ارتباط فیس‌بوک با نارضایتی از زندگی

وقتی عکس‌های دوستانتان را در فیس‌بوک می‌بینید که به نقاط خوش آب‌وهوای دنیا رفته‌اند و در هتل‌های لوکس اقامت کرده‌اند چه حسی به شما دست می‌دهد؟ وقتی لحظه‌به‌لحظه مطلع می‌شوید دوستتان که در تدارک عروسی خود است چه خریدی کرده یا کجا رفته چه احساسی به شما دست می‌دهد؟

پژوهشگران دانشگاه میشیگان می‌گویند تحقیقات آن‌ها نشان می‌دهد صرف وقت در فیس‌بوک شادی و رضایت از زندگی را کم می‌کند و به‌اصطلاح"حال آدم بدتر می‌شود." پژوهشگران دانشگاه میشیگان برای این تحقیق ۸۲ دانش‌آموز پیش‌دانشگاهی را مدت دو هفته زیر نظر گرفتند.

محققان در این دو هفته روزی پنج بار به‌صورت آنلاین با این افراد تماس می‌گرفتند و از آن‌هاسوا لاتی می‌پرسیدند؛ از قبیل اینکه "در این لحظه حالتان چطور است یا چه احساسی دارید؟ یا از آخرین دفعه‌ای که ما با شما تماس گرفتیم چند بار به فیس‌بوک سرزده‌اید."در پایان دو هفته معلوم شد هر چه این افراد بیشتر در فیس‌بوک وقت گذرانده‌اند رضایتشان از زندگی کمتر شده است.

به نظر پژوهشگران فرقی نمی‌کند تعداد دوستانتان در فیس‌بوک چند نفر باشند یا چقدر دوستان خوبی باشند؛ حتی فرقی نمی‌کند به چه دلیلی به فیس‌بوک سرزده‌اید، نتیجه یکشان است، فیس‌بوک حالتان را بهتر نمی‌کند. آتن کروس روانشناس اجتماعی که هدایت این تحقیق را بر عهده داشته می‌گوید: "ما توانستیم لحظه‌به‌لحظه در طول روز نشان دهیم، خلق افراد بر اساس وقتی‌که در فیس‌بوک می‌گذرانند، بالا و پایین می‌شود."

"ما بسیاری از جوانب شخصیتی و رفتاری را در نظر گرفتیم مثل دفعات استفاده از فیس‌بوک"."اما هیچ‌کدام از عواملی که بررسی کردیم تأثیری روی نتایج نداشتند. هر چه استفاده از فیس‌بوک بیشتر بود خلق افراد بدتر می‌شد."

"در ظاهر فیس‌بوک منبع پرارزشی برای برآورده کردن نیاز اساسی بشر به ارتباطات اجتماعی است.""اما ما متوجه شدیم استفاده از فیس‌بوک بجای خوشی، ناخوشی می‌آورد."

جان جونایدز یکی از پژوهشگران این تحقیق معتقد است نتایج آن اهمیت بسیاری دارد "چون به ریشه تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر زندگی افراد برمی‌گردد."پژوهشگران هنوز نمی‌دانند دلیل این موضوع چیست. آتن کروس می‌گوید: "چیزی که نمی‌دانیم این است که کدام جنبه فیس‌بوک به این نتایج مربوط هستند."

بااین‌حال نتایج تحقیقات در این مورد ضدونقیض بوده است. کاتالینا توما پژوهشگر علوم ارتباطات دانشگاه ویسکانسین اخیراً در تحقیق خود به این نتیجه رسید که فیس‌بوک کمک می‌کند عزت‌نفس کاربران بیشتر شود. خانم توما می‌گوید: "راستش فیس‌بوک چنان فضای عظیمی است و در آن فعالیت‌های بسیار متنوعی انجام می‌شود که صحبت از استفاده از فیس‌بوک، بیش‌ازحد ساده کردن مسئله است. فیس‌بوک یک‌چیز نیست بلکه چیزهای بسیار بسیار زیادی است."

البته در تحقیقات دیگری هم که اخیراًانجام‌شده، به آثار منفی فیس‌بوک اشاره‌شده است. حدود چهار ماه پیش دانشمندان دانشگاه آکسفورد به این نتیجه رسیدند که زوج‌هایی که از فیس‌بوک برای ارتباط استفاده می‌کنند رابطه‌شان آسیب می‌بیند. اخیراً نیز تحقیقی دیگر منتشر شد که نشان می‌داد نگاه کردن به پروفایل خود در فیس‌بوک احساس بهتری نسبت به خود ایجاد می‌کند، هرچند تحقیقات دیگر به این نتیجه رسیدند که دیدن پروفایل و فعالیت‌های دیگران حسادت برانگیز است و حال آدم را خوش نمی‌کند.

اما به‌هرحال آنچه روشن است این است که ارتباط فیس‌بوکی با ارتباط رودررو تفاوت دارد. تصاویر و استیتوس ها و... همه ممکن است ویرایش و پیرایش و رتوش شده باشند. برخلاف رابطه رودررو، برای یک جواب هوشمندانه در فیس‌بوک می‌توانوقت صرف کرد و همان‌طور که تحقیقات دیگر نشان داده‌اند بهترین وجوه خود را عرضه کرد.

بااین‌حال برخی پژوهش‌ها هم می‌گویند از فعالیت فیس‌بوکی افراد می‌توان به شخصیت، خلق‌وخو، جنسیت و علایق آن‌ها پی برد: "شما همانی هستید که لایک می‌کنید."