سرنوشتی تلخ در انتظار دهکده‌های ییلاقی گلستان
مصوبه‌ای که پای زمین خواران را به «زیارت» باز می‌کند
با مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی سرنوشت تلخ در انتظار روستای زیارت و دیگر دهکده‌های ییلاقی گلستان است.
به گزارش گلستان24، هفته گذشته شورای عالی معماری و شهرسازی که پیش‌تر از آن با الحاق کانون بحرانی زیارت ( سرخ چشمه تا آبشار) به حریم شهر گرگان موافقت کرده بود، الحاق این بخش به حریم روستا را مصوب کرد درحالی‌که روستای زیارت و بخشی که هم‌اکنون مورد مناقشه مخالفان و موافقان این مصوبه است، جزو مناطق حفاظت‌شده جهان‌نماست.
درواقع منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما که نام آن از دهکده ییلاقی جهان‌نما اقتباس‌شده است در سال ۱۳۵۲ بر اساس مصوبه شماره ۵۱ شورای عالی حفاظت محیط‌زیست و ثبت روزنامه رسمی شماره ۴۱۰۲۷۴۵ مورخ ۱۴ بهمن سال ۵۳ صفحه ۹ که از تاریخ ۹ اسفند همان سال اجراشده با وسعتی معادل ۳۰ هزار و ۶۵۰ هکتار به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده اعلام شد.
منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما در استان گلستان از شمال به شصت کلا و زیارت و از شرق به چهارباغ، از طرف غرب به دراز نو و از جنوب به رودخانه چهارباغ و رادکان محدود است.
تقریباً تمام نقاط منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما کوهستانی است و طی دو دهه اخیر ساخت‌وسازهای غیرمجاز بلای جان این منطقه شد. هم‌اکنون این منطقه حفاظت‌شده هم از سمت چهارباغ و زیارت و هم از سوی دیگر دهکده‌های ییلاقی و دراز نو در مخاطره ساخت‌وسازهای غیرمجاز است و با مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی نگرانی‌ها برای رشد قارچ گونه آپارتمان‌سازی در این منطقه به یک چالش جدی تبدیل‌شده است.
عضو هیئت‌رئیسه شورای اسلامی شهر گرگان در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: با مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی، سرنوشت خوبی در انتظار روستای زیارت نیست.
سید محمد قدس مفیدی افزود: تصمیم‌گیری در خصوص روستای زیارت به‌عنوان دستور جلسه شورای عالی مطرح نبوده و در غیاب دکتر حناچی معاون شهرسازی و معماری و کارشناسان فنی شهرداری گرگان طرح‌شده و مصوب می‌شود.
مصوبه ای به پیشنهاد معاونت عمرانی استاندار و راه و شهرسازی گلستان
وی ادامه داد: در این مصوبه که ظاهراً به پیشنهاد معاونت عمرانی استانداری و اداره کل راه و شهرسازی گلستان انجام‌شده، از پایین جاده آبشار تا سرخ چشمه جزو حریم روستای زیارت محسوب شده و از روستا به بالا تا زیر آبشار جزو حریم شهر گرگان قرارگرفته است.
قدس مفیدی بابیان اینکه این‌یک اتفاق خنده‌آور است، اضافه کرد: با مصوبه اخیر شورای عالی شهرسازی، عملاً حریم نزدیک‌تر و در دسترس تر گرگان را از دست می‌دهیم و در عوض جایی که از ما دورتر است را به دست می‌آوریم و این تصمیم برای من به‌عنوان یک مهندس معمار و شهر ساز قابل‌فهم نیست.
عضو شورای اسلامی مرکز استان تصریح کرد: یکسری از تصمیمات کارشناسی است و یکسری مدیریتی؛ و این‌یک واقعیت انکارناپذیر است که همیشه زور مدیران سیاسی بیشتر از کارشناسان فنی است.
یکسری از تصمیمات کارشناسی است و یکسری مدیریتی؛ و این‌یک واقعیت انکارناپذیر است که همیشه زور مدیران سیاسی بیشتر از کارشناسان فنی است
قدس مفیدی متذکر شد: وقتی مدیریت زیارت با شهرداری باشد قطعاً ساخت‌وسازها حساب‌شده‌تر انجام می‌شود و در آن شکی نیست چراکه شهرداری همیشه زیر ذره‌بین مردم قرار دارند و این‌یک واقعیت است.
وی خاطرنشان کرد: شما به‌عنوان یک شهروند هرگاه انتقادی به عملکرد شهرداری و یا دیگر دستگاه‌ها داشته باشید به شورای اسلامی شهر مراجعه می‌کنید و ما به‌عنوان نماینده مردم به موضوع ورود می‌کنیم و مخالفت خود و نظر کارشناسی را در خصوص آن موضوع اعلام می‌کنیم.
عضو هیئت‌رئیسه شورای اسلامی شهر گرگان ادامه داد: با تصمیم اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی موضوع مدیرت ساخت‌وسازها در زیارت به یک حکم حکومتی تبدیل می‌شود و دهیاری موظف به رعایت حکم حکومتی بالادستی ( استانداری، راه و شهرسازی و ...) بدون چون‌وچرا و اماواگر است.
تصمیم اخیر عاقلانه نیست
قدس مفیدی با تأکید بر اینکه تصمیم اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی به هزار و یک دلیل عاقلانه نیست، اظهار کرد: در روزهای آتی نامه اعتراض‌آمیزی از طرف شورای اسلامی شهر گرگان به دبیرخانه شورای عالی شهرسازی ارسال خواهد شد.
قدس مفیدی بابیان اینکه این تصمیم می‌تواند ضربه بزرگ‌تری به روستای زیارت وارد کند، خاطرنشان کرد: هرچند چگونگی اجرای این مصوبه بستگی به متولی دارد اما با این مصوبه درمجموع اتفاق خوبی برای زیارت رقم نخورده است.
وی به تشریح اتفاقات این مصوبه پرداخت و گفت: وقتی زیارت در حریم گرگان قرار دارد اجازه ساخت‌وسازهای مسکونی و تجاری در آن داده نمی‌شود و ساخت‌وسازها باید در راستای گردشگری و با نظارت کامل سازمان نظام‌مهندسی صورت پذیرد؛ درواقع تمام ساخت‌وسازها بر مبنای یک چارچوب خاص صورت می‌پذیرد.
مصوبه غیر کارشناسی و نیازمند بازنگری است
عضو شورای اسلامی مرکز استان اضافه کرد: وقتی از این سیستم خارج می‌شود و در حریم روستا قرار می‌گیرد یعنی به شما اجازه ساخت‌وساز مسکونی هم داده می شود و این یعنی شروع ساخت و سازهای بی ضابطه و این جای اشکال است.
قدس مفیدی خاطرنشان کرد: ازنظر مهندسان شورای شهر گرگان مصوبه اخیر شورای عالی شهرسازی غیر کارشناسی بوده و نیازمند بازنگری است.
عضو هیئت‌رئیسه شورای اسلامی شهر گرگان تصریح کرد: دکتر حناچی فردی کاملاً فنی است و بسیار امیدواریم با پی بردن به جزییات این مصوبه که ازنظر بنده به هزار و یک دلیل عاقلانه نیست و ضربه بزرگ‌تری به روستای زیارت وارد می‌کند، به‌نوعی موردبازنگری قرار گیرد.
عضو هیئت‌رئیسه شورای شهر گرگان مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی یک مصوبه غیر کارشناسی می‌داند و نگران ساخت‌وسازهای بعدی در روستای زیارت است اما عضو دیگر هیئت‌رئیسه شورای اسلامی مرکز استان کاملاً نظری برخلاف گفته‌های قدس مفیدی دارد، محمدرضا سبطی معتقد است نداشتن متولی و نپذیرفتن مسئولیت ساخت‌وسازهای قبلی خسارت‌های بیشتری به زیارت وارد می‌کند.
زیارت بلاتکلیف بود، متولی آن مشخص شد
عضو دیگر شورای اسلامی شهر گرگان بر خلاق قدس مفیدی، با این مصوبه موافق است. محمدرضا سبطی در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اتفاقی که در زیارت رخ‌داده این است که یکسری کاربری‌های احداثی وجود دارد که هیچ‌کس حاضر نیست مسئولیت آن را بر عهده بگیرد.
سبطی بابیان اینکه از سرچشمه تا روستا نقطه بحرانی روستای زیارت بوده و با مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی متولی آن مشخص می‌شود، افزود: به اعتقاد من هیچ تفاوتی وجود ندارد که متولی این قسمت شهرداری باشد و این بخش از روستا محدوده بلافصل باشد یا به روستا ملحق شده و در طرح هادی روستایی دیده شود.
وی ادامه داد: با مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی برای کلیه مالکین احداثی‌های موجود عوارض تخلفات ساخت اعمال ماده ۹۹ رخ می‌دهد و عوارض با تعرفه روستایی بر اساس شاخص‌های ماده ۹۹ به‌حساب خزانه‌داری کل پرداخت می‌شود.
سبطی اضافه کرد: هرچند پرداخت عوارض به‌حساب خزانه‌داری کل بهره‌ای برای منطقه ندارد اما از دید مالکان احداثی‌های موجود که در صورت الحاق این بخش به شهر گرگان مجبور به پرداخت هزینه ساخت غیرمجاز با اختلاف فاحش و تقریباً ۳۰۰ برابر روستا بوده، نه‌تنها اتفاق نامبارکی نسبت بلکه اعضای شورای نیز به‌عنوان نماینده مردم به جهت بهره عده‌ای از در مقابل این تصمیم سکوت می‌کنیم.
عضو هیئت‌رئیسه شورای اسلامی مرکز استان بابیان اینکه به‌شخصه از اینکه متولی این بخش از زیارت مشخص‌شده از معاون عمرانی استاندار گلستان تشکر ویژه دارم، تصریح کرد: زیارت تاکنون بلاتکلیف بود و هیچ‌کس مسئولیت آن را نمی‌پذیرفت؛ اگر ۱۰ سال قبل چنین اتفاقی رخ‌داده بود هم‌اکنون شاهد ساخت‌وسازها پنج‌تا ۹ طبقه در زیارت نبودیم. ازاین‌رو این تصمیم اخیر را باید به فال نیک بگیریم.
وی خاطرنشان کرد: نداشتن متولی برای زیارت خسارت داشت در حال حاضر بنیاد مسکن متولی شده و هزینه‌های و نظارت بر عهده این نهاد است.
به گفته سبطی اگر این بخش از زیارت به شهر گرگان ملحق می‌شد شهرداری می‌توانست هزار میلیارد تومان عوارض از آن کسب کند اما نظارت و ساماندهی حدود ۱۳ هزار هکتار حریم و محدوده هزینه بسیاری سنگینی را بر دوش شهرداری گرگان قرار می‌داد.
وی همچنین اظهار کرد: این مصوبه و اقدام شجاعانه معاونت عمرانی استانداری گلستان هرچند مسئولیت خطیر و سنگینی را در نظارت بر محدوده و الحاقی‌های روستای زیارت بر دوش بنیاد مسکن نهاده اما اتفاق بسیار خوبی را به نفع شهروندان و روستای زیارت رقم‌زده است.
زیارت غده سرطانی منطقه حفاظت‌شده جهان‌نماست
درحالی‌که مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی موافقان و مخالفان خود را دارد اما کارشناسان حوزه محیط‌زیست پایه و اساس این الحاق (حریم روستا یا شهر) را غیرقانونی می‌دانند. یک دکترای محیط‌زیست در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: اساساً تمام ساخت‌وسازهایی که در خارج از حریم روستا انجام‌شده غیرقانونی است زیرا داخل منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما قرار دارد.
مزدک دربیکی از زیارت به‌عنوان یک غده سرطانی در منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما نام‌برده و افزود: از سرخ چشمه به بعد منطقه حفاظت‌شده است و اینکه سازمان محیط‌زیست و منابع طبیعی نسبت به مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی برای الحاق آن به حریم شهر گرگان و یا هم‌اکنون برای الحاق آن به حریم روستا چه اظهارنظری کرده‌اند این خود جای سوال دارد.
عضو کمیسیون جهانی مناطق حفاظت‌شده IUCN ادامه داد: این الحاق در هر دو صورت غیرقانونی است و چه به حریم روستا الحاق شود چه به حریم شهر گرگان؛ پس راجع به کار غیرقانونی صحبت کردن بی‌معناست.
وی وجود زیارت را مشکلی حاد برای منطقه زیارت دانست و اضافه کرد: هیچ جای دنیا شما شاهد کانون بحران مثل زیارت در دل یک منطقه حفاظت‌شده، نیستید.
دربیکی تصریح کرد: هم‌اکنون زیارت هم ازنظر تعرض و تجاوز به عرصه طبیعی و اراضی ملی و هم ریسک بالایی که برای تخریب و افزایش ضریب سیل‌خیزی و مشکلات دیگر برای گرگان دارد، یک کانون بحران است و باید وجود زیارت در دل منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما از سوی سازمان محیط‌زیست تعیین تکلیف شود.
وی بیان کرد: پیش از هر چیز باید سازمان حفاظت از محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع در قالب یک مصوبه رسمی زیارت را از شمال شرقی منطقه حفاظت‌شده جهان نما خارج کند؛ به اعتقاد بنده تا این مسئله حل نشود صحبت کردن راجع به چیزهای دیگر بی فایده است.
عضو کمیسیون جهانی مناطق حفاظت‌شده IUCN تأکید کرد: به اعتقاد بنده زیارت باید از منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما خارج شود مشروط به اینکه تغییر نقشه صورت گرفته و در جای دیگری عرصه طبیعی به جهان‌نما اضافه شود.
دربیکی همچنین با تأکید بر اینکه الحاق سرخ چشمه تا روستای زیارت چه به حریم گرگان و چه حریم روستا غیرقانونی است چون پایه آن غیرقانونی است، گفت: به نظر می‌رسد با این مصوبه مسئولان دنبال راهکار قانونی برای ساخت‌وسازهای غیرمجاز صورت گرفته هستند؛ نسخه زیارت پیچیده شده است جدای از معماری زیارت، رودخانه زیارت مهم‌ترین رودخانه شهر گرگان است و ساخت‌وسازهای صورت گرفته تجاوز به عرصه و حریم رودخانه‌هاست و اینکه آب منطقه‌ای گلستان چه تصمیمی در برابر این مصوبه خواهد گرفت نیز سؤال دیگری است که مسئولان باید پاسخگو باشند.
این دکترای محیط‌زیست متذکر شد: زیارت کاملاً ازدست‌رفته است و نمی‌شود برای آن کاری کرد زیرا تا 10 سال آینده محیط و مسیر دسترسی آن چیزی شبیه ناهار خوران امروزی خواهد شد؛ اما باید سازمان محیط‌زیست نسبت به تعیین تکلیف زیارت اقدام کند.
هم‌اکنون مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی در حالی به چالش بین موافقان و مخالفان این مصوبه تبدیل شده است که هنوز وجود زیارت در دل منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما و سکوت سازمان حفاظت از محیط‌زیست، سازمان جنگل‌ها و مراتع و همچنین آب منطقه‌ای در برابر ساخت‌وسازها خود چالش جدی در این حوزه است و از سوی دیگر این شائبه وجود دارد که اساساً بنیاد مسکن و یا هر ارگان و سازمان دیگری می‌تواند با نظارت‌های خود از تکرار فاجعه زیست‌محیطی صورت گرفته در زیارت و سرایت این بیماری مسری به دیگر دهکده‌های ییلاقی گلستان جلوگیری کند.
منبع: مهر
ارسال نظر