علی آبادکتول سرزمین تاریخ وطبیعت

به گزارش گلستان 24، شهرستان علی آباد کتول با بیش از ۱۴۰ هزار نفر جمعیت یکی از پرجاذبه ترین شهرهای استان گلستان به شمار می رود که در فاصله ۴۰ کیلومتری از مرکز استان قرار دارد.

این شهرستان دارای چهار شهر زیبا و دیدنی علی آباد کتول، فاضل آباد، مزرعه و سنگدوین است و از سمت شمال به گنبد کاووس و آق قلا، از سمت جنوب به ارتفاعات البرز و  استان سمنان، از شرق به رامیان و از غرب به گرگان محدود است.

نام علی آباد برگرفته از نام علی محمدخان کتولی، مفاخر الملک، حاکم کتول در دوره ناصرالدین شاه تا محمدعلی شاه است. کتول واژه ای اوستایی است و به مجموعه آبادی هایی گفته می شود که درون دره و کوه قرار دارند.

از نقاط گردشگری و تاریخی شهرستان می توان به پارک جنگلی و آبشار تمام خزه ای کبودوال، دهنه محمدآباد، دهنه زرین گل و دهکده های ییلاقی چینو، افرا تخته، الستان، سیاه مرزکوه، نرسو، خلیندره، قبرستان باستانی ماهیان، تپه های تاریخی شغال تپه و تپه چینو و ... اشاره کرد.

در مورد آثار تاریخی این شهر می توان به ۹۸ اثر اشاره کرد که ۶۸ اثر به ثبت ملی رسیده است و از شاخص ترین آنها تپه  باستانی چینو با قدمت تاریخی ۷۰۰۰ ساله، قبرستان ماهیان با قدمت تاریخی ۳۰۰۰ ساله و شغال تپه واقع در مرکز شهر است.

در بخش میراث فرهنگی علی آبادکتول دارای بیش از ۱۳۰ اثر فرهنگی و تاریخی است که تعداد ۶۸ اثر دارای پرونده ثبتی و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. وجود بناهای ارزشمند مربوط به دوره های متاخر در روستاهای  کوهستانی مانند حمام های خزینه در روستاهای مایان، الستان، غریب آباد و آسیاب آبی در روستای محمد آباد کتول، وجود بافت های ارزشمند روستایی با معماری سنتی در روستاهای کوهستانی برای احداث موزه های روستایی، اثر تاریخی منحصر بفرد مربوط به دوره های پیش از تاریخ  مانند تپه چینو با قدمت ۷۰۰۰ سال پیش، وجود موزه های حیات وحش و مردم شناسی در شهرستان و وجود بقاع متبرکه امامزاده ها در سطح شهرستان با معماری اسلامی به جذابیت های این شهرستان افزوده است.

صنایع دستی هر منطقه نشان دهنده فرهنگ و تمدن آن منطقه است و عرضه محصولات صنایع دستی می تواند بین مناطق مختلف و سایر کشورها ارتباط فرهنگی برقرار کند. علی آبادکتول با وجود بیش از ۴۰۰ هنرمند فعال در رشته های بومی و غیر بومی، تولید محصولات صنایع دستی با کیفیت و بی نظیر در شهرستان، وجود مراکز و شهرهای عمده تولید همچون شهر مزرعه کتول و محله قدیمی علی آباد کتول دارای ظرفیت های فراوانی در این بخش است.

وجود ۳ منطقه نمونه گردشگری (دهنه محمدآباد کتول – دهنه زرین گل و پارک جنگلی کبودوال)، سد کبودوال در ابتدای پارک جنگلی کبودوال، تنها آبشار تمام خزه ای کشور (آبشار کبودوال)، سه روستای هدف گردشگری (افراتخته – چینو و سیاه مرزکوه)، دو هتل با امکانات اقامتی رستوران و فست فود، دو مهمانپذیر، سه پانسیون اقامتی که پانسیون زمرد مجهزترین پانسیون استان است، دو دفتر آژانس خدمات مسافرتی و گردشگری در شهرستان و تحت نظارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری زمینه های لازم را برای حضور و اقامت بلند مدت گردشگران فراهم کرده است.

علی آبادکتول همچنین دارای جاذبه های طبیعی فراوان همچون روستاهای کوهستانی، آبشار، غار، چشمه های آب معدنی، مناطق بکر جنگلی، ذخیره گاه های بین المللی درختان سرخدار که خاصیت ضدسرطانی دارد و هم چنین ذخیره گاه های جنگلی درختان سرونوش و کاج زربین است.

امامزاده هایی با قابلیت جذب گردشگر مذهبی و در مسیر عبور مسافران و گردشگران همچون امامزاده هارون بن موسی بن جعفر(ع) واقع در روستای الازمن، امامزاده عبداله بن موسی بن جعفر(ع) واقع در روستای فندرسک، امامزاده جعفر بن زین العابدین(ع) واقع در روستای کوهستانی گنو و امامزاده شیخان واقع در منطقه نمونه گردشگری دهنه ی محمدآباد زمینه توسعه گردشگری مذهبی را نیز در این شهرستان فراهم کرده است.

این شهرستان همچنین ارتفاعات بلند با قابلیت جذب گردشگر ورزشی مانند کوه شاهوار با ارتفاع ۳۹۴۵ متر واقع در جنوب روستای سیاه مرزکوه، کوه چل چلی با ارتفاع ۳۱۲۳ متر واقع در ۵ کیلومتری روستای چه جا، کوه قره قلند با ارتفاع ۳۰۳۹ متر واقع در جنوب شرقی روستای الستان، کوه گُل با ارتفاع ۳۰۱۰ متر واقع در جنوب شرقی روستای الستان، کوه تکیانو با ارتفاع ۲۹۱۰ متر واقع در روستای افراتخته، کوه چلبه با راتفاع ۲۸۴۰ متر واقع در ۵ کیلومتری روستای سیاه مرزکوه، کوه زیلان  با ارتفاع ۲۸۱۰ متر واقع در روستای خولیندره و کوه های ساری انبار، لالان و زرجو  است.

بافت سنتی و قدیمی روستا،درخت گردوی ۵۰۰ ساله، قبرستان ۷۰۰ ساله، حمام قدیمی، فضای جنگلی و مرتعی، آبشار چند طبقه افرا تخته و غار طبیعی پیا آلا از جاذبه های روستاهای شهرستان علی آباکتول است.

مشهور ترین منطقه گردشگری شهرستان، منطقه ویژه گردشگری کبودوال است که آبشارتمام خزه ای جهان، پارک جنگلی و سدکبودوال در آنجا واقع است. طرح ویژه گردشگری سدکبودوال از سوی میراث فرهنگی تهیه و در حال اجرا است. کمپینگ های گردشگری در پارک جنگلی احداث شده اند و این منطقه ویژه تا شهر علی آبادکتول کمتر از سه کیلومتر فاصله دارد.

تپه و امامزاده الازمن در پایین دست روستای الازمن قراردارند که بیش از ۷۰۰ سال قدمت داشته و از عوامل توسعه غرب علی آبادکتول به شمار می روند.

شهرفاضل آباد، از توابع شهرستان علی آباد کتول و در ابتدای ورودی دهنه محمدآبادکتول واقع است. دراین شهر پل قدیمی مشهور به پل انصاری قرار دارد که قدمت آن به دوران قاجاریه می رسد. شهر باستانی گلریز هم در ضلع غربی شهر فاضل آباد، واقع در منطقه ای معروف به تخت کبیری قرار دارد.

محمدآبادکتول هم درقسمت کوهپایه ای ویژگی خاص جغرافیایی دارد که این روزها پیشرفت مطلوبی به خود گرفته است. امامزاده شیخان کتول با منطقه ویژه گردشگری شیخان که اخیرا شهرداری فاضل آباد آن را پوشش می دهد از عوامل اصلی توسعه این منطقه زیبا هستند.

آسیاب آرد آبی محمد آبادکتول هم که در حد فاصل امامزاده شیخان و روستای محمد آباد واقع هستند فرصت گردشگر پذیری منطقه را ارتقا داده اند.

آسیاب آردآبی محمد آبادکتول با قدمتی ۵۰۰ ساله است. این مکان تاریخی با آب رودخانه محمدآباد کار می کرده اما در سال های اخیر به علت عدم توجه متولیان امر گردشگری به بازسازی آن، در حال تخریب است و هنوزهم جای امیدواری است که بتوان با هزینه ای ناچیز آن را زنده کرد./مهر