گذری به محله دربنو/تصاویر

به گزارش گلستان 24، محله دربنو یکی از محلات تاریخی ارزشمند گرگان است. این محله از زیرمحلات محله میدان است. متاسفانه با وجود تحقیقات میدانی در خصوص وجه تسمیه محله دربنو اطلاعات خاصی حاصل نشده اما برطبق وقف نامه مدرسه عمادیه به تاریخ 1097 قمری که در آن به نام حمام درب نو به عنوان یکی از موقوفات مدرسه اشاره شده است، قدمت این نام دست کم به دوران صفوی می رسد.

محله درب نو در میان محلات نعلبندان در مرکز، دوشنبه ای در شمال و میدان عباسعلی در غرب قرار گرفته است. محدوده محله درب نو در گذشته بسیار بزرگ تر از وضع کنونی آن بوده و با ساخت خیابان امام خمینی (ره) این محله به 2 نیم تقسیم شده است. بخش جنوبی آن به تدریج هویت خود را به عنوان محله درب نو از دست داد. مرکز محله درب نو که همانند بسیاری از مراکز محلات گرگان، فضای باز درونی تکیه یا میدانگاه مرکزی تکایاست، علاوه بر این که از دیدگاه مذهبی و اقتصادی دارای ارزش است، به لحاظ اجتماعی و مدنی نیز ارزش بالایی برای ساکنان محله دارد.

فضای باز تکیه درب نو با ته رنگ نامتقارن و ذوزنقه شکل با ابنیه 2 طبقه ای در 4 طرف محصور شده است. در طرف شرقی، تکیه وصاف خانه جوانان قدیم درب نو و چند تکیه دیگر دارد. در گذشته، در کنار این ساختمان، درخت چناری قرار داشت که در اوایل دهه 70 از بین رفت.

عناصر تاریخی – معماری

این محله یک آب انبار دو مخزنه متعلق به دوره صفویه داشت که البته یکی از مخزن های آن در میدانگاه تکیه قرار داشت و در دوره پهلوی تخریب شد. مخزن دیگر آب انبار در حیاط خانه ای در جبهه شمالی تکیه قرار دارد و پاشیر آب انبار در میدانگاه تکیه در زیر تکایای شرقی است که ورودی آن مسدود شده است. مسجد شیخ اسماعیل مجتهد استرآبادی متعلق به دوره زندیه، مسجد گلشن، آرامگاه ملامهدی استرآبادی، ملا محمدباقر شاهکویی، شیخ عبدالرزاق و خانه های ارزشمند دوره قاجار و یکی از گورستان های محله ای باقی مانده از شهر استرآباد به نام گورستان سیدباقر از جمله آثار تاریخی دیگر این محله است.

علاوه بر این ها، بخشی از بازار کهنه استرآباد در اتصال و ارتباط با این محله قرار داشته است که محل آن در گذر شمالی منتهی به تکیه درب نو به طرف مسجد گلشن و چهارسوق بوده است. با توجه به وجود چند اثر صفوی در محله درب نو، به نظر می رسد این محله در دوره صفوی رونق بسیاری داشته است. یکی از دلایل آن نیز شاید وجود مدرسه عمادیه متعلق به دوره صفویه باشد. این مدرسه که به شماره 2465 در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده، محل زندگی طلاب و علما بوده است و علمای مشهور صفوی در این مدرسه به تدریس می پرداختند. یکی از این علما میرمحمدباقر طالبان استرآبادی بود. وی یکی از شاگرادن شیخ بهایی بوده که پس از تکمیل علوم در اصفهان به استرآباد بازگشت و به تدریس فقه و اصول پرداخت. پس از مرگ او، بنایی به عنوان آرامگاه و یادبود در محله درب نو برای وی ساخته شد که در دوره پهلوی دوم از بین رفت. امروزه فقط تعدادی گور و سنگ قبر در محل آرامگاه باقی مانده و به « سید باقر خرابه» مشهور است.

در دوره مشروطه نیز محله درب نو اهمیت بسیاری داشت و جزو محلات مشروطه خواه استرآباد به حساب می آمد. بیشتر انجمن ها و جلسات سران مشروطه در این محله برگزار می شد.

انتهای پیام#

- See more at: http://pasarv.ir/?PageTitle=Article&Item=829#sthash.RKZTs2Lt.dpuf