زندگی 62 هزار نفر از مردم گلستان در حاشیه شهرها

به گزارش گلستان۲۴؛حاشیه‌نشینی از جمله معضلاتی است که اکثر کشورهای جهان، به خصوص کشورهای جهان سوم را تهدید می‎کند، معضلی که تاکنون در برخی از کشورها از جمله ایران هنوز نسخه قابل تجویزی برای آن ارائه نشده است و هم‎چنان تلاش‎های جهانی برای رفع این معضل ادامه دارد.

در چندسال گذشته به دلیل مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه و عدم توجه کافی به مسائل رفاهی در روستاها موجب شد تا بسیاری از افراد در آرزوی ایجاد یک زندگی مناسب با حداقل استانداردهای موجود به مراکز استان‎ها و شهرهای بزرگ پناه آورند، غافل از آنکه شهرهای بزرگ به دلیل آنکه آبستن مشکلات بزرگتری نیز هستند به رؤیای آنها برای تحقق یک زندگی ایده‌آل ترتیب اثر نخواهد داد بنابراین این افراد برای کاهش هزینه‎ و ادامه زندگی مجبور به حاشیه‎نشینی یا همان اسکان غیررسمی خود در حاشیه شهرها شدند که این امر خود نیز زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات دیگر در جامعه شد.

بر اساس نظر کارشناسان، طی یک دهه گذشته حاشیه‎نشینی در گلستان نسبت به میانگین کشوری افزایش داشته و یکی از دلایل این امر افزایش مهاجرت به این منطقه است در واقع مرکز گلستان، گرگان به عنوان یکی از مقصدهای مهم مهاجرت در گوشه و کنار کشور شناسایی شده است.

*حاشیه‌نشینی معضلی مهم در گلستان

مدیر کل دفتر امور بانوان و خانواده در استانداری گلستان در خصوص مشکلاتی که از قبل افزایش حاشیه‎نشینی در جامعه بوجود خواهد آمد در گفت و گو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد: گلستان، یک استان مرزی است که از مهاجران با اقوام و فرهنگ‎های مختلف تشکیل شده و اغلب این افراد در حاشیه شهرها، مناطقی که بیشترین آسیب‎ها در آنجا وجود دارد زندگی می‎کنند.

کلثوم غفاری با بیان اینکه حاشیه‌نشینی به یک معضل در گلستان تبدیل شده است، افزود: اکثر خانواده‎های حاشیه‌نشین به دلیل آنکه شغل رسمی برای امرار معاش خود ندارند و از سویی فاقد مهارت، تخصص و سرمایه‎گذاری هستند به مشاغل کاذب و گاهی اوقات مجرمانه مانند دستفروشی، تکدی‌گری و خرید و فروش مواد مخدر روی می‎آورند.

وی در خصوص اقدامات انجام شده برای کاهش آسیب‎های اجتماعی در مناطق حاشیه‌نشین گفت: از سال 1394 کلاس‎های آموزشی در چند نقطه پرآسیب استان به صورت پایلوت برگزار شد و از سال 1395 شاهد اجرای این طرح به صورت فراگیر بودیم.

مدیر کل دفتر امور بانوان و خانواده در استانداری گلستان ادامه داد: آموزش به مناطق حاشیه شهرها در قالب طرح شهید شوشتری با تأکید  بر حاشیه‎ها و مناطق پرآسیب در حال اجرا شدن است.

غفاری از طرح تاب‌آوری اجتماعی به عنوان آخرین برنامه در حوزه زنان و خانواده در مناطق حاشیه‎نشین و آسیب‎پذیر نام برد و گفت: این طرح با کمک 20 سازمان مردم نهاد در حال اجرا شدن است.

وی با بیان اینکه فاز اول طرح تاب‌آوری اجتماعی آموزش به سازمان‎های مردم نهاد است، خاطرنشان کرد: این مرحله به اتمام رسیده و به زودی وارد فاز دوم طرح یعنی ورود سازمان‎های مردم نهاد به مناطق پرآسیب و آموزش به این جوامع خواهیم شد،هدف اصلی این طرح آموزش بانوان برای پیشگیری، مقابله و درمان آسیب است.

*زندگی 62 هزار نفر از مردم گلستان در حاشیه شهرها

مدیرکل امور اجتماعی استانداری گلستان نیز رشد حاشیه‎نشینی در شهرهای  گلستان را مربوط به دهه 50 اعلام کرد و گفت: همچنان شاهد افزایش حاشیه نشینی در شهرهای استان به خصوص در مراکز استان‎ها هستیم و این روند هم چنان با سیل مهاجر از روستا به شهر و از شهرها به مراکز استان‎ها ادامه دارد.

 عبدالرضا چراغعلی در گفت و گو با خبرنگار فارس از گرگان افزود: طبق بررسی‎های میدانی، گلستان جزو استان‎های مقصد مهاجرت است در سال‎های اخیر مهاجرت در استان 3 برابر شده است.

وی با بیان اینکه بیشترین حاشیه‎نشینی در شهرهای گرگان و گنبدکاووس وجود دارد گفت: 62 هزار نفر از مردم گلستان در حاشیه شهرها زندگی می‎کنند و اخیرأ نیز گالیکش، آزادشهر و بعضی از روستاهای بزرگ مانند یساقی هدف مهاجرت بودند.

مدیرکل امور اجتماعی استانداری گلستان خاطرنشان کرد: حاشیه‌نشینی یک پدیده اجتماعی است و  این مشکل نه تنها در استان گلستان بلکه در تمام دنیا وجود دارد.

چراغعلی اذعان کرد: به دلیل شرایط اقلیمی و فرهنگی در گلستان، طی سال‎های اخیر، این استان بیشتر مقصد مهاجرت بوده است.

وی ایجاد تشکل‎های مردم نهاد را از جمله اقدامات مهم برای ساماندهی و امدادرسانی به حاشیه شهرهای استان عنوان کرد.

*حاشیه‌نشینی در اجرای طرح‎های شهری اخلال ایجاد می‎‌کند

حاشیه‌نشینی معضلات بیشماری از لحاظ فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی می‎تواند از خود برجای بگذارد گذشته از آن، این معضل که بیشتر به نام معضل اجتماعی شناخته می‎شود می‎تواند آسیب‎های فراوانی نیز به مبلمان و سیمای شهری وارد ‎کند.

در همین رابطه عضو شورای اسلامی شهر گرگان در گفت و گو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد: اگر به پدیده حاشیه‎نشینی توجه نشود گذشته از مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بر مشکلات شهری نیز افزوده می‎شود.

ناصر گرزین یکی از موضوعات مهم شهرداری در دوره قبل را ساماندهی و ایجاد نظم مناسب در حاشیه شهر گرگان عنوان کرد و افزود: تا حد امکان از ساخت و ساز غیرمجاز در حاشیه شهر جلوگیری به عمل آمد چرا که ساخت و ساز غیرمجاز سلامت شهروندان را تهدید می‎کند در واقع ساخت و ساز غیر مجاز در حاشیه شهر گرگان به حداقل رسیده است و این امر تا حد زیادی می‎تواند به ساماندهی حاشیه‌نشینی کمک کند، از سویی ایجاد خانه‎های فرهنگ در حاشیه شهر عامل مؤثری در کاهش حاشیه نشینی محسوب می‎شود.

وی با بیان اینکه اکثر خانه‎های مسکونی در حاشیه شهرها  بدون مجوز ساخته می‎شوند، گفت: این امر باعث شده تا بحث طرح‎های تفضیلی و طرح جامع شهری دچار مشکل شود،بسیاری از ساخت و سازها در حاشیه  شهر در کاربری فضای سبز ساخته شده و در خیلی از جاها تعریض رعایت نشده که همه این موارد در مجموع معضلاتی را برای شهر بوجود می‎آورد.

بر اساس این گزارش، اگرچه در دنیای امروز و در نگاه اول، حاشیه نشینی جزئی از بافت یک شهر محسوب می‎شود اما اغلب حاشیه‎های شهر به دلیل مشکلاتی از جمله عدم امنیت و نظارت کافی، فقدان روشنایی، مشکلات شدید اقتصادی مردم حاشیه‎نشین و وضعیت جغرافیایی این مناطق به نقاط جرم‌خیز تبدیل شده است. به گفته کارشناسان علوم اجتماعی در اغلب موارد در این مناطق شاهد فرهنگ ناباروری هستیم و فرهنگ فقر مشخصه اصلی این مناطق محسوب می‎شود که به دنبال آن نیز محصول فرهنگ فقر، جرم خواهد بود، بنابراین لازم است مسوولان با نظارت و فراهم کردن امنیت در این مناطق و همچنین ایجاد اشتغال مناسب برای این افراد تا حدود زیادی به کاهش جرایمی که از دامان حاشیه‎نشینی تولید می‎شود کمک کنند.

/ فارس