جریان دانشجویی و پدیده‌ای به نام قلیان! +فیلم

به گزارش گلستان24، پس از انتخابات مجلس دهم در اسفند نود و چهار، تحلیل های مختلفی منتشر شد، یکی از این تحلیل ها که هم جامع بود و هم به نکته ظریف و دقیقی اشاره داشت، مطلبی با عنوان «امر اجتماعی، جلوتر از تحلیل سیاسی» بود که در تحلیل انتخابات اخیر می نویسد:

مغز این تحلیل این بود که "امروز «امر اجتماعی» جلوتر از «تحلیل‌های سیاسی» قرار دارد و نحوه مواجهه و نقطه عزیمت همه رفتارها باید از امور اجتماعی باشد نه از عینک سیاسی" و آنچه اهمیت دارد این است که فارغ از مسائل سیاسی آنچه در جریان اجتماعی اتفاق می افتد، اهمیت دارد که همه از آن غافل شده ایم.

همچنین علی خضریان از فعالان اسبق دانشجویی نیز در یادداشتی که پیرامون «پنج نقد صریح و بی پرده به جنبش دانشجویی» را در ابتدای سال نگاشته است، معتقد است: "بدنه جریان دانشجویی در شرایط امروزین بیش از گذشته نیازمند ورود جدی، تخصصی، مطالبه گرانه و اصلاح گرانه‌ی جهادی در آن می باشد، بحث آسیب های اجتماعی است که باعث بروز معضلات و مشکلات عدیده ای گردیده است.

شاید بیش از بسیاری از مواضع و مطالبات سیاسی و گاهاً تکراری از سوی بدنه دانشجویی، ورود به مباحث اجتماعی از قبیل زنان، کارگران، حاشیه نشینان، کودکان کار، معتادان، بیماران صعب العلاج، معلولان، فقرا، مستمری بگیران و... امری ضروری و مهم تلقی گردد که متأسفانه آنطور که باید و شاید نه در طرح مطالبات، نه در اقدامات مؤثر برای رفع مشکلات و معضلات اجتماعی، جریان دانشجویی بشدت دچار عقب ماندگی است و باعث شده تا در مجموع ظرفیت تأثیرگذاری جریان دانشجویی بر جامعه را نیز تحت الشعاع قرار دهد."

واقعیت اجتماعی این است که قلیان سراها روز به روز بیشتر می شود و بر تعداد استفاده کننده های آن افزوده می شود، در این بین گرایش دختران جوان هم به این مسئله مزید بر علت شده تا قهوه خانه‌ها خطرناک تر از قبل شود.

هر چند قانون جامع کنترل و مبارزه با دخانیات در سال 85 تصویب شد و بر اساس آن استعمال انواع دخانیات از جمله قلیان در همه اماکن عمومی ممنوع است اما این قانون سال‌ها در پیچ‌وخم نظام اداری کشور سرگردان است و بر اساس آن، گاهی عرضه قلیان در قهوه‌خانه‌ها ممنوع و گاهی نیز آزاد می‌شود.

وضعیت بحرانی سیگار شی مخفیانه دانشجویان در دانشگاه‌ها

دانلــــــــــــود

در سال‌های گذشته استفاده از قلیان محدود به سنین بالا می‌شد، در حالی‌ که در چند سال اخیر ضمن افزایش استفاده از قلیان متأسفانه نوجوانان و جوانان به طرفداران اصلی آن تبدیل‌ شده‌اند. نکته قابل‌ تأمل اینکه اخیراً قلیان مصرف خانوادگی پیدا کرده است؛ یعنی بعضی از پدر و مادرها همراه با فرزندان جوان و نوجوان خود، در مکان‌های تفریحی و عمومی، قلیان مصرف می‌کنند.

به گفته کارشناسان، خانوادگی شدن قلیان باعث از بین رفتن قباحت و زشتی مصرف دخانیات در نوجوانان می‌شود و به تبع آن افزایش مصرف و عادت به نیکوتین را در پی خواهد داشت. همین امر باعث می‌شود به‌مرور زمان مصرف قلیان به مصرف سیگار تبدیل شود، چرا که قلیان به لحاظ دشواری برای آماده شدن و تدارک امکانات در هر مکان و زمانی قابل ‌استفاده نیست اما سیگار به ‌راحتی در هر مکان و زمانی قابل‌ دسترسی است.

به همین دلیل بعد از مدتی نوجوانی که به مصرف نیکوتین قلیان عادت کرده است، جهت تأمین نیکوتین بدن خود به سیگار روی می‌آورد.

این در حالی است که خطرات استفاده قلیان از سیگار نیز بیش‌تر است و مواد سمی که از طریق قلیان وارد ریه فرد می‌شود به‌ مراتب از سیگار زیان آورتر است. از این‌ها گذشته، مصرف قلیان علاوه بر خطراتی که برای مصرف‌کننده دارد، اطرافیان را نیز با خود درگیر کرده و دیگران نیز در معرض خطرات ناشی از دود آن قرار می‌گیرند. همچنین به گفته کارشناسان، سرطان ریه در ایران در حال افزایش است که خطر بزرگی را متوجه کشور خواهد کرد و قطعاً آثار جبران ناپذیری خواهد داشت.

چند سال پیش هیأت دولت آیین‌نامه اجرایی قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات را اصلاح کرد و به‌موجب این اصلاحیه، قهوه‌خانه‌ها از اماکن عمومی یعنی مکان‌هایی که کشیدن هرگونه مواد دخانی در آن‌ها ممنوع است، خارج شدند. هرچند مسئولان وزارت بهداشت بارها تأکید کردند که اصلاحیه جدید فقط در مورد قهوه‌خانه‌داران قدیمی مجوز دار است اما قلیان به‌طور علنی در برخی قهوه‌خانه‌ها یا اماکن عمومی تازه تأسیس نیز عرضه می‌شد.

در سال 91، جلسه هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، موضوع شکایت جمعیت مبارزه با دخانیات ایران در رابطه با خارج شدن قهوه‌خانه‌ها از فهرست اماکن عمومی را موردبررسی قرارداد و اعلام کرد که کشیدن قلیان در قهوه‌خانه‌ها ممنوع است؛ اما با ابطال این مصوبه از سوی دیوان عدالت اداری، قهوه‌خانه‌ها نیز جزو اماکن عمومی محسوب شده و استعمال دخانیات مانند قلیان در آن ممنوع است؛ تا به امروز نیز با تمام فراز و نشیب‌های قانونی و اجرایی رویه مدون و مشخصی برای برخورد با این معضل اجتماعی تدوین‌نشده است.

همه این نکات گفته شد تا بدانیم معضل اجتماعی قلیان بسیار حائز اهمیت است اما آیا آنقدر که این مسئله در جامعه خطرناک است برای تشکل های دانشجویی هم اهمیت دارد؟ آیا تا کنون بیانیه ای در خصوص این مسئله صادر شده است؟ یا نامه ای به وزارت بهداشت یا شهرداری زده شده است تا جلوی این مسئله گرفته شود؟ آیا سزاوار نیست که تجمعی در این خصوص صورت بگیرد؟

به همان میزان که جریان های سیاسی بایستی عینک های خود را برای تحلیل وقایع عوض کنند، جریان دانشجویی نیز بایستی اولویت های خود را در مسائل تغییر دهد و آنچه به عنوان معضلات اجتماعی مط رح است مد نظر قرار دهد.