بیماری سالک درگلستان، رهاورد بیابان های اطراف

به گزارش گلستان24،این بیماری که طول درمان آن تا حدود یک سال به طول می انجامد و در مواردی اثر زخم سالک برای همیشه باقی می ماند هم اینک بیشتر در شهرستان های گنبدکاووس، مراوه تپه، کلاله، آق قلا (شرق، شمال و شمال شرق استان) و نواحی دشت گلستان دیده می شود.

به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان، بیماری سالک رهاورد کویر جمهوری ترکمنستان معروف به بیابان قره قوم است که هم اینک با انتقال و جابجا شدن ریزگردها از این منطقه، تپه ماهورهایی در دشت شمال استان نیز ایجاد شده که محل زیست موش ها شده است.

محمدرضا هنرور در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: هرچند با تلاش های انجام شده تا حدودی این بیماری کنترل و تعداد مبتلایان کاهش یافته اند، اما همچنان در برخی شهرستان های استان شیوع دارد. پیشتر کارشناسان دستگاه های مختلف هشدارهای زیست محیطی و بهداشتی در خصوص تاثیر بیابان قره قوم در خصوص سلامت اهالی نوار مرزی، ورود ریزگردها به آسمان های استان های خراسان رضوی، شمالی و گلستان و بروز پدیده هایی در خصوص آلودگی هوا، گسترش بیابان و تاثیرمنفی آن بر فعالیت های بخش کشاورزی این مناطق داده بودند.

بیابان قره قوم که از آن به عنوان بزرگترین کویر شنی جهان نام برده می شود افزون بر 70 درصد خاک ترکمنستان همسایه شمالی کشورما را در بر گرفته است.

بیابان قره قوم که میانگین جمعیتی آن تنها شش نفر در هر کیلومترمربع است شاید 10 سال یکبار باران داشته باشد و این امر موجب بلند شدن ریزگردها از زمین در حجم زیادی در هر وزش باد می شود که این ریزگردها طی سال های متمادی به صورت خاموش در استان های شمال شرق ایران از جمله گلستان به زمین نشسته است.

طبق آماری که معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان ارائه می دهد، در سال 1388 افزون بر 2 هزار بیمار مبتلا به سالک در استان وجود داشت که با انجام اقدامات مختلف به کمتر از 600 مورد در سال 93 و در هشت ماه نخست سال جاری نیز به 470 مورد کاهش یافته است.

وی اضافه کرد که با وجود روند کاهشی تعداد مبتلایان به بیماری سالک طی سال های اخیر درگلستان هنوز آمار آن نگران کننده است و ضرورت دارد بیش از گذشته اقدام به ریشه یابی دلایل اصلی بروز این بیماری در منطقه و برنامه ریزی برای پیشگیری ومبارزه با آن شود.

سالک یک بیماری پوستی طولانی مدت همراه با درد و زخم است که انگل آن از حیوانات جونده به ویژه نوعی موش صحرایی به نام 'رومبوموس' و از طریق پشه خاکی به انسان منتقل می شود.

به عبارتی لیشمانیوز یا سالک یکی از بیماری های انگلی شایع در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان بوده و تهدیدی برای سلامت عمومی محسوب می شود، انواع این بیماری بصورت ضایعات پوستی ( سالک ) و احشایی ( کالازار ) بروز می کند.

زخم و نشانه بیماری سالک دو تا هشت ماه پس از گزش به صورت ورمی سرخ رنگ و بدون درد وجود داشته و پس از مدتی اندازه زخم گسترش یافته و به چند میلی متر یا چند سانتی متر می رسد و این زخم در نواحی باز بدن مانند صورت، دست و پا بیشتر دیده می شود.

در صورت درمان به موقع این بیماری پوستی در مدت شش ماه تا یکسال بهبود خواهد یافت وبی توجهی به درمان باعث می شود تا در محل زخم یک جوشگاه فرورفته ایجاد و به صورت دائمی باقی بماند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان گفت: ابتلا به بیماری سالک در منطقه مرزی دشت گلستان که در همسایگی جمهوری ترکمنستان قرار دارد، بیشتر از سایر مناطق استان و حتی استانهای مختلف کشور دیده می شود.

هنرور اضافه کرد: اکنون در منطقه مرزی استان واقع در شمال تپه ماهوره هایی وجود دارد که در آن زیست موش فراوان شده است و این عامل زمینه ساز شیوع و ابتلا به بیماری سالک بوده و سلامتی ساکنان این مناطق را تهدید می کند.

کارشناسان حوزه بیماری های دانشگاه علوم پزشکی گلستان نیز معتقدند که مخزن سالک روستایی نوعی موش صحرایی است که از طریق گزش پشه خاکی انگل آن به انسان منتقل می شود، ولی مخزن این بیماری در شهر بیشتر حیواناتی همچون سگ بوده وپشه ناقل انگل آن است. به گفته آنان زمان شیوع بیماری سالک در مناطق روستایی گلستان فصل بهار و تابستان است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان نیز گفت: برای ساکنان مناطق مرزی استان دوره ابتلا به بیماری سالک بیشتر اسفند تا اردیبهشت رخ می دهد. به گفته هنرور اکنون گلستان جزو 10 استان اصلی درگیر با بیماری سالک به شمار می رود هرچند استان های اصفهان، یزد و کرمان در رده بالاتر از گلستان در خصوص شیوع این بیماری قرار دارند.

وی اضافه کرد: در کارگروه سلامت استان گلستان نیز مصوبه ویژه مقابله با سالک و درمان مبتلایان به این بیماری تصویب شده است تا کمک ویژه ای برای مقابله و درمان شود. هنرور در خصوص فعالیت های پیشگیری و مقابله با بیماری سالک توسط دانشگاه علوم پزشکی گلستان گفت: اکنون هشت کانون درمان سالک در استان زیر پوشش دانشگاه فعال هستند که دارو و درمان رایگان را در اختیار مبتلایان قرارمی دهند.

برخی کارشناسان امور سلامت معتقدند راهکار مبارزه با این بیماری دور کردن موش ها از محل زندگی انسان، استفاده از توری برای درهای ورودی، پوشیدن لباس های بلند بویژه هنگام خواب و دور کردن زباله ها از محل زیست است.

طبق گزارش اخیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان در این استان نزدیک به یک میلیون و 900 هزار نفر جمعیت وجود دارد که در 29 نقطه شهری و هزار و هشت روستا ساکن هستند. استان مرزی گلستان واقع در شمال کشور با کشور ترکمنستان ، دریای خزر و استانهای مازندران ، سمنان وخراسان شمالی همسایه است.

/ایرنا