مانور زلزله در مدارس ناایمن از واقعیت تا نمایشی سرگرم کننده/ جای خالی چهره ترسناک زلزله در مانورهای آمادگی
صدای آژیر، نظم و انضباط توام با آرامش و حلقه‌های منظم و نامنظم دانش‌آموزان، تصویری تکراری برای مانوری است که سالانه تحت عنوان مانور زلزله و امین مدارس در کشور و از جمله گلستان برگزار می‌شود.
به گزارش گلستان24؛صدای آژیر که بلند می‌شود، بچه ها در زیر میز و داخل چارچوب درهای کلاس جا می‌گیرند و بعد از حدود پنج دقیقه شاید هم کمتر، یکی، یکی از کلاس‌های درس خارج و به محوطه مدرسه هدایت می‌شوند.
البته این پایان ماجرا نیست، پس از خروج دانش‌آموزان به داخل حیاط در داخل محوطه مدرسه نیز آتش‌نشان‌ها با روشن کردن آتش و نیروهای جمعیت هلال احمر نیز با برپا کردن چادرهای چند نفره و البته آمبولانسی برای جابه‌جایی مجروحان فرضی حادثه حضور دارند تا مانور شکل نمایشی بهتری به خود بگیرد.
البته این نوع از شکل مانور به شکل کامل هم تنها در یک مدرسه منتخب در هر شهر برگزار می‌شود و باقی مدارس تنها صدای آژیر و خروج دانش‌آموزان از کلاس‌های درس را تمرین می‌کنند.
*مانور هشتم آذر تلنگری برای یادآوری زلزله!
چه بسا در این جریان مهمترین اثر مانور هشتم آذرماه، تنها یک تلنگر کوچک به جامعه دانش‌آموزی است و نظام آموزشی که هنوز در بسیاری از نقاط آن توجه به اهمیت ایمنی دانش‌آموزان می‌لنگد، هر چند نوع برگزاری زلزله هم، همه‌ی واقعیت‌های زلزله نیست و بیشتر یک برنامه نمایشی و تعریف شده است که تقریبا چیز چندانی به کودکان و نوجوانان نمی‌آموزد و تنها می‌توان از آن به عنوان یک نقطه عطف و یا همان تلنگر کوچک نام برد.
اگر واقع‌بینانه نگاه کنیم، پیش روی ما آنچه قرار دارد، چندان امیدوار کننده نیست، از مدارس ناایمن گرفته تا نبود برنامه مشخصی برای آموختن سازگاری دانش‌آموزان با شرایط سخت به ویژه در زمان بروز حوادثی تلخ همچون زلزله که روحیه کودکانه و شکننده کودکان و نوجوانان را ویران می‌سازد.
یک مدرس مدیریت بحران با اشاره به نمادین بودن بسیاری از برنامه‌ها در کشور گفت: برنامه ایمنی در برابر زلزله هم از این امر مستثنی نیست، هر چند تلاش‌های بسیاری انجام می‌گیرد تا چنین شکلی از کار ارائه نشود.
حسین نودهی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در گرگان اظهار کرد: تلاش‌های بسیاری برای برگزاری درست و صحیح این مانور و بر اساس استانداردهای تعیین شده انجام می‌گیرد، اما بهتر است که این تلاش‌ها تنها به زمان خاصی محدود نشود و به شکل فراگیر و در زمان‌های مستمر در برنامه‌آموزشی دانش‌آموزان گنجانده شود.
وی ادامه : البته این موضوع مشکلات خاص خود را دارد، چرا که تجربه می‌گوید ایمنی هنوز در اولویت جامعه نیست و قانع کردن مسئولان به طراحی و تداوم موضوعاتی پیشگیرانه سخت و طاقت‌فرسا است.
*برنامه‌های ایمنی برای جامعه و مسئولان اولویت نیست/ رجحان هزینه بازسازی بر هزینه پیشگیری
نودهی تصریح کرد: باور نداشتن به برنامه‌های پیشگیرانه، دیگر جزئی از فرهنگ جامعه است و دولت و حتی مردم بیشتر دوست دارند در فرآیند بازسازی مشارکت داشته باشند، چرا که احساس می‌کنند هزینه کردن برای حادثه‌ای که اتفاق افتاده ارجحیت دارد تا برای حادثه‌ای که احتمال دارد اتفاق بیافتد.
همچنین یکی دیگر از مدرسان مدیریت بحران با اشاره به تکرار برخی مباحث و فقدان درک این هشدارها از سوی مسئولان ذیربط اذعان کرد: زلزله کرمانشاه و دیگر حوادث کشور یک موضوع را ثابت می‌کند و آن هم این است که هنوز در چنین شرایطی بسیار آسیب‌پذیریم.
سید محمد حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در گرگان تصریح کرد: خدای بزرگ را باید شکر کرد که حادثه کرمانشاه در زمان اوایل شب اتفاق افتاد چرا که مردم در هوشیاری کامل بودند، و تردید نکنید چنانچه این زمان همچون حوادث «بم» و «رودبار» بود، این فاجعه رنگ و بوی بسیار تلخ‌تری داشت.
وی ادامه داد: این چنین اوضاع در حالی وجود دارد که با همه تغییراتی که طی این چند سال داشته‌ایم و قوانینی که مصوب کرده‌ایم اما تغییر چندانی در تلفات حوادثی همچون زلزله که ناگهانی است، نداشته‌ایم.
حسینی تصریح کرد: اکنون همه هم داریم، دلسوزی می‌کنیم و اینگونه برای حادثه‌دیدگان همدردی می‌کنیم، این موضوع خوب، انسانی و لازم است اما چرا برای جامعه دردمندی که امروز در همین گلستان در روستای «نرگس‌چال» و روستاهای دیگر در معرض رانش و مدفون شدن فکر نمی‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: بخش مهمی از این رفتارها به دلیل فقدان آموزش و فرهنگ‌سازی درست در جامعه است که موجب می‌شود برایمان فقط در یک حرکت پر شور و احساسی، حس مسوولیت یافت شود و دیگر مشکلات پیرامونمان را هم کمتر مورد توجه قرار دهیم.
*همچنان در زلزله‌ها آسیب‌پذیریم/ آموزش باید اولویت برای ایمن‌سازی جامعه باشد
مدیر کل مدیریت بحران استان گلستان نیز با اشاره به برنامه‌ریزی استان برای برگزاری سالانه مانور ایمنی در برابر زلزله گفت: از مهمترین مجرای آمادگی جامعه مدارس هستند که حداقل دو بار در طول سال، مجموعه مدیریت بحران کشور در سطح استان‌ها، برای افزایش سطح آگاهی دانش‌آموزان، برنامه مانور ایمنی در برابر زلزله را طی ماه‌های آذر و دی ماه تدارک می‌بیند.
صادق‌علی مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در گرگان اظهار کرد: همچنان اعتقاد دارم مهمترین مسیر توانمندی جامعه برای سازگاری با پدیده های طبیعی و افزایش تاب‌آوری جامعه، توجه به موضوع پیشگیری و اهمیت دادن به مقوله آموزش است.
وی با تاکید بر اهمیت آموزش و فرهنگ‌سازی ایمنی در برابر بلایای طبیعی اظهار داشت: تبعات آمادگی دانش‌آموزان مدارس در برابر حوادث غیرمترقبه مانند زلزله در کشور، آمادگی بخش عمدهای از جمعیت کشور در مقابله با چنین رویدادهای طبیعی است.
مقدم متذکر شد: این آموزش باید به عنوان یک نیاز مهم مورد توجه خانواده‌ها قرار گیرد و فرد فرد جامعه باور داشته باشند که نیازمند کسب چنی دانشی برای مصون ماندن از خطراتی هستند که ممکن است هر لحظه وی و خانواده‌اش را درگیر خود کند.
وی با اشاره به نوزدهمین سال برگزاری مانور ایمنی در برابر زلزله در سطح کشور تصریح کرد: این مانور امسال همچون سال گذشته با مشارکت مدارس و مردم محله‌های اطراف مدارس استان اجرا شد، که طبق برنامه تدوین شده، مشارکت مردمی در این برنامه بیشتر نمود داشته است.
دبیر شورای هماهنگی مدیریت بحران استان گلستان ادامه داد: افزایش سطح آگاهی و ایجاد و گسترش فرهنگ ایمنی در مدارس از اهداف برگزاری این مانور عملیاتی بود که به موضوعاتی چون تمرین آمادگی برای مخاطبان کودک و نوجوان دانش‌آموز برای انجام واکنشهای سریع و صحیح در زمان وقوع زلزله می‌پرداخت.
امسال هم مانور ایمنی در برابر زلزله یا همان مانور هشتم آذرماه با همه برنامه‌هایش به پایان رسید اما بهتر است مسئولان این برنامه ضمن بررسی کامل این برنامه، به این فکر باشند چگونه می‌توانند برنامه‌ای تدارک ببینند که نقش تک تک دانش‌آموزان و آگاهی آنان مورد محک قرار گیرد.
بدون شک بهره‌برداری از ظرفیت رسانه‌های حقیقی و مجازی از دیگر موضوعاتی است که در جامعه کنونی می‌تواند به شکل جدی جامعه را برای اهمیت دادن به مباحث آموزشی و آمادگی در برابر حوادث کمک کند تا بیش از پیش شهروندان تشنه آموختن و آماده دانستن برای عملکرد و رفتار کیفی در برابر حوادث احتمالی باشند.
/فارس
ارسال نظر