جنگل‌های گلستان رکورددار آتش‌سوزی

به گزارش گلستان24؛بنا بر آمار موجود گلستان دارای ۴۵۲ هزار هکتار عرصه جنگل طبیعی و ۷۵ هزار هکتار جنگل‌های دست کاشت سوزنی‌برگ است. سال‌های زیادی است که آتش‌سوزی میهمان ناخوانده جنگل‌های استان شده و دراین‌بین، جنگل‌های سوزنی‌برگ خسارت بیشتری را از آتش‌سوزی‌ها می‌بینند.

۳۸۰ مورد آتش‌سوزی در هشت ماهه نخست امسال

به گفته جانشین یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، از ابتدای سال تاکنون ۳۸۰ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های استان به وقوع پیوسته است.

محمد آریان‌فر افزود: طی این مدت از موارد ذکرشده ۴۰۵ هکتار از عرصه‌های جنگلی طعمه حریق شده که ۲۶۵ هکتار جنگل‌های دست کاشت و ۸۸ هکتار جنگل‌های طبیعی و ۵۲ هکتار آن مرتع بوده است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه گلستان یکی از استان‌های پرخطر در رابطه با آتش‌سوزی احتمالی جنگل‌ها است، هیچ استانی مانند گلستان هرساله با این سطح از آتش‌سوزی‌های مداوم مناطق جنگلی روبرو نیست.

این کارشناس با بیان اینکه بیشترین آتش‌سوزی‌ها در دو فصل تابستان و پاییز رخ می‌دهد، گفت: آتش زدن زمین‌های گندم در فصل تابستان در مناطق پائین‌دست و آتش افروختن برخی کوه‌نوردان و شکارچیان در فصل خزان در مناطق بالادست، هنگامی‌که با خشکی هوا و وزش باد همراه شود، موجب گستردگی و مهار دشوار آن می‌شود.

اعلام ۵۰۰ مورد آتش‌سوزی سطحی

آریان‌فر از ۵۰۰ مورد آتش سوزی سطحی در تابستان خبرداد و افزود: این آتش سوزی‌ها به واسطه آتش‌زدن بقایای زمین‌های کشاورزی بود که به سرعت توسط یگان ویژه حفاطت منابع طبیعی کنترل و مهار شد و اگر این تعداد به جمع آتش‌سوزی‌ جنگل‌ها اضافه می‌شد وضعیت اسفباری برای استان بوجود می‌آورد.

جانشین یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان، بیان کرد: بیشترین دغدغه مهار آتش‌سوزی جنگل‌های گلستان متعلق به شرق استان است که وزش باد شدید از سمت شمال شرق و صعب‌العبور بودن نواحی جنگلی کنترل آتش‌سوزی را با مشکلات زیادی مواجه می‌کند.

وی با اشاره به اینکه ۷۰ درصد از منابع طبیعی استان تحت نظارت اداره کل منابع طبیعی است، اظهار کرد: برخلاف تصور عامه مردم آتش‌سوزی در جنگل‌ها به این گونه نیست که همه درختان طعمه حریق شوند، چرا که آتش در جنگل‌های طبیعی به مراتب خسارت کمتری را نسبت به جنگل‌های دست کاشت سوزنی برگ به جای می‌گذارد.

آریان فراضافه کرد: در آتش‌سوزی جنگل‌های طبیعی بیشتر برگ‌های خشک، بوته‌ها و درختان خشکیده در جنگل طعمه حریق می‌شوند و کنترل آن به مراتب آسان‌تر است، اما در جنگل‌های دست کاشت به علت رشد تنه‌ای درختان سوزنی برگ، خسارت بیشتری گریبان درختان را می‌گیرد.

وی ادامه داد: مراتع سوخته شده نیز بعد از آتش‌سوزی دوباره سرسبز می‌شوند و نگرانی بابت از بین رفتن آنها وجود ندارد.

آتش‌سوزی جنگل‌ها به نوعی آفت زدائی است!

آریان‌فر افزود: بسیاری از کارشناسان معتقدند که آتش‌سوزی یک نوع  آفت‌زدایی برای جنگل‌ها و مراتع است. به این صورت که بسیاری از درختان خشکیده که احتمال سقوط دارند و یا حشراتی که ممکن است به گونه‌ها و یا درختان افت برسانند، در این حادثه از بین می‌روند و جنگل خود را آفت‌زدایی می‌کند.

این کارشناس محیط زیست، خسارت وارده به جنگل‌های استان را بعد از آتش‌سوزی‌ها نزدیک به ۵۰ میلیون تومان عنوان کرد و افزود: این خسارت از روی درختان سوخته شده‌ای محاسبه می‌شوند که می‌توانست به کارخانه‌ها منتقل و در صنعت به‌کارگیری شود.

جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان سطح حریق در جنگل‌های استان را ۱.۰۷ هکتار عنوان و بیان کرد: جنگل‌های گلستان ۹ ماه از سال دچار حریق می‌شوند و در این بین شرق استان بیشترین آمار را به خود اختصاص داده است.

آتش‌سوزی پیوسته جنگل‌ها نیازمند کارشناسی است

با توجه به اینکه بسیاری از کارشناسان عامل انسانی را دلیل اصلی حریق در جنگل‌ها عنوان می‌کنند، برخی دیگر معتقدند که امکانات کنونی نمی‌تواند کمک زیادی به کنترل بحران کند و نیازمند اجرای طرحی جدی برای کاهش آتش‌سوزی در جنگل‌های استان هستیم. 

یک کارشناس منابع طبیعی با بیان اینکه کم کاری در حوزه شناسایی منابع طبیعی و مناطق حفاظت شده به وقوع چنین آتش‌سوزی‌هایی دامن می‌زند، به خبرنگار مهرگفت: منابع طبیعی هر استانی موظف است، نقاط آسیب دیده ناشی از آتش سوزی را برای جلوگیری از آتش سوزی‌های بعدی شناسایی و دستگاه‌های مرتبط را با این نقاط حساس آشنا کند تا در زمان احتمال وقوع آتشی دوباره برنامه‌ریزی دقیق‌تری آن را مهار کنند.

عاطفه نظری نژاد افزود: آتش‌سوزی‌های پیوسته درجنگل‌های گلستان این بهانه را از دست مدیران خارج کرده است که بخواهند به  این مساله به چشم یک حادثه غیرمترقبه و ناگهانی نگاه کنند.

وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه همه کارشناسان و مسئولان این حوزه می‌دانند که معمولا وقوع این گونه آتش‌سوزی‌ها در مناطق بالادست و صعب‌العبور اتفاق می‌افتد و اینکه در زمان حادثه مهار آن به طول می‌انجامد، سوالی است که باید به آن پاسخگو باشند.

کمبود امکانات هشداردهنده

نظری نژاد اضافه کرد: مسئولان این حوزه هنوز در رابطه با نصب سنسورها و حسگرهای مخصوصی که هم‌اکنون در برخی استان‌های پرحادثه نصب‌شده، اقدام نکرده‌اند.

این کارشناس کمبود نیروی محیط‌زیست و منابع طبیعی در کشت‌های منطقه‌ای را یکی دیگر از عوامل کنترل کاهش آتش‌ها عنوان کرد و افزود: آتش‌سوزی‌های اخیر نشان می‌دهد که مسئولان استانی به‌رغم وجود چنین مسئله‌ای، هنوز به فکر تأمین نیروهای گشتی خود در مناطق طبیعی و حفاظت‌شده نیستند.  

وی افزود: وقت و هزینه‌ای که صرف خاموش کردن آتش می‌شود به‌مراتب بسیار بیشتر از هزینه استخدام نیروها و ایجاد پایگاه‌های حفاظتی در مناطق جنگلی گلستان است.

تبدیل جنگل به زمین کشاورزی

نظری نژاد تحلیل دیگری هم بر عامل انسانی داشت و با بیان اینکه عامل انسانی در بسیاری از مواقع عمدی اقدام به آتش زدن جنگل‌ها می‌کند، گفت: طی سال‌های گذشته شاهد این مسئله بودیم که منابع طبیعی و جنگل‌ها برای تبدیل به زمین زراعی مورد آتش‌سوزی عمدی قرار می‌گرفت و این معضل تا به امروز همچنان به قوت خود باقی‌مانده است.

طی روزهای گذشته، آتش‌سوزی ۴ روزه، بخش وسیعی از جنگل‌های گلستان به مساحت ۱۸۰ هکتار را طعمه حریق کرد که با تلاش نیروهای مردمی، منابع طبیعی، بسیج، ارتش، آتش‌نشانی‌ها و در نهایت بارش ناگهانی باران مهار شد.

اما آنچه دراین‌بین اهمیت دارد این است که هنوز در مهار آتش‌سوزی عرصه‌های جنگلی بیل، خاک و نیروی انسانی مهم‌ترین عناصر هستند و به‌رغم  وعده‌های داده‌شده مبنی بر تأمین بودجه و امکانات بیشتر برای مهار آتش‌سوزی جنگل‌ها، این طرح‌ها همچنان اجرائی نمی‌شود و حفاظت از منابع طبیعی همواره از تخصیص بودجه  محروم مانده است.