طرح ثبت جهانی دیوار دفاعی گرگان برای رونق گردشگری

به گزارش گلستان24؛مسئولان ارشد گلستان با داشتن برنامه توسعه برای استان، سالهاست که بر شتاب بخشیدن به طرح های توسعه آفرین این خطه در حوزه های منابع آبی، راه های ارتباطی و ریلی، گردشگری، کشاورزی و صنعتی تاکید دارند تا از ظرفیت های بکر این خطه در توسعه اقتصادی استان، ساکنان و کشور بهره گرفته شود.
این درحالی بوده که هم اینک طرح های نیمه تمام بسیاری در بخش های مختلف و از سوی دستگاه های استان در حال اجرا بوده که به گفته حسن صادقلو استاندار سابق گلستان از میان آنها 30 طرح نیمه تمام توسعه آفرین است و تکمیل آنها با شتاب بیشتر در توسعه اقتصادی استان موثر است که به برخی از آنها اشاره می شود.
* سد نرماب مینودشت با 72درصد پیشرفت 
عملیات اجرایی سد نرماب چهل چای شهرستان مینودشت با ظرفیت 125 میلیون مترمکعب و توان تنظیم 190 میلیون متر مکعب در سال 1391 آغاز شد و قرار است آب مازاد سه رودخانه نرماب، چهل چای و خرمالو را ذخیره کند.
تامین آب شرب 4 شهر مینودشت، گالیکش، گنبدکاووس و مراوه تپه و ساکنان 130 روستای منطقه با ظرفیت 37 میلیون متر مکعب، پشتیبانی از سد وشمگیر، تامین آب زراعی 34 هزار هکتار با ایجاد شبکه پایاب از جمله اهداف اصلی ایجاد سد نرماب چهل چای مینودشت است.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در سفر تابستان امسال به استان و بازدید از روند اجرای این طرح به اهالی شرق گلستان قول داد که تا پایان سال 97 سد نرماب چهل چای شهرستان مینودشت به عنوان بزرگترین پروژه استان به بهره برداری برسد.
رحیم میدانی اظهار کرد: این پروژه دارای 72 درصد پیشرفت فیزیکی بوده و برای اجرای آن تاکنون دو هزار و 900 میلیارد ریال هزینه شده است.
وی؛ ویژگی این طرح ملی را تامین آب شرب، زراعی و صنعتی شرق استان گلستان اعلام کرد.
اما برای بهره برداری از سد نرماب چهل چای مینودشت 550 میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز است.

*راه آهن گرگان – مشهد 
احداث راه آهن گرگان - بجنورد - مشهد یکی از طرح های ملی در استان گلستان به شمار می رود که جزو آرزوهای چند دهه ای مردم این خطه بوده و هنوز جامه عمل به خود نپوشیده است.
با وجود پیگیری های عدیده که سابقه آن به حدود سه دهه قبل بر می گردد و کلنگ زنی چند باره راه آهن گرگان - بجنورد -مشهد، اما هنوز از اجرایی شدن این طرح ملی به عنوان مطالبه عمومی مردم استان گلستان، خبری نیست.
بهره برداری از این طرح ملی، مزایای فراوانی از جمله توسعه اقتصادی، ایجاد اشتغال و جا به جایی ایمن مسافر و بار داشته و تاکنون بارها از سوی مقامات اجرایی و حاکمیتی جمهوری اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است.
علاوه بر مصوبه سفر ریاست جمهوری به گلستان درسال 93 برای اجرای راه آهن گرگان - گنبدکاووس (گرگان- بجنورد- مشهد)، دو سال قبل از آن رهبر معظم انقلاب در سفر به استان خراسان شمالی اجرای راه آهن مشهد - بجنورد - گرگان را مورد تاکید جدی قرار دادند.
همچنین وزیر راه و شهرسازی، مسئولان و اعضای هیات مدیره راه آهن جمهوری اسلامی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی از سه استان گلستان، خراسان شمالی و رضوی و اعضای کمیسیون اصل 90 مجلس از دیگر مسئولانی بودند که بارها بر اجرایی شدن این طرح ملی تاکید نمودند و حتی خبر از اختصاص ردیف بودجه 215 و ماده 62 (مسائل ارزی) و فاینانس، برگزاری مناقصه و انتخاب پیمانکار می دادند اما باز هم خبری از اجرای این طرح نیست.
طرح بزرگ راه آهن گرگان ـ بجنورد ـ مشهد به طول 650 کیلومتر علاوه بر اینکه تاثیر بسزایی در بهبود و رونق شرایط اقتصادی و اشتغالزایی منطقه خواهد داشت، می تواند با اتصال به کریدور ریلی شمال - جنوب، موجبات افزایش ایمنی و رفاه مردم در سفرهای برون شهری و نیز جا به ‌جایی سریع و ایمن محصولات کشاورزی گلستان به دیگر نقاط کشور را به همراه داشته باشد.
نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، اجرایی شدن طرح راه آهن گرگان - گنبدکاووس را از مهمترین مطالبات جدی و عمومی مردم شرق گلستان دانست و گفت: با اجرایی شدن این طرح یکی از زیرساخت های مهم توسعه دراین منطقه تحقق می یابد.
قرجه طیار افزود: پیگیری لازم برای اجرایی شدن این طرح از سوی مجمع نمایندگان استان گلستان در دستور کار قرار دارد و قول های مساعدی نیز دراین خصوص از سوی وزیر راه و شهرسازی و مسئولان راه آهن جمهوری اسلامی داده شده است.

*طرح گردشگری آشوراده 
براساس مصوبه دولت یازدهم و قول رییس جمهوری به مردم گلستان قرار است حدود 10 درصد جزیره آشوراده به منطقه ویژه گردشگری تبدیل شود.
معاون رییس جمهوری و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این زمینه گفت: از اجرای طرح گردشگری در جزیره آشوراده نمی توان چشم پوشی کرد ولی باید طرح نهایی همسو با محیط زیست باشد.
علی اصغر مونسان شهریور امسال در حاشیه بازدید از غرفه های صنایع دستی استانهای مختلف در جشنواره فرهنگ اقوام ایران زمین در گرگان افزود: جزیره آشوراده میراث گرانبها و با اهمیتی است و باید در هر طرحی که تهیه می شود به ملاحظات محیط زیست با دقت نگاه کنیم و درغیر این صورت آشوراده از بین می‌رود.
وی ادامه داد: استفاده از فرصت آشوراده باید بدون آسیب رساندن به آن پیش رود و ما در آینده نشست مشترکی را به همراه استاندار گلستان با رییس سازمان محیط زیست خواهیم داشت و به این مقوله بصورت کامل خواهیم پرداخت.
آشوراده در حدود2 کیلومتری ساحل بندرترکمن تنها جزیره ایرانی دریای خزر است؛ این جزیره تا سال ها قبل با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از هزار نفر سکنه داشت که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه وری و ماهیگیری مشغول بودند اما با وقوع سیل در سال 1372 این جزیره خالی از سکنه شد.
آشوراده در سال 1354 جزو نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی و ثبت شد، در همین حال در کنوانسیون جهانی رامسر در زمره تالاب های مهم دنیا قرار گرفت و سومین اهمیت این منطقه بدلیل بحث پناهگاه حیات وحش آن است که در تمام ایام سال میزبان انواع پرندگان است، ضمن اینکه 40 درصد خاویار ایران نیز در نزدیکی این جزیره به دست می آمد.
براساس مصوبه دولت یازدهم و قول رییس جمهوری به مردم گلستان قرار است حدود 10 درصد جزیره آشوراده به منطقه ویژه گردشگری تبدیل شود.

* هتل ورزش گرگان 
این طرح ورزشی با گذشت بیش از 15 سال به دلیل کمبود اعتبارات هنوز به بهره برداری نرسیده و سدی برای میزبانی هرچه بهتر گلستان در رقابت های کشوری است.
در سال ۸۱ طرحی با عنوان مهمانسرای ورزشکاران گرگان معروف به هتل ورزش گرگان در محله چاله باغ این شهرستان کلنگ زنی شد تا مشکل خوابگاه ورزش گلستان را رفع کند.
در آغاز عملیات ساخت این طرح، فونداسیون هتل ورزش گرگان با افزون بر یک میلیارد ریال تکمیل شد، ولی نبود اعتبار احداث آن را دچار مشکل کرد و هم اینک نیازمند توجه ویژه برای شتاب بخشیدن به بهره برداری است. 
گفته می شود این طرح دارای ۶۲ درصد پیشرفت فیزیکی بوده و توسط شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی کشور به عنوان کارفرما ساخته می شود. 

* منطقه آزاد اینچه برون 
ایجاد منطقه آزاد اینچه برون از مصوبات سفر رییس جمهوری در سال 93 به استان گلستان است که در مجلس شورای اسلامی برای تصویب باقی مانده است.
ارتباط زمینی با کشورهای آسیای مرکزی و فعال بودن مسیر ریلی بین المللی ایران - ترکمنستان - قزاقستان و عبور آن از مرز اینچه برون گلستان، وجود زمین های غیر قابل کشت در شمال استان و لزوم بهره گیری از آن در بخش صنعت از جمله اهداف ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی اینچه برون است.
شهر مرزی اینچه برون از توابع شهرستان گنبدکاووس به سبب داشتن بازارچه و گمرک مرزی فعال در حوزه مبادلات تجاری و ترانزیت کالا منطقه راهبردی محسوب می شود.
نماینده مردم گنبدکاووس درمجلس شورای اسلامی تیرماه امسال در مصاحبه با خبرنگاران از بررسی طرح منطقه آزاد اینچه برون در صحن علنی مجلس در دو ماه آینده خبر داد و گفت که تصویب و اجرایی شدن این طرح باعث جهش اقتصادی بزرگ در منطقه و استان گلستان می شود.
قرجه طیار، ایجاد اشتغال بالا در منطقه را ازمزایای مثبت تصویب و اجرای طرح منطقه آزاد اینچه برون در بخش مرزی داشلی برون شهرستان گنبدکاووس و در جوار مرز ایران و ترکمنستان ذکر کرد. 

*انتقال آب رودخانه های مازندران به گلستان همچنان نیمه تمام 
با وجود گذشت حدود 33 سال از طرح ایجاد کانال انتقال آب رودخانه های مازندران به زمین های کشاورزی گلستان هنوز بخش زیادی از این مسیر حدود 200 کیلومتری ساخته نشده است.
به گفته نماینده ولی فقیه در گلستان و امام جمعه گرگان؛ اجرای این پروژه از کارهای اساسی و ماندگار درکشور است که باید روند اجرایی آن سرعت یابد.
آیت الله سید کاظم نورمفیدی افزود: اجرای این پروژه ملی دشت‌های گلستان را احیا کرده و موجب رونق و توسعه منطقه و تاثیر فرا استانی و بلکه ملی در تولید محصولات کشاورزی خواهد شد.

* زهکشی 280 هزار هکتار از اراضی گلستان 
زهکشی 280 هزار هکتار اراضی کم بازده شمال استان گلستان قبل از روی کارآمدن دولت تدبیر و امید مصوب اما اجرایی نشده بود و با مصوبه مجدد این طرح در دولت یازدهم ابتدا قرار بود، 22 هزار هکتار زهکشی شود ولی تاکنون برای 52 هزار هکتار موافقت نامه امضا شده است که 32 هزار هکتار آن با تخصیص اعتبارات لازم درحال مطالعه و اجرای همزمان است.
به گفته مختارمهاجر رییس سازمان جهادکشاورزی گلستان؛ با زهکشی این اراضی میزان تولید محصول از 600 تا 700 کیلوگرم در هکتار به بیش از 4 تن در هکتار افزایش خواهد یافت.
نماینده ولی فقیه در گلستان نیز اجرایی شدن پروژه زهکشی 280 هزار هکتار از اراضی استان را مهم و قابل تقدیر عنوان کرده و پیش از این گفته بود که از وزارت نیرو درخواست داریم که اعتبارات مورد نیاز این طرح مهم و مصوبه سفر رییس جمهوری را تامین تا روند اجرایی آن را سرعت بخشد.
به گفته امام جمعه گرگان؛ اجرای برنامه‌های تامین آب کشاورزی و اجرای روش‌های مدرن آبیاری در استان موجب توسعه بخش کشاورزی و افزایش تولیدات این بخش خواهد شد.

*تعیین وضعیت پتروشیمی گلستان 
پتروشیمی گلستان که مصوبه سفر دولت دهم را دارد و کلنگ آن 10 سال قبل به زمین زده شده است از دیگر طرح های برزمین مانده استان گلستان است.
این پروژه توسط سرمایه بخش خصوصی ساخته می شود، در مراحل اولیه اجرای آن حدود 95 هزار نفر از مردم استان با خرید 280 میلیارد ریال سهام سرمایه گذاری کرده اند. 
مردم و مسئولان گلستان سالهاست که درخواست تعیین تکلیف این پروژه در استان را دارند تا سرمایه گذاری مردم به درستی در توسعه منطقه استفاده شود.
حسن صادقلو استاندار سابق گلستان معتقد بود که این طرح در زمان تصویب توجیه اقتصادی داشته اما اکنون ندارد و هیچ بانک و سرمایه‌گذاری حاضر به سرمایه‌گذاری در این پروژه نیست و تکمیل آن 900 میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد.
به گفته صادقلو؛ جامعه امروز به سمت محصولات ارگانیک رفته و این طرح توجیه اقتصادی ندارد و باید هیات مدیره نسبت به تعهدات داده شده و پول مردم در این سال‌ها پاسخگو باشد.
صادقلو افزوده که تغییر کاربری این پتروشیمی تنها راهکار نجات این پروژه از وضعیت جاری است و باید به طرح تبدیل گاز طبیعی به پروپیلن که از فرآورده‌های گاز طبیعی است تغییر یافته و با سرمایه گذاری 80 درصدی بانک صنعت و معدن و 20 درصدی ایدرو اجرا ‌شود، که توجیه اقتصادی نیز دارد.

*عملی شدن ساخت آزادراه گلستان - خراسان شمالی
خبر موافقت با نحوه ساخت آزادراه نوکنده - آشخانه در حوزه استان های گلستان و خراسان شمالی به طول 310 کیلومتر از سوی مدیرکل راه و شهرسازی وقت گلستان در شهریورماه 94 اطلاع رسانی شد که قرار است این پروژملی با مشارکت بخش دولتی و خصوصی احداث می شود.
به گفته علی بخش رستمی، برای ساخت این طرح حدود 17 هزار میلیارد ریال اعتبار پیش بینی شده است و برای اجرای آن متقاضی از بخش خصوصی برای سرمایه گذاری وجود دارد.
طرح ایجاد آزاد راه در مسیر نوکنده - آشخانه در دولت گذشته برای خارج کردن مسیر ترانزیتی عبور وسایل نقلیه از جنگل گلستان مطرح شد و در سال 92 این تغییر طرح مصوب و وزیر راه و شهرسازی نیز موافقت خود را اعلام کرد. 
اکنون مسیر ترانزیتی گلستان به خراسان شمالی و خراسان رضوی از داخل جنگل گلستان عبور می کند که علاوه بر آسیب به جنگل و منابع طبیعی و حیات وحش این پارک ملی، به دلیل دو طرفه بودن مسیر ضمن ایجاد ترافیک شدید در ایام تعطیلات، زمینه ساز بروز حوادث دلخراش رانندگی است.
جاده نوکنده( غرب گلستان) - آشخانه ( شرق خراسان شمالی) مسیر اصلی گذر گردشگران و زائران مرقد مطهر امام رضا (ع) است. 
طبق آماری که توسط ستاد دایمی تسهیلات سفر استان گلستان ارائه شده سالانه از این مسیر جدای از گذر کامیونت، کامیون و تریلی برای جابجایی کالا، 20 میلیون نفر با وسایل نقلیه شخصی و عمومی برای رسیدن به مناطق گردشگری شمال و اماکن زیارتی مشهد مقدس تردد می کنند. 
مسیر کنونی نوکنده - گرگان - آزادشهر - آشخانه از داخل شهرها و مناطق جنگلی و بویژه جنگل گلستان عبور می کند.

*شتاب در ایجاد بندرریلی خشک اینچه برون
در این طرح 350 هکتار زمین در منطقه اینچه برون واقع در مرز ایران و ترکمنستان برای ایجاد بندر ریلی خشک به اداره کل راه آهن منطقه شمال شرق 2 کشور اختصاص داده شد و کلنگ اجرای آن با حضور معاون رییس جمهوری و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی در سال 95 به زمین زده شد.
طبق گزارش محمدرضا قربانی مدیر کل راه آهن منطقه شمال شرق 2 کشور مستقر در گرگان، علاوه بر توسعه مبادلات تجاری، از جمله مزایای راه اندازی بندرخشک ریلی در اینچه برون گلستان پیش بینی ایجاد 500تا 600 فرصت شغلی است که عملیات ایجاد زیرساخت های موردنیاز آن مرحله به مرحله با تامین اعتبار در دست اجراست.
راه آهن ترانزیتی و بین المللی ایران - ترکمنستان - قزاقستان در آذرماه سال 1393 با حضور روسای جمهوری سه کشور در مرز اینچه برون واقع در شرق گلستان به بهره برداری رسید. 
این خط آهن به عنوان کریدور ریلی شمال - جنوب از شهر 'اوزن' در قزاقستان تا 'قزل قایا' در مرز قزاقستان و ترکمنستان و از آن نقطه تا شهر 'برکت' در ترکمنستان و از 'برکت' تا 'اترک' و 'اینچه برون' در مرز ایران و ترکمنستان و از 'اینچه برون' تا شهر 'گرگان' در استان گلستان ادامه دارد.
به گزارش ایرنا اینچه برون از توابع بخش داشلی برون شهرستان گنبدکاووس که گاهی به آن مرز پُل هم گفته می شود یک نقطه مهم اتصال و آمد و شد مرزی بین ایران و جمهوری ترکمنستان بوده که در سال 1371 فعال شد و با استقرار گمرک و برقرار شدن ارتباط زمینی با کشورهای آسیای میانه رونق تجاری به خود گرفت. 
اینچه برون هم اینک تنها گمرک زمینی و ریلی گلستان است که در شرق استان و در فاصله 80 کیلومتری شمال مرکز شهرستان 325هزار نفری گنبدکاووس قرار دارد. 
استان مرزی گلستان در همسایگی جمهوری ترکمنستان، دریای خزر و استانهای مازندران ، سمنان و خراسان شمالی قرار دارد.

*طرح ثبت جهانی دیوار دفاعی گرگان برای رونق گردشگری 
این دیوار تاریخی که از لحاظ قدمت، چند صد سال قبل از دیوار بزرگ چین ساخته شده است ،قابلیت جذب گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را دارد.
دیوار تاریخی گرگان در 29 تیرماه سال 1378 به شماره 2345 ‎ به ثبت ملی رسیده ‌است.
دیوار دفاعی، دیوار بزرگ گرگان یا دیوار سرخ که در برخی متون قدیمی با عنوان مار سرخ نیز مطرح شده است، یکی از سه دیوار تاریخی جهان می باشد. 
این دیوار با نامهای سد اسکندر، سد انوشیروان، سد فیروز، دیوار دفاعی، قزل ییلان، قزل آلانگ و آلان(به زبان ترکمنی) نیز در منابع جغرافیای تاریخی و سفرنامه ها نگارش شده است. 
طول دیوار بزرگ گرگان در حدود 200 کیلومتر و عرض آن بین 2 تا 10 متر بوده که با مصالح آجر به ابعاد 10×40×40 سانتی متر ساخته شده است. 
این دیوار در طول مسیر خود دارای تاسیسات وابسته نظیر خندق، زنجیره ای از قلعه ها، کوره های آجرپزی، سد، کانال های هدایت آب بوده است. 
دیوار از نظر شرایط زیست محیطی در دو بخش کوهستانی و نیمه بیابانی جای دارد و به لحاظ موقعیت جغرافیایی به فاصله اندکی از گرگانرود و در امتداد آن (بخش اعظم آن در ضلع شمالی رودخانه) واقع بوده است. 
امروزه بقایای دیوار تاریخی از کرانه های شرقی دریای خزر تا ارتفاعات و دره های البرز شرقی در دامنه بیلی کوه (پارک ملی گلستان نزدیک روستای زاو در شمال شرقی شهرستان کلاله) قابل مشاهده است.
پیشتر تاریخ ساخت دیوار گرگان را به دوره اشکانی نسبت می دادند ،اما مطالعات پژوهشی و آزمایشگاهی انجام شده در سال های اخیر نشان داد که این دیوار در دوره ساسانی و به منظور جلوگیری از هجوم اقوام شمالی احداث شده است.
تلاش برای ثبت دیوار دفاعی گرگان در فهرست آثار تاریخی جهان در حفظ بقایای این دیوار و جذب گردشگر و توریست به استان نقش موثری خواهد داشت.
از استان گلستان پیش از این برج آجری گنبدکاووس واقع در شرق استان در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است.
استان گلستان یک میلیون و 869 هزار نفر جمعیت دارد، اقتصاد این منطقه بیشتر بر پایه کشاورزی، دامپروری و تا حدودی ماهیگیری در نواحی غربی استان استوار است و اجرای طرح های نیمه تمام این بخش ها و نیز پروژه های حوزه صنعت و گردشگری آن به افزایش توان اقتصادی مردم این منطقه کمک بسیار خواهد کرد.
گلستان سه اقلیم خشک و نیمه خشک در شمال با 250 میلی متر، اقلیم خزری در میانه با 600 میلی متر و کوهستانی در جنوب با 300 میلی متر بارندگی دارد و با توجه به جاذبه های تاریخی و طبیعی و واقع شدن بین دو قطب گردشگری شمال و زیارتی مشهد و نیز مرزی بودن و گذر خط ریلی بین المللی از شرق استان، از قابلیت فراوان برای سرمایه گذاری در بخش های مختلف و رونق اقتصادی در صورت توجه بیشتر برخوردار است.