اسب ترکمن در زادگاه حقیقی خود مهجور مانده است/«اسب» همسایه غاز است

به گزارش گلستان 24، دنیای اسب زیبایی و کششی دارد که با وارد شدن به این میدان جدا شدن از آن غیر ممکن است اما در صنعت اسب هم به مانند خیلی صنایع دیگر دست هایی وجود دارد که مانع رشد و پیشرفت آن می شود.

در این میان اسب ترکمن هم در زادگاه حقیقی خود مهجور مانده است و نبود حمایت های لازم، ممنوعیت صادرات، بالا بودن هزینه های پرورش و نگهداری، ورود اسب های خارجی و نبود برنامه ریزی جامع باعث شده تا شمار اسب های اصیل ایرانی کاهش پیدا کند و صنعت اسب نه تنها در کشور بلکه در این منطقه هم رونقی نداشته باشد.

با توجه به اینکه افراد بسیاری به نگهداری و پرورش اسب علاقه‌مند هستند و در آن سرمایه گذاری می کنند و آن را به شکل اقتصادی مورد توجه قرار می دهند، اسب یکی از صنایع پول ساز با گردش مالی بالا در دنیا است.

از نگاه دیگر در بخش اشتغالزایی با توجه به اینکه تولید، نگهداری، آموزش اسب برای مسابقه و خدمات وابسته و تولید لوازم سوارکاری که هنوز به صورت دستی تولید می‌شوند باعث شده این صنعت از دیدگاه بخش اشتغالزایی‌ از صنایع بسیار اشتغالزا و با فروش بالا باشد.

استان گلستان نیز در این میان توانسته خود را به عنوان استانی پیشگام در رشته سوارکاری و پرورش اسب معرفی کند و برگزاری کورس های بهاره و پاییزه در شهرستان گنبدکاووس، بندرترکمن و آق قلا نشان می دهد این منطقه از ظرفیت های خوبی برخوردار است که متاسفانه مغفول مانده است. بعبارتی اسب در گلستان حکم نفت را برای کشور دارد. نفتی که به آن توجهی نشده است.

در این ماین واردات اسبهایی که در خارج از کشور چندان کیفی محسوب نمی شوند و به تعبیری خارج از رده هستند به صنعت اسب اصیل ترکمن لطمه زده است.

به عبارتی دیگر اسب اصیل و منحصر به فرد ترکمن در این رهگذر دیده نمی شود و به اسبهایی بها داده می شود که از خارج وارد کشور می شوند و  چندان هم به پای اسب داخل کشور نمی رسد و یا بهتر می توان گفت که اسب بی کیفیت همسایه برای عده ای غاز است.

صادرات اسب مهم ترین مشکل در این صنعت است

فرماندار شهرستان کلاله در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: صادرات اسب مهم ترین مساله در صنعت اسب است که تا این مساله اتفاق نیافتد ما در این حوزه روال معمولی داریم و شتابی نخواهیم داشت.

نصرت برزگر با تاکید بر اینکه ژنتیک اسب اصیل ترکمن در منطقه وجود دارد، گفت: آب و هوای منطقه، علاقه مندان به این حوزه، تجربه زیاد در اسبداری باعث شده کلاله، گنبدکاووس، بندرترکمن و مراوه تپه در این زمینه ظرفیت های بالایی داشته باشند.

وی ادامه داد: استاندار گلستان هم در بازدیدی که از کلاله داشت این ظرفیت را مناسب دانسته و به این موضوع و پیگیری برای آن ابراز علاقه کرده اند.

فرماندار کلاله با اشاره به لزوم کار کارشناسی در این حوزه تصریح کرد: جهاد کشاورزی هم باید درخصوص حمایت از پرورش دهندگان اسب اصیل ترکمن همکاری های لازم را داشته باشد تا انگیزه در این زمینه بیشتر شود.

برزگر با بیان اینکه مرکز اسب اصیل ترکمن در کلاله و روستای صوفیان است، خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه مهم ترین نقطه حرکت در این صنعت بحث عرضه است با برگزاری جشنواره در این خصوص این فضا را برای عرضه اسب اصیل ترکمن ایجاد کردیم.

وی اظهار کرد: رسانه ها می توانند ظرفیت منطقه در این زمینه به خوبی نشان دهند و با پرورش این صنعت در منطقه بحث اشتغال زایی به خوبی تقویت شود و در زمینه گردشگری هم اتفاق های خوبی ایجاد شود.

رسانه ها می توانند ظرفیت منطقه در این زمینه به خوبی نشان دهند و با پرورش این صنعت در منطقه بحث اشتغال زایی به خوبی تقویت شود و در زمینه گردشگری هم اتفاق های خوبی ایجاد شود.

برزگر با تاکید بر اینکه در کلان باید بحث صادرات انجام شود، گفت: در این خصوص وزارتخانه ها باید وارد میدان شوند تا موانع موجود برداشته شود و این مساله هم کمی زمان نیاز دارد.

وی در پاسخ به این سوال که «گفته می شود مافیای اسب مانع از توسعه این صنعت در گلستان شده است»، گفت: اعتقادی به مافیا ندارم اما نگاه سودجویانه در همه حوزه ها وجود دارد و باید این مساله ایجاد شود که از طریق صادرات اسب هم می شود استفاده های زیادی انجام شود.

فرماندار کلاله با بیان اینکه باید کسانی که در این زمینه عملکرد خوبی دارند در گلستان شناسایی شوند، گفت: باید نقاط قوت را تقویت کرده و آسیب ها را شناسایی و برای رفع و حل مشکلات قدم برداریم.

برزگر با اشاره به اینکه حدود ۳۵۰ اسب اصیل ترکمن در کلاله وجود دارد، ادامه داد: در حال بررسی کشورهایی که در این حوزه موفق بوده اند هستیم تا موارد را با توجه به قواعد و شرایط کشور خودمان بومی سازی کنیم.

وی تصریح کرد: حفظ ژنتیک اسب یکی از مواردی است که در حال انجام هستیم تا از طریق تکنولوژی که وجود دارد در سال های آتی بتوانیم آن را حفظ کنیم.

واردات اسب عامل غفلت از اسب های ایرانی

ایوب شیرمحمدلی یکی از کسانی که در زمینه پرورش و نگهداری اسب به صورت محدود فعالیت می کند در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: یکی از مشکلاتی که در حوزه صنعت اسب وجود دارد واردات اسب به جای صادرات است و باعث شده توجه بر روی اسب های خارجی بیشتر از اسب های اصیل ایرانی باشد.

وی ادامه داد: سالانه هزینه های زیادی برای ورود اسب به ایران می شود و این نشان دهنده این است که سرمایه گذاران در این بخش هزینه می کنند ولی اگر این میزان سرمایه گذاری برای اسب اصیل ایرانی انجام می شد صنعت اسب در کشور و مناطقی که پتانسیل های خوبی دارد شرایط مطلوب تری داشت.

شیرمحمدلی در خصوص اینکه چرا صادرات اسب از ایران انجام نمی شود، توضیح داد: قرنطینه در ایران با مشکل همراه است، ما به راحتی اجازه می دهیم اسبی وارد شود ولی با توجه به اینکه در خارج برای صادرات ما اسب ها را قرنطینه می کنند مشکل وجود دارد.

اسب های خارجی که در کشورهای دیگر جزء اسب های از رده خارج هستند با هزینه و سرمایه گذاری زیاد وارد ایران می شود که در نهایت باعث این می شود که نگهداران و پرورش دهندگان اسب تمایل زیادی به اسب های ایرانی نداشته باشند.

وی با اشاره به اینکه همین مساله باعث به وجود آمدن بازار دلالی می شود، افزود: اسب های خارجی که در کشورهای دیگر جزء اسب های از رده خارج هستند با هزینه و سرمایه گذاری زیاد وارد ایران می شود که در نهایت باعث این می شود که نگهداران و پرورش دهندگان اسب تمایل زیادی به اسب های ایرانی نداشته باشند.

این پرورش دهنده اسب با بیان اینکه این صنعت هم از سوی دلالان با تهدید همراه است، افزود: مسئولان باید با برنامه هایی بتوانند تولید کنندگان و پرورش دهندگان اسب را حمایت کنند تا این صنعت بتواند شکل خوبی به خود بگیرد.

وی با اشاره به اینکه یک مدیریت واحد در این حوزه وجود ندارد، تصریح کرد: واردات اسب و کنترل نژاد ها به وزارت جهاد کشاورزی بر می گردد و در خصوص حوزه مسابقه نیز فدراسیون سوارکاری که زیر مجموعه وزارت ورزش و جوانان است متولی امور است و نبودن یک وحدت رویه باعث شده نتوانیم با وجود ظرفیت های مناسب به آنچه می خواهیم برسیم.

یکی از محورهای توسعه منطقه پرورش اسب است

گرچه پرورش دهندگان اسب می گویند که حمایتی نمی شوند اما، رئیس جهاد کشاورزی گلستان با بیان اینکه ۳ هزار اسب اصیل ترکمن در گلستان پرورش داده شده، گفت: حمایت‌ها برای پرورش اسب در گلستان ادامه دارد و سیاست‌های حمایت از پرورش اسب سبب شده که امروز تعداد اسب‌های اصیل ترکمن در استان از ۳۰۰ راس به حدود ۳ هزار راس اسب برسد.

مختار مهاجر با اشاره به اینکه اسب‌داری ریشه در فرهنگ دینی ما دارد، به خبرنگار مهر گفت: یکی از محورهای توسعه منطقه پرورش اسب است و دولت به منظور توسعه صنعت پرورش اسب و ایجاد اشتغال پایدار از علاقمندان به این صنعت حمایت می‌کند.

وی در خصوص برگزاری سالانه جشنواره اسب در کلاله افزود: ایجاد رقابت سالم بین اسب‌داران، تشویق به نگهداری و پرورش اسب و ایجاد اشتغال پایدار از جمله اهداف و انگیزه‌های برپایی جشنواره اسب اصیل ترکمن در استان گلستان و شهرستان کلاله است و این جشنواره ها فرصتی برای معرفی این اسب با ارزش است.

وی با اشاره به ادامه حمایت‌های سازمان جهادکشاورزی از این طرح افزود: صدور شناسنامه‌ برای اسب‌ها سبب حفظ خون و ثبت ژنتیک اسب ترکمن و توسعه پرورش این اسب‌های با ارزش می‌شود.

مقاومت هایی در خصوص توسعه و تقویت اسب ترکمن وجود خواهد داشت

فرماندار ویژه گنبدکاووس در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: یکی از دغدغه های ما ترویج صنعت اسب و اسب داری است و با توجه به اینکه پرورش دهندگان و سرمایه گذاران زیادی در بحث اسب، در گنبد هستند ما باید دین خود را ادا کرده و اسب اصیل ترکمن را در شهرستان گنبد از استان گلستان ثبت کنیم.

محمد حمیدی با بیان اینکه ثبت اسب ترکمن برای توسعه صنعت اسب باعث انگیزه بیشتر در بین پرورش دهندگان می شود، ادامه داد: با این کار می توانیم حرف های زیادی برای صادرات داشته باشیم.

وی ادامه داد: دانش بومی پرورش اسب در منطقه وجود دارد و با وجود علاقه مندان و کارشناسان خبره ایجاد شهرک پرورش اسب به صورت علمی و با متد روز دنیا می تواند رونق خوبی را در صنعت اسب ایجاد کند.

وی با تاکید بر اصالت اسب و سپس توسعه و تقویت اسب ترکمن به معنای واقعی تصریح کرد: در این راه مطمئن هستیم که چه در شهرستان چه در استان و حتی کشور مقاومت هایی خواهد شد که باید ظرفیت این موضوع را داشته باشیم.

حمیدی با اشاره به اینکه اسب در اشتغالزایی و افزایش درآمد خانواده ها در منطقه نقش زیادی دارد، گفت: سعی داریم کمیته ای با حضور یکی از کارمندان فرمانداری، مجموعه سوارکاری و جهاد کشاورزی تشکیل شود تا پیگیر رفع مشکلات و موانع موجود در راه ثبت و گسترس صنعت اسب باشد.

سعی داریم کمیته ای با حضور یکی از کارمندان فرمانداری، مجموعه سوارکاری و جهاد کشاورزی تشکیل شود تا پیگیر رفع مشکلات و موانع موجود در راه ثبت و گسترس صنعت اسب باشد.

فرماندار ویژه گنبدکاووس افزود: ما ابتدا اصالت اسب ترکمن را از آن شهرستان کنیم و سپس آن را توسعه دهیم و هرگونه تسهیلات و امکانات با اولویت اسب ترکمن باشد و اگر حرکت ما مطمئن و همراه با دانش باشد، مطمئنا در سطح ملی پرقدرت خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه باید کلیه نژادهای اسب را در منطقه توسعه دهیم، اظهار کرد: در بحث مسابقه در سوارکاری رشته های مختلفی وجود دارد که ما در گنبدکاووس فقط در بحث کورس و سرعت از آن استفاده می کنیم و این باعث شده تمام ظرفیت های این رشته و این حیوان دیده نشود و نژاد بعضی اسب ها در این میان استفاده نشود.

حمیدی با بیان اینکه این مساله باعث شده توفیقاتی که به شهرستان می رسد کم است، ادامه داد: مشکل برگزاری کورس های بهاره و پاییزه گنبدکاووس این است که متولیان امر و برگزار کننده ها بومی نیستند و تمام سود عاید از برگزاری این مسابقه در شهرستان خرج نمی شود.

معاون استاندار گلستان با تاکید بر اینکه اولویت با اسب ترکمن است، افزود: باید کاربردها و موارد استفاده از اسب ترکمن فقط مختص کورس نباشد و در موراد دیگر نیز استفاده شود تا باعث جذب جاذبه شود و راهکارهایی برای تشخیص اسب اصیل ترکمن در خود استان و شهرستان باشد تا مجبور به آزمایش DNA در جای دیگر نباشد.

نسل اسب ترکمن با ترکیب اسب های پاکستانی کمتر شده است

مدیر مجموعه سوارکاری گنبدکاووس در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: از اواخر دهه ۴۰ اسب پاکستانی وارد کشور ایران شد و بزرگان ما به اشتباه به دلیل سرعت زیاد آن، نسل خوب اسب ترکمن را با ترکیب این اسب به مرور زمان از بین بردند.

حکیم ایگدری ادامه داد: در حال حاضر اسب دخون با پایه مادری (ترکمن) و پدری (تروبرد) است و نژاد سلیمی نیز جزو اسب های خارجی است. از حدود ۸ سال گذشته معاونت فنی فدارسیون درصدد تشخیص اسب ترکمن برآمده و خوشبختانه توانستیم تولید خوبی داشته باشیم.

از اواخر دهه 40 اسب پاکستانی وارد ایران شد و به دلیل سرعت زیاد با اسب ترکمن ترکیب شد و همین امر نژاد اصیل اسب ترکمن را از بین برد.

وی توضیح داد: در حال حاضر نمونه برداری و آزمایشگاه در تگزاس آمریکا زیر نظر دکتر گاس گاتلن صورت می گیرد و نظر ایشان مورد تایید برای اسب اصیل ترکمن است.

مدیر مجموعه سوارکاری گنبدکاووس افزود: نژاد اخال تکه در ترکمنستان ثبت شده است و تنها نژادی که می توانیم آن را به نام ایران و استان گلستان ثبت کنیم نژاد یموت است.

وی تصریح کرد: مشکل ما به حدود چهل تا پنجاه سال گذشته برمی گردد و نیاز به زمان زیادی داریم تا بتوانیم انگیزه را برای پرورش دهندگان اسب اصیل داشته باشیم.

ایگدری اظهار کرد: ما باید به دنبال اسب ترکمن باشیم و استارت آن نیز اسب خالص یموت ترکمن باشد. در حال حاضر نه اسب داریم که صادر کنیم و نه می توانیم کار صادرات انجام دهیم پس بهتر است ابتدا مشکلات داخلی را در این راستا حل کنیم.

وی گفت: در استان های دیگر برای هر راس اسب وام پنج میلیون تومان با چهار درصد و به مدت پنج سال ارائه می شود و وثیقه آن نیز شناسنامه اسب است، اگر چنین تسهیلات و امکاناتی نیز برای پرورش دهندگان اسب اصیل ترکمن انجام شود، انگیزه خوبی در آنان ایجاد خواهد شد.

گزارش: مریم رضایی/مهر

عکاس: ابوطالب ندری - احمد آق