جای خالی صنایع تبدیلی گیاهان دارویی در گلستان

به گزارش گلستان24، موقعیت جغرافیایی و اقلیم متفاوت گلستان زمینه مناسبی را برای تولید و کشت محصولات متنوع از جمله گیاهان دارویی در این استان ایجاد کرده است.

به گفته کارشناسان، گیاهان دارویی ظرفیت خوبی از لحاظ اقتصادی برای استان دارد و در حال حاضر 24 درصد از گیاهان دارویی در گلستان رشد پیدا می‎کند.

با این وجود درحالیکه کشت گیاهان دارویی و توسعه آن می‎تواند موجب ایجاد ارزش افزوده و اشتغال در استان شود اما مشکلاتی هم‎چون عدم صنایع تبدیلی، مناسب نبودن بازار فروش، وجود واسطه‎ها و نبود سرمایه‎گذار موجب شده تا در حال حاضر زمینه مساعد و مناسبی برای گیاهان دارویی در استان فراهم نباشد.

در همین رابطه عضو هیئت علمی و محقق گیاهان دارویی مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان در گفتگو با خبرنگار فارس از گرگان، با بیان اینکه حدود 15 رقم از گیاهان دارویی در استان کشت می‎شود گفت: البته آمار دقیقی از سطح کشت و میزان عملکرد گیاهان دارویی در دست نیست از آنجایی که کشت گیاهان دارویی یک حالت رقابتی دارد معمولأ کشاورزانی که در این حیطه فعالیت می‎کنند آمار دقیقی را به سازمان ارائه نمی‎دهند اما به طور متوسط در حدود 170 هکتار از اراضی استان گیاهان دارویی کشت و تولید می‎شود.

محمدعلی دری اظهار کرد: زعفران، آویشن، نعنا فلفلی، گل گاو زبان،سیرکوهی گل راعی، گل محمدی، زرشک کوهی تنها بخشی از انواع گیاهان دارویی در استان محسوب می‎شوند.

سود گیاهان دارویی به جیب دلالان می‎رود

وی مهم‎ترین مشکل کشت گیاهان دارویی در استان را عدم صنایع تبدیلی و فرآوری بیان کرد و گفت: در حال حاضر تنها دو شرکت آن هم به صورت محدود در این زمینه فعال هستند اما با توجه به پتانسیل استان در تولید گیاهان دارویی و رغبت مردم به استفاده از این نوع گیاهان لازم است تا شرایط برای ورود سرمایه‎گذار مهیا و توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری در الویت قرار گیرد.

وی ادامه داد: فعالیت محدود صنایع فرآوری مرتبط با گیاهان دارویی موجب شده تا سود به جای آنکه نصیب کشاورز و اقتصاد استان شود به جیب واسطه‎ها برود درواقع به دلیل نبود صنایع فرآوری، واسطه‎ها گیاهان دارویی را با قیمت پایین از کشاورز می‎خرند و با قیمت بالاتری به کارخانه‎ها در استان‎های دیگر می‎فروشند در حالیکه اگر کارخانه‎ای در استان وجود داشته باشد محصول مستقیم از کشاورز خریداری و سود حداکثری عاید کشاورز خواهد شد.

رابط ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی در استان صرفه اقتصادی کشت گیاهان دارویی را مناسب عنوان کرد و گفت: با توسعه کشت گیاهان دارویی و ایجاد صنایع تبدیلی می‎توان به توسعه اقتصادی، ایجاد ارزش افزوده و اشتغال استان کمک شایانی کرد در واقع تولید گیاه دارویی به تنهایی ایجاد درآمد نخواهد کرد بلکه این گیاه باید تبدیل به فراورده شود که در این پروسه شاهد افزایش درآمد برای استان خواهیم بود.

به گفته دری در سال‌های اخیر با توجه به اطلاع رسانی مناسب از فواید گیاهان دارویی مردم به استفاده از این نوع محصولات گرایش بیشتری پیدا کرده‎اند بنابراین کسانی که این محصولات را به مردم ارائه می‎دهند باید شناخت کافی و وافی از خواص گیاهان دارویی، وضعیت جسمی، روحی، طبع و مزاج شخصی که خواهان استفاده از گیاهان دارویی است داشته باشد تا رویکرد عوض نشود.

وی بیان کرد: متأسفانه برخی از افراد تنها با توجه به مطالعه چند کتاب درباره خواص گیاهان دارویی نسبت به گشایش عطاری اقدام می‎کنند در حالیکه که اگر عطار شناخت کافی از وضعیت طرف مقابل نداشته باشد برای شخص ایجاد خطر می‎کند و ممکن است مردم از استفاده گیاهان دارویی فاصله بگیرند.

وی افزود:  باید در سطح ملی این فرهنگ نهادینه شود تا افراد بدون تخصص و آموزش وارد این حرفه نشوند البته نظارت دستگاههای ذیربط از عطاری‎های نیز باید بیشتر شود.

دری خاطرنشان کرد: عاملی که در سال‌های اخیر موجب جلب توجه مسؤولان به کشت گیاهان دارویی شده است مقاومت این گیاهان به شرایط سخت محیطی و استفاده حداقلی از نهاده‎های کشاورزی و به خصوص آب است.

وی با بیان اینکه گیاهان دارویی از لحاظ مصرف آب جزو گیاهان کم مصرف هستند، بیان کرد: با توجه به شرایط خشکسالی و کاهش ریزش های جوی در استان که سال‌های اخیر شاهد آن هستیم کشت گیاهان دارویی می‌تواند جایگزین مناسبی برای کشت محصولات پرمصرف آب باشد.

ساماندهی عطاری‎های استان گلستان

خواص بی‎نظیر گیاهان دارویی و تأثیر آن بر بسیاری از بیمارهای بر کسی پوشیده نیست اما با این وجود اگر گیاهان دارویی توسط افراد غیر متخصص این علم تجویز شود بدون شک تبعات منفی بر سلامت شخص برجای خواهد گذاشت.

چندی پیش معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی گلستان در جمع خبرنگاران بر لزوم ساماندهی عطاری‎های استان تأکید کرد.

محمدرضا جوشقانی با بیان اینکه سال گذشته کمیته سلامت و غذایی مصوبه‎ای مبنی بر ساماندهی عطاری‎های استان گلستان تصویب کرد که تا پایان سال 1394 همه عطاری‎ها ساماندهی شده و دارای صنف شوند، بیان کرد: در این راستا دستورالعمل و شناسه نیز نوشته شد اما متأسفانه دستگاه‎های ذی‎ربط به ویژه سازمان صنعت، معدن و تجارت همکاری لازم را نداشتند.

در همین رابطه سرپرست روابط عمومی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان در گفتگو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد: سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت کاهش اتحادیه‎هاست به جهت آنکه اتحادیه‎ها قادر به تأمین مخارج خود نیستند و زمانی که گسترده شوند تعداد اعضا کم و دریافتی آنها نیز کاهش می‎یابد در حالی که اگر اتحادیه‎ها کوچکتر باشند اعضا بیشتر و در نتیجه پویاتر و فعال‎تر عمل خواهند کرد.

حمیدرضا قدوسی در خصوص مصوبه کمیته سلامت و غذا مبنی بر ساماندهی عطاری‎های استان گفت: در این خصوص هنوز پاسخی از وزراتخانه دریافت نشده است بنابراین عطاری‎ها زیر مجموعه اتحادیه خواربار هستند و کمتر از 200 عضو، اتحادیه جدا تشکیل نخواهد شد در واقع در حال حاضر مقرون به صرفه نخواهد بود تا اتحادیه جدا تشکیل شود.

وی بیان کرد: بازرسی‎هایی توسط دانشگاه علوم‎ پزشکی، تعزیرات و سازمان صنعت، معدن و تجارت انجام می‎شود اما حوزه بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت رسیدگی به تخلفاتی هم‎چون گران‎فروشی و کم‌فروشی است و نظارت در حوزه سلامت به عهده دانشگاه علوم‎پزشکی است.

منبع: فارس