گسترش سموم شیمیایی درکشاورزی گلستان

به گزارش گلستان 24، کنترل بیولوژیک روشی پذیرفته شده در دنیاست که علاوه بر حذف مصرف سم در زراعت گامی بزرگ در مسیر تولید محصول سالم است. دراین روش حشرات به عنوان مهم ترین گروه از موجوداتی هستند که در برنامه های کنترل به عنوان هدف مطرح هستند و حشرات شکارگر از مناطق دیگر را کنترل می کنند.

کنترل بیولوژیک در استان گلستان از سال ۷۳ آغاز به کار کرده ولی با وجود دو دهه از آغاز آن هنوز روشی شناخته شده برای اکثر کشاورزان نیست.  

یکی از تولیدکنندگان حشرات مفید در گلستان  که در زمینه تولید زنبور براکون فعالیت می کند، گفت: بازار مافیای سم در استان اجازه نمی دهد که کشاورز به سمت مبارزه بیولوژیک برود . البته ترویج خوبی هم در این سال ها برای کشت بیولوژیک انجام نشده است و مبارزه بیولوژیک جایگاه اصلی خود را نیافته است.

غدیر مومنیان در باره نحوه فعالیت خود به خبرنگار مهر، گفت: بعد از گذراندن یک امتحان در رابطه با مسائل بیولوژیک و گذراندن یک دوره دو ماهه، در سال ۹۰ کار خود را با یک میلیون عدد تولید زنبور براکون آغاز کردم و در حال حاضر که سومین سال را پشت سر می گذرانم، تولید ما  به یک میلیون و ۶۰۰ هزار زنبور رسیده است.

این تولید کننده افزود: زنبور براکون از جمله حشراتی است که آفات کلیدی و اختصاصی محصولات زراعی چون سویا، پنبه، ذرت و گوجه فرنگی را برطرف می کند و در محصولات باغی هم کاربرد دارد. اما در گلستان بیشتر در محصولات زراعی استفاده می شود.

وی در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر من و یک کارگر در کارگاهی در روستای والش آباد مشغول فعالیت هستیم ولی چون تسهیلاتی که مقرر بود از یک سال قبل به ما اختصاص یابد، تعلق نگرفت، نتوانستم کار را گسترش دهم. از یک سال و نیم گذشته درخواست ۶۰ میلیون وام از صندوق توسعه ملی را داشتیم که تاکنون با عنوان کمبود بودجه هنوز به دست ما نرسیده است.

مبارزه بیولوژیک در استان نهادینه نشده است

وی با اشاره به این که بیشترین مشکل در این مبارزه در بخش ترویج است، ادامه داد: مثلا در غرب گرگان و آق قلا ترویج خوبی درباره این مبارزه صورت گرفته است ولی در شرق گرگان به علت این که قطعات زمین ها بزرگ است و مبارزه بیولوژیک کمی مشکل تر است، کمتر انجام می شود.

مومنیان افزود: همکاری در زمینه اجرای طرح و ترویج بحث  بیولوژیک باید از سوی سازمان جهاد کشاورزی انجام شود و اگر نیروی دولتی در کنار بخش خصوصی در زمینه ترویج کار کند، مبارزه بیولوژیک بهتر در استان نهادینه می شود.

متاسفانه در بخش اجرایی حمایتی که از طریق کشاورز باید از تولید کننده این حشرات انجام شود، انجام نمی شود و کشاورزان گرایش چندانی به سمت مبارزه بیولوژیک ندارند.

 یکی  دیگر از تولیدکنندگان حشرات مفید در گلستان که سابقه ای ۱۵ ساله در این زمینه دارد، گفت: متاسفانه در بخش اجرایی حمایتی که از طریق کشاورز باید از تولید کننده این حشرات انجام شود، انجام نمی شود و کشاورزان گرایش چندانی به سمت مبارزه بیولوژیک ندارند.

افشین اسماعیل پور در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: از سال ۷۷ فعالیت در زمینه  تولید زنبور تریکوگراما را آغاز کرده ام. ابتدا با یک کیلو زنبور کار خودم را شروع کردم و پس از ۱۵ سال مقدار تولیدات خود را به ۳۰ کیلو رسانده ام. در سال ۷۷ هم کارآفرین نمونه ملی در زمینه مبارزه بیو لوژیک شدم که توانسته ام برای ۲۵ نفر اشتغالزایی مستقیم و برای ۳۰ نفر اشتغالزایی غیر مستقیم ایجاد کنم.

مبارزه بیولوژیک، نیازمند آگاهی کشاورز است

وی بابیان این که این زنبور بر علیه آفات کرم ساقه خوار شالی، کرم غوزه پنبه و کرم غلاف خوار سویا استفاده می شود، افزود: سموم شیمیایی قطعا در استفاده راحت تر است و زمان نتیجه گیری زودتر، اما در روش بیولوژیک نیاز است که کشاورز اطلاعات بیشتری در مورد زمان حمله آفات داشته باشد و از همان ابتدای کار مبارزه را آغاز کند، تا نتیجه دهد.

وی در ادامه با اشاره به این که باید ترویج مبارزه بیولو ژیک از طریق ترویج سازمان جهاد کشاورزی بیشتر صورت گیرد، بیان کرد: متاسفانه وقتی کشاورز هم مجاب می شود که از این روش استفاده کند اما محصول نهایی اش را در بازار با همان قیمت معمولی که دیگر محصولات را می خرند، خریداری می کنند بنابراین هیچ انگیزه ای برای کشاورز باقی نمی ماند.

این تولید کننده با بیان این که هم اکنون در حدود ۲۶ کارگاه تولید حشرات مفید در استان وجود دارد، ادامه داد: باید کشاورزی که از روش های بیولوژیک برای کشت محصول خود استفاده می کند، محصولش را در بازار با قیمت بالاتری عرضه کند و اداراتی مانند استاندراد و بهداشت باقی مانده سموم در محصولات را بسنجند و کشاورزان را مجاب کنند تا سم و کود کمتری مصرف کنند و به سمت روش های بیولوژیک بروند.

بازارچه فروش محصولات ارگانیک در استان وجود ندارد

اسماعیل پور با اشاره به این که رشد فزاینده سرطان در استان های شمالی و به ویژه گلستان نشان دهنده مصرف بی رویه سموم است گفت: اعتراضاتی به این مساله شده است، حتی با نمایندگان مجلس هم صحبت شده  است اما تاکنون حتی یک بازارچه کوچک هم برای فروش محصولات ارگانیک در استان ایجاد نشده است.

وی با بیان مشکلات تولید در کارتولید حشراتی مانند تریکو گراما افزود: مثلا ما هنوز منطقه ای ایزوله شده را برای اجرای روش های بیو لوژیک در استان معرفی نکرده ایم که این کار از طریق جهاد و استانداری و بهداشت و یا حتی محیط زیست پیگیری شود.

وی اظهار کرد: همچنین همه کارگاه های تولیدی نظیر ما در استان مشکل نقدینگی دارند چون ما کارمان در تولید از بهمن تا شهریور طول می کشد، ولی پول قرارداد کار ما 6 ماه بعد آن هم با دوندگی زیاد به دست ما می رسد.

هزینه مبارزه بیولوژیک بسیار ارزان است

این تولیدکننده در باره هزینه استفاده از روش های بیولوژیک تصریح کرد: هزینه روش های بیولوژیک در مزارع بسیار ارزان است ولی کمی دیر نتیجه می دهد که نیازمند صبرو تحمل کشاورز است و مزرعه باید در زمان استفاده از این روش تحت کنترل باشد. کشاورزان آگاهی خوبی برای استفاده از این روش ها پیدا کرده اند ولی چون راحتی کار هم برای شان مهم است کمتر به سمت مبارزه بیولوژیک می روند.

یک کارشناس کشاورزی هم در این زمینه گفت: در روش مبارزه بیولوژیکی، به دشمنان طبیعی آفات که همواره در طبیعت وجود دارد فرصت داده می‌شود برای کنترل بیماریها و آفات فعالیت کنند، علاوه بر آن هزینه تولید را نیز در طولانی‌مدت پایین می‌آورد.

فاطمه قربانی در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: در حال حاضر برخی محصولات کشاورزی به دلیل رعایت نکردن مقدار مصرف‌ و زمان استفاده از سموم، دارای مقادیری سم باقی‌مانده است که ضروری است مسئولان وزارت بهداشت اقدامات پیشگیرانه از آنها به عمل آورند.

در مبارزه بیولوژیک میکرو اورگانیسم‌های خاک حفظ می‌شود

وی در مورد فواید کنترل بیولوژیکی گفت: در این روش میکرو اورگانیسم‌های خاک حفظ می‌شود و این خود عامل کنترل آفات و بیماری‌ها می‌شود،اما هر زمان انسان از سموم شیمیایی استفاده می‌کند اگر چه احتمال دارد آفت را کنترل کند اما موجودات ریز مفید و یا دشمنان طبیعی آفات را نیز از بین می‌برد که این مسئله برای کشاورزی بسیار خطرناک است.

محصولاتی که به روش کنترل بیولوژیک بدست می‌آید کاملا سالم و عاری از هرگونه سم و مواد شیمیایی است که لازم است مسئولان برای ترویج این روش حمایت کنند.

وی افزود: محصولاتی که به روش کنترل بیولوژیک بدست می‌آید کاملا سالم و عاری از هرگونه سم و مواد شیمیایی است که لازم است مسئولان برای ترویج این روش حمایت کنند.

قربانی اجرای مدیریت تلفیقی تولید و حفاظت محصول را به عنوان روش علمی برای اجرا در کشاورزی می‌داند و معتقد است تمام عملیات کشاورزی باید بر اساس همین روش باشد.

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی هم در گفتگو با مهر گفت: استفاده از سموم و مواد شیمایی در کشاورزی برای سلامت جامعه تبعات ناگواری دارد و موجب بروز نقص های مادرزادی، کاهش باروری، ضعف عضلانی، کاهش حافظه و کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن می شود.

کاهش مصرف سموم کشاورزی در استان

اسماعیل متکی با بیان این که برای مبارزه با عوامل خسارت زای کشاورزی ۲۵۰ نوع سم در کشور تولید می شود، گفت: متاسفانه بخش اعظم این سموم دراستان مصرف می شود. اما از سال ۸۳ که یارانه سموم حذف شد سازمان حفظ نباتات تصمیم به حذف برخی سموم پر خطر گرفت و دو سال است که تمام سموم کلره و بخشی از سموم پر خطر حذف شد به طوری که میزان مصرف سم از ۳۲ هزار تن به نصف رسید و در استان نیز مصرف سم به هزار و۶۰۰ تن رسید که کاهش یافته است اما همچنان آمار بالایی است.

کارشناس حفظ نباتات استان هم در گفتگو با مهر در خصوص وضعیت مبارزه بیولوژیک در استان گفت: مبارزه بیولوژیک زیرشاخه مبارزه تلفیقی است. در مبارزه تلفیقی روش های فیزیکی، مکانیکی، بیولوژیک و شیمیایی با هم در مبارزه با آفات تلفیق می شوند و به آن مبارزه تلفیقی می گویند.

سید صمد ضیایی افزود: در مبارزه بیولوژیک بیشتر از گونه پروانه ها استفاده می شود و این حشرات با  رها شدن در طبیعت و مزارع تخم و لارو آفات را از بین می برند.

در گلستان بشتر از دو گونه زنبور به نام تریکو گراما و براکون استفاده می شود و می توانند آفاتی مانند کرم غوزه سویا، کرم ساقه خوار برنج، کرم ساقه خوار ذرت و آفات گوجه فرنگی و غیره را از بین ببرند.

وی تصریح کرد: در استان ما بشتر از دو گونه زنبور به نام تریکو گراما و براکون استفاده می شود که پس از تولید انبوه این دو زنبور در مزارع رها می شوند و می توانند آفاتی مانند کرم غوزه سویا، کرم ساقه خوار برنج، کرم ساقه خوار ذرت و آفات گوجه فرنگی و غیره را از بین ببرند.

۲۵ تولید کننده بیولوژیک در استان فعالیت می کنند

ضیایی با بیان این که سالانه ۸۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای توسعه مبارزه بیولوژیک به استان اختصاص می یابد، گفت: ۲۵ تولید کننده بیولوژیک در استان داریم که در زمینه پرورش این دو زنبور در استان فعالیت می کنند.

وی با اشاره به این که مبارزه بیولویک از سال ۷۳ تا کنون در استان شروع به کار کرده است گفت: ابتدای سال ۷۳ تنها ۲۰۰ هکتار از اراضی استان مبارزه بیولوژیک انجام می شد و این در حالی است که هم اکنون ۴۵ هزار هکتار از اراضی استان کشت بیولوژیک صورت می گیرد.

کارشناس حفظ نباتات استان در خصوص فروش محصولاتی که از طریق مبارزه بیولوژیک تولید می شود، گفت: در استان محصولاتی که با این روش به دست می آیند با طی فرآیندهایی از اداره استاندارد برچسب «محصول با سموم کمتر» دریافت می کنند و در بازارچه هایی و یا نمایشگاه ها و برخی فروشگاه ها به فروش می رسند.

سید صمد ضیایی با بیان این که اگر بازارچه دائمی برای فروش این محصولات در استان ایجاد شود بسیار به سود تولید کننده است، گفت: تشکیل این بازارچه دائمی در حوزه اختیار اداره صنعت و معدن و شهرداری ها است. 

مهر