«من یکی از ۳ بازمانده نسل صنعتگرانی هستم که زیورآلات ترکمنی می‌سازند.» این گفته قلیچ مراد، روحانی ترکمنی است که به آخوند حاجی قلی شهرت دارد. این روحانی ۴۶ساله ساکن شهرستان گمیشان حتی یک کارگاه کوچک هم ندارد تا بتواند با فراغ خاطر راه پدر را ادامه دهد.

میراث پدر برای روحانی با ذوق گمیشانی

به گزارش گلستان 24؛ به نقل از همشهری، میراث پدر برای این روحانی با ذوق، دستمایه‌ای است برای تأمین معیشت خانواده. او به‌رغم همه بی‌مهری‌ها با علاقه تمام به پیشه پدری مشغول است و تلاش می‌کند آموخته‌هایش را به نسل آینده هم منتقل کند.همسر، 2پسر، خواهر‌زاده و نوه برادرش درکنار او همان چیزی را می‌آموزند که وی طی سالیان سال از پدر آموخته. پدر اینک بیش از 90سال دارد و دستان هنرمندش دیگر توان ساخت زیورآلات را ندارد.وقتی از او درباره هنر حاجی قلی می‌پرسم لبخند می‌زند و می‌گوید او استاد است.

حاجی قلی در تمام دوران کودکی و زمانی که در کنار پدر به فراگیری رموز ساخت زیورآلات ترکمنی مشغول بود دغدغه فراگیری علوم دینی را هم داشت؛ دغدغه‌ای که او را از کارگاه کوچک پدر روانه مدرسه دینی کرد و به فراگیری دروس دینی واداشت. او با پشتکار، مقاطع مختلف دروس دینی را یکی پس از دیگری گذراند تا سرانجام رؤیای کودکی‌اش محقق شد ؛ پوشیدن کسوت روحانیت. اکنون سال‌هاست که آخوند حاجی قلی امام جماعت مسجد محل است. روزهایش را به‌کار در اتاق کوچکی از اتاق‌های خانه‌اش که شکل و شمایل کارگاه به خود گرفته، سپری می‌کند تا معیشت خانواده را تأمین کند و شب‌ها را آنطور که خودش می‌گوید به مطالعه دروس دینی می‌پردازد.

وقتی از او درباره درآمدش سؤال می‌کنم، می‌گوید: «ماهانه بین یک تا 1.5میلیون تومان درآمد دارم. گذران زندگی ما از همین راه است. تمام زیورآلاتی که می‌سازم به سفارش مشتریان است» و تأکید می‌کند:«فقط برای ترکمن‌ها زیورآلات می‌سازم.»

ترکمنستان به‌دنبال گرفتن بازار صنایع‌دستی

به گفته آخوند حاجی قلی غیراز او 2هنرمند دیگر در گنبد به ساخت زیورآلات ترکمنی مشغول‌اند و درصورتی که برای انتقال این هنر به نسل جدید تدبیری نشود به‌زودی ساخت زیورآلات دست‌ساز ترکمنی به فراموشی سپرده می‌شود. او با انتقاد از بی‌توجهی مسئولان به این صنعت می‌گوید: «این صنعت باید حمایت شود، این بخشی از فرهنگ ایران است. چندی پیش، دکتری از کشور ترکمنستان آمده بود و ازمن خواست به ترکمنستان بروم و به علاقه‌مندان این صنعت آموزش بدهم. آنها بیش از مسئولان ما به فکراین صنعت هستند. یک‌بار هم فرد دیگری از ترکمنستان آمده بود و به اصرار می‌خواست قالب‌های ساخت زیورآلات را از من بخرد. این قالب‌ها حداقل 200سال قدمت دارد و نسل اندر نسل در خانواده ما از پدر به فرزند به ارث رسیده است.»

او تأکید می‌کند: «زمانی یک صنعت تداوم پیدا می‌کند که مسئولان از آن حمایت کنند. متأسفانه الان زیورآلاتی که در کارگاه‌های صنعتی ترکمنستان تولید می‌شود دارد جایگزین زیورآلات دست ساز ترکمن می‌شود. آنجا بازارچه‌ای راه‌اندازی کرده‌اند و وسایل لازم را برای سازندگان زیورآلات تهیه می‌کنند. با این کارها، این صنعت در ترکمنستان به‌شدت رونق گرفته و با تولید انبوه، ارزان و بی‌کیفیت، دارند بازار صنایع‌دستی را می‌گیرند.»

آخوند حاجی قلی نگران از نابود شدن صنعت زیورآلات ترکمنی می‌گوید: «درخواست زیورآلات دست ساز بسیار زیاد است ‌طوری که من نمی‌توانم به تنهایی پاسخگوی سفارش دهندگان باشم. مسئولان هم برای انتقال این هنر به نسل جدید برنامه‌ای ندارند. متأسفانه ما زمانی از هنرمندانمان تجلیل می‌کنیم که در قید حیات نباشند. نمونه‌اش استاد فرش ترکمن بود که در ترسیم نقشه‌های فرش ترکمن بی‌نظیر بود. او تا زنده بود کسی به سراغش نیامد ولی به محض آنکه از دنیا رفت به او لقب پدر فرش ترکمن دادند.این تجلیل و تکریم چه فایده‌ای دارد وقتی که او دستش از دنیا کوتاه و هنرش هم با خودش دفن شده است؟»

همه‌‌چیز تحت الشعاع طرح گردشگری آشوراده

صنایع دستی در گمیشان و سایر مناطق ترکمن‌نشین رو به نابودی است آن وقت می‌خواهند با تخریب جزیره آشوراده و اجرای طرح گردشگری در این جزیره اشتغال ایجاد کنند. طرحی که نه بومیان با آن موافقند ونه کارشناسان محیط‌زیست که جز تباهی برای محیط‌زیست ثمری ندارد. ما در کیش چه به‌دست آوردیم که حالا می‌خواهیم به قیمت نابودی تنها جزیره ایرانی حاشیه خزر اشتغال ایجاد کنیم؛ جزیره‌ای که بخشی از پناهگاه میانکاله است و عنوان زیست کره را یدک می‌کشد. مسئولان در حالی بر اجرای این طرح اصرار می‌کنند که 300خانه تاریخی(به جا مانده از قاجار و پهلوی اول) در گمیشان در حال نابودی است؛ خانه‌هایی که می‌توان با تبدیل آنها به اقامتگاه بومگردی هزاران شغل ایجاد کرد. کافی است در کنار این اقامتگاه‌ها بازار فروش صنایع‌دستی برپا کرد تا هم کسب و کار بومیان رونق بگیرد و هم این صنایع از نابودی نجات پیدا کنند. اینها نمونه‌هایی از قابلیت‌هایی است که چشم مسئولان آن را نمی‌بیند.

 

ارسال نظر

آخرین اخبار