعیت در بسیاری از موارد خوشآیند نیست و ممکن است در عرصهای همچون کشاورزی، مورد پذیرش جامعهای که به آنان این محدودیت تحمیل شده، نباشد اما در این بخش هم باید با تدبیر وارد عمل شد و این قشر ضعیف را اقناع کرد.
فرماندار شهرستان کلاله که اخیرا جلسهای نیز با کشاورزان کلالهای در زمینه کشت سال جاری داشت، گفت: خشکسالی طی چند سال اخیر این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و برای مدیریت منابع آبی در این بخش از استان، کشت شالی همچون سال گذشته ممنوع است.
«نصرت برزگر» به کشاورزان کلالهای توصیه کرد تا با حذف کشت برنج به کشت دیگر محصولات کشاورزی در زمینهای زراعی خود بپردازند.
وی با اشاره به لزوم تغییر الگوی کشت در استان تصریح کرد: کاشت محصولاتی متناسب با منطقه و حمایت مناسب دولت از این فرآیند میتواند در بازدهی مناسب محصولات کشاورزی این بخش از استان موثر باشد.
برزگر با تاکید بر معضل برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی و حفر چاههای غیرمجاز در استان افزود: میزان برداشت منابع آبی در این شهرستان به حدی رسیده که دیگر به بحرانهایی همچون خشکسالی، رانش زمین و تغییرات اقلیمی رسیدهایم.
وی خاطرنشان کرد: در این شرایط باید با مدیریت و تدابیری موثر، ضمن ایجاد تمهیدات مناسب در عرصه کشاورزی سیاستهایی درست را به کار گیریم و البته به کشاورزان منطقه هم توصیه میکنیم به کشت سایر محصولات زراعی همچون باغات و کشت محصولات متناسب با منطقه روی بیاورند.
عالیترین مقام اجرایی شهرستان کلاله با اشاره به زمین‌هایی که در این شهرستان قابلیتی جز کشت شالی ندارند، اظهار کرد: تلاش میشود تا برای برخی از زمین‌هایی که چنین شرایطی دارند تدابیر مدیریتی خاص برنامهریزی شود.
سخنان برزگر در حالی طرح میشود که هنوز بسیاری از کشاورزان کلالهای با طرح مشکلات و دغدغههای خود، خواستار برداشتن محدودیت کشت شالی در این شهرستان هستند.
دغدغه کشاورزان کلالهای دغدغهای است که در برخی از دیگر از شهرستان‌های همجواری که با این محدودیت روبهرو هستند وجود دارد، چنانچه بسیاری از کشاورزانی که به دلیل تغییر الگوی کشت سال گذشته به کشت لوبیای روغنی «سویا» روی آورده بودند به دلایل متعددی دچار خسارت شدند و البته دستگاه متولی نه تنها هیچ تعهدی را بابت این موضوع نپذیرفت بلکه حتی نتوانست خسارت بیمهای این کشاورزان را متقبل شود.
*انسداد 204 فقره چاه غیر مجاز در گلستان
برای انجام یک برنامه در پازل مدیریتی آن باید همه ارکان و عوامل تاثیرگذار چینش شوند تا تکالیف هر کدام از اعضا مشخص باشد، در چنین برنامهای کشاورز باید نکارد، دستگاه جهاد کشاورزی به عنوان متولی این بخش نیز ضمن ارائه برنامههای حمایتی خود، سیستمهای جدید مصرف آب در حوزه کشاورزی برای جامعه مخاطب خود ترسیم کند، وگرنه این چنین طرحهایی در اجرا با مشکلات عدیدهای روبهرو خواهند شد.
بخش دیگری از دغدغههای موجود در زمینه منابع آبی، وجود چاههای غیرمجاز است، موضوعی که معاون آب منطقهای استان گلستان در گفتوگو با خبرنگار فارس در گرگان آن را در حوزه منابع آبی بسیار با اهمیت میداند و بر جدیت مجموعه خود برای انسداد چاههای غیرمجاز تاکید میکند.
طبق گزارشهای دریافتی از آب منطقهای استان از ابتدای اجرای طرح انسداد چاههای غیرمجاز 204 فقره انسداد در استان انجام شد اما گویا این روند همچنان ادامه دارد و در سال جدید هم با شدت بیشتری انجام خواهد شد.
سید محسن حسینی در گفتوگویی خبری، از انسداد 26 حلقه چاه غیرمجاز در شش شهرستان استان در هفته منتهی به 20 فروردین سال جاری خبر داد.
وی خاطرنشان کرد: این برنامه در جهت اجرای طرح تعادل بخشی آبهای زیرزمینی انجام گرفته است و بر این مبنا در اوایل هفته کاری پس از تعطیلات نوروزی، 26 حلقه از چاههای غیرمجاز در سطح استان شناسایی و مسدود شد.
حسینی یادآور شد: این چاههای غیرمجاز در سطح شهرستان‌های گنبدکاووس، کردکوی، کلاله، رامیان، گالیکش، علیآبادکتول و گرگان ایجاد شده بود بیشترین تخلف متعلق به شهرستان رامیان با 10 حلقه چاه غیر مجاز بوده است.
*توجه به تغییر الگوی کشت در مناطق کمآب گلستان
وی با تاکید بر نقش مخرب چاههای غیرمجاز بر منابع آبی استان تصریح کرد: در شرایطی که شرایط اقلیمی و گرمایی تحمیل شده به استان وضعیت نامطلوبی را بر منابع آبی تحمیل کرده، حفر این مصدرهای آبی، ذخایر آب استان را بیش از پیش مورد تهدید قرار میدهد.
این مسئول گلستانی در ادامه با تشکر از حمایتهای دستگاه قضایی، انتظامی و فرمانداران سطح استان، از عملکرد مطلوب ادارات منابع آب شهرستانها که موجب قطع ید این تعداد متجاوز به منابع آبی و جلوگیری از زیان به آبخوانها و صاحبان چاههای پروانهدار شده است قدردانی کرد.
حسینی یادآور شد: روند انسداد چاههای غیر مجاز با مساعد شدن هوا در سال جاری و صدور احکام اجرایی بیشتر از سوی مراجع قضایی سرعت بیشتری خواهد گرفت.
اکنون که مسئولان استان اعم از جهاد کشاورزی و آب منطقهای بر حفظ منابع آبی استان تاکید میکنند و شرایط اقلیمی استان هم این چنین سیاستی را تائید میکند، به نظر میرسد باید با تغییر الگوی کشت در برخی از مناطق استان و اطلاعرسانی مناسب شرایط بهتری برای منابع آبی در استان ترسیم کرد تا استان در سراشیبی خشکسالی بیش از پیش دچار خسران نشود.
منبع:فارس
ارسال نظر