استقبال سرد از نمایشگاه کتاب گلستان

به گزارش گلستان24،نهمین نمایشگاه کتاب گلستان در روزهای پایانی فصل پاییز به ایستگاه آخر می‌رسد ولی همچنان کتاب این «یار مهربان» جای چندانی در سبد فرهنگی مردم ما ندارد. استقبال سرد مخاطبان حتی انگیزه ناشران را برای روزهای آینده کم کرده و دیگر راغب به حضور در نمایشگاه کتاب گلستان نیستند.

خلوتی نمایشگاه کتاب گلستان نشانه درد و رنجی است که جامعه امروز ایرانی با آن روبه‌روست و این نبود احساس نیاز به کتاب خود رنجی بالاتر است که حتی امروز در قشر تحصیل‌کرده ما نیز دیده می‌شود. قصه این است که کتاب در بین ما غریب افتاده و بهانه‌های مختلفی از در دسترس نبودن کتاب تا وقت نداشتن برای مطالعه یافته‌ایم، بهانه‌هایی که اگر افزون‌تر شود و گسترش یابد یقیناً فضای فرهنگی و فکری جامعه ما تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.

مسئولان غرفه‌ها بیش از هرکسی طعم غربت یار مهربان را چشیده‌اند. آن‌ها آن‌قدر بی‌انگیزه شده‌اند که دوست دارند هرچه زودتر زنگ پایانی نمایشگاه کتاب به صدا درآید. مسئول غرفه انتشارات ققنوس در این نمایشگاه در رابطه با وضعیت فروش و استقبال مخاطبان می‌گوید: وضعیت فروش ما در این نمایشگاه اصلاً مناسب نیست و در روز سوم نمایشگاه تا ساعت هفت عصر تنها ۸ کتاب فروخته‌ام که در نوع خود فاجعه است.

تبلیغات نمایشگاه کتاب اصلاً مناسب نبود

ملکی تبلیغات نامناسب را در این نمایشگاه از عوامل مهم استقبال کم مخاطب عنوان کرده و می‌افزاید: طراحی نامناسب بنرهای نمایشگاه کتاب، تبلیغات محیطی کم و در ادامه نیز مشکلات و تنگناهای اقتصادی شاید علت اصلی استقبال کم مردم از این نمایشگاه است. تمام کتاب‌های جدید منتشرشده سال ۹۴ در نمایشگاه آورده شده است و حتی بهترین کتاب‌های سال قبل ولی دریغ از خرید و حتی بازدیدکننده!

در ادامه، مسئول انتشارت مرز دانش که درزمینهٔ کتاب‌های فنی و مهندسی غرفه‌ای دارند، از وضعیت استقبال و بی‌مخاطب بودن نمایشگاه بسیار شاکی است و می‌گوید: به نظرم تبلیغات مناسبی برای نمایشگاه انجام‌نشده است و نمایشگاه گلستان در سال جاری ازلحاظ مخاطب کم‌فروغ‌ترین نمایشگاه بوده است تا جایی که ما فروش حداقلی هم نداشته‌ایم.

مسئول غرفه اسوه هم استقبال کم و خرید کمتر مردم را از نکات قابل‌توجه این نمایشگاه  عنوان کرده و می‌گوید: باوجودی که تخفیف ۵۰ تا ۶۰ درصدی در این غرفه برای بازدیدکنندگان گذاشته‌ایم اما بازهم خرید بسیار کم است که جای بسی تعجب دارد.

تأسفانه در جامعه ما کتاب در سبد خانواده نیست و باوجود تخفیف‌های ۳۰ تا ۴۰ درصدی که در این نمایشگاه داده‌ایم اما استقبال آن‌گونه که باید نیست.

اصغر طغرایی مسئول غرفه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) هم بیان می‌کند: متأسفانه در جامعه ما کتاب در سبد خانواده نیست و باوجود تخفیف‌های ۳۰ تا ۴۰ درصدی که در این نمایشگاه داده‌ایم اما استقبال آن‌گونه که باید نیست.

وی می‌گوید: حتی مسئولان ازجمله مسئولان فرهنگی حضورشان در این نمایشگاه کمرنگ است که جای تأسف دارد. البته مدیرکل فرهنگ و ارشاد گلستان تلاش زیادی داشته است که جای تقدیر دارد.

مسئولین فرهنگی شهر در نمایشگاه کتاب حضور کمرنگ داشتند

وی بابیان این‌که تبلیغات درست و مناسبی هم برای اطلاع‌رسانی این نمایشگاه انجام‌نشده است، بیان می‌کند: مسئولین فرهنگی شهر که هرکدام خود می‌توانند یک مبلغ و اطلاع‌رسان باشند در نمایشگاه حضور کمرنگ دارند و به‌راحتی از کنار این رخداد مهم فرهنگی رد شده‌اند!

طغرایی تصریح می‌کند: زمانی ما می‌توانیم در جامعه شاهد فرهنگ کتاب‌خوانی باشیم که باکار فرهنگی کتاب را در سبد خانوار جای دهیم و مسئولان ما نیز عملاً در حوزه کتاب و ارتقا فرهنگ کتاب‌خوانی وارد شوند. در حال حاضر برخی ادارات و نهادها حتی به خود زحمت نمی‌دهند آثار امام راحل را خریداری کنند و این جای بسی تأسف در جامعه ما دارد!

اما یک بازدیدکننده که همراه با همسر خود مشغول خرید از غرفه سخن است هم در رابطه با وضعیت نمایشگاه امسال می‌گوید: تنها غرفه‌ای که توانستم کتاب‌های موردنیاز خود و همسرم را در آن پیدا کنم غرفه سخن بود که تازه‌های کتاب‌های ادبیات و.. را در آن یافتیم ولی درزمینهٔ حسابداری، زبان و کامپیوتر کتاب‌هایی که موردنیازم بود را پیدا نکردم.

برگزاری نمایشگاه کتاب در جای خودکار ارزنده‌ای است که ما آن را ارج می‌گذاریم و البته در این نمایشگاه ناشرین خوبی مانند امیرکبیر، نشر نی، و روزنامه اطلاعات حضور داشتند.

مشکل اصلی مردم ما این است که کتاب نمی‌خوانند و نه‌تنها مردم عادی بلکه قشر تحصیل‌کرده اعم از پزشکان، اساتید و دانشجویان و مهندسان ما و از همه مهم‌تر مسئولان ما نیز کتاب نمی‌خواند و مطالعه داشتن دغدغه مردم ما نیست.

یک روزنامه‌نگار و کارشناس ارشد تاریخ نیز در ارزیابی نمایشگاه امسال بابیان این‌که می‌دانیم وضع اقتصادی مردم ما مطلوب نیست، بیان می‌کند: بخش قابل‌توجهی از مردم ما حاضرند همه نوع هزینه را داشته باشند و از انواع فنّاوری و آخرین‌مدل گوشی‌های در بازار خریداری می‌کنند، گران‌ترین رستوران‌ها را هرروز امتحان می‌کنند، ولی در رابطه با کتاب هزینه کردن را ضروری نمی‌دانند!

رحمت اله رجایی، در گفتگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: جالب‌تر این‌که حتی اعضای کتابخانه‌های عمومی ما هم در استان زیاد نیست. برخی می‌گویند مردم در فضای مجازی کتاب می‌خوانند ولی با آشنایی که من به‌واسطه معلم بودن با برخی از اقشار ازجمله دانش آموزان دارم میدانم که در فضای مجازی کتاب‌خوانده نمی‌شود! ضمن این‌که بسیاری از کتاب‌ها در فضای مجازی نیست.

این فعال رسانه‌ای بابیان این‌که گسترش کتاب‌خوانی فقط به مسئولیت ارشاد نیست بلکه نهادهای متعدد نیز در آن نقش دارند، می‌افزاید: نخستین چیزی که باید نیاز شود تا مطالعه‌ای صورت گیرد، احساس نیاز به علم و دانش است. افراد فکر می‌کنند بامطالعه چیزی جز ضرر عاید آن‌ها نخواهد شد.

وی ادامه می‌دهد: متأسفانه حتی این باور به وجود آمده است که دانستن موجب مشکلاتی برای من خواهد شد که تجربیات علمی و عینی این مسائل را تائید می‌کند. نهادهایی که باید در امر کتاب‌خوانی فعال باشند همچون آموزش‌وپرورش و وزارت فرهنگ و عالی در این زمینه فعال نیست.

استقبال از نمایشگاه رضایت‌بخش است

گرچه غرفه داران و کارشناسان بر استقبال کم تأکیددارند اما مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان استقبال از نمایشگاه را خودارزیابی می‌کند و با بیان این که هر چه به پایان نمایشگاه نزدیک می‌شویم استقبال از نمایشگاه بهتر می‌شود، می‌گوید: خرید کتاب بستگی به قدرت خرید خانوار دارد. قدرت خرید خانوارها در کل کاهش یافته است و اقتصاد کتاب نیز تابعی از اقتصاد کل کشور است.

حجت الاسلام علی اصغر فضیلت، در خصوص طرح بنرهای ارشاد و تبلیغات محیطی هم می‌گوید: طرح کلی بنر از شرکت نمایشگاه‌ها است و ما کمتر می‌توانیم در آن دخل و تصرف داشته باشیم ولی در خصوص تبلیغات محیطی حدود ۶۰۰ متر بنر با اعتبارات محدود ارشاد چاپ و حتی در شهرستان‌ها هم توزیع شد که متاسفانه با وقوع طوفان بسیاری از آن‌ها کنده شد. ولی صدا و سیمای گلستان پوشش بسیار خوبی از برنامه نمایشگاه داشتند.

وی می‌افزاید: بر اساس تقاضایی که ناشران به شرکت نمایشگاه‌ها می‌دهند به نمایشگاه کتاب استان‌ها معرفی می‌شوند و اگر در حوزه ای خاص انشاراتی و کتابی حضور ندارد حتمن به دلیل نبود تقاضا بوده است.

گفتنی است که امسال ۵۰۰ ناشر از سراسر کشور در نمایشگاه کتاب گلستان با ۵۲ هزار عنوان کتاب شرکت کردند و باید دید که در روزهای آخر آیا استقبال از نمایشگاه در روزهای سرد پاییزی گرم‌تر می‌شود یا نه.

/مهر