ریزگردها در کمین استان گلستان

به گزارش گلستان 24،در سال‎های اخیر تغییر شرایط اقلیمی هم‎چون کاهش نزولات آسمانی موجب پایین آمدن سفره‎های آب زیرزمینی، فرسایش شدید خاک و از سویی موجب گسترش بیابان در استان شد.

اگرچه خشکسالی و گسترش بیابان شرایط مناسبی برای ورود ریزگردها به استان فراهم می‎کند اما به دلیل واقع شدن گلستان در شمال کشور و از سویی ظاهر سرسبز این استان، ورود ریزگردها از منظر برخیمسوولان مغفول واقع شده است با این وجود شرایط اقلیمی استان در حال حاضر بیانگر آن است که ریزگردهادر کمین گلستان می‎باشد.

*گلستان، کانونی مستعد برای افزایش ریزگردها

در همین رابطه عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در گفتگو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد: در حالیکه گلستان، استان کشاورزی محسوب می‎شود و از پوشش گیاهی و درختی مناسب برخودار است اما امروزه خطر کاهش نزولات و سفره‎های آب زیرزمینی استان را تهدید می‎کند در واقع آب به عنوان یکی از موضوعات جدی کشور شناخته می‎شود و اگر کاهش نزولات به همین منوال ادامه داشته باشد و سفره‎های آب زیرزمینی به حد پایین خود برسد در آینده بسیار نزدیک شاهد خشک شدن تالاب‎ها و نابودی پوشش گیاهی خواهیم بود.

علی رفیقی با بیان اینکه گلستان کانونی مستعد برای افزایش ریزگردها محسوب می‎شود تصریح کرد: در جنوب کشور منشأ ریزگردها مربوط به کاهش نزولات و خشک شدن تالاب‎هاست از این رو باید مشکلات را مدیریت کرد.

وی ریزگردها را علتی برای از بین بردن بسیاری از پوشش‎های گیاهی عنوان کرد و گفت: از سویی دیگر با ورودریزگردهای شاهد باران‎های اسیدی خواهیم بود که اثرات خطرناکی از خود بر جای خواهد گذاشت از آنجایی که استان دارای تالاب‎های مهم و دشت‎های وسیع است باید در حفظ و حراست تک تک گیاهان تلاش کرد و مدیریت منابع آب را به نحو احسن انجام داد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان یکی از اقدامات مناسب برای جلوگیری از ورود ریزگردها به استان را جنگل‎کاری در شمال گلستان دانست و گفت: مهمترین مشکل ما در جنگل‎کاری شمال استان، تأمین منابع آب مناسب است اگر مدیریت منابع آب به خصوص طرح شیرین کردن آب دریا به عنوان یک طرح ملی در گلستان انجام شود طرح جنگل‎کاری با استفاده از گیاهان و درختان مقاوم به خشکی و شوری پسند امکان پذیر خواهد بود.

*آلودگی هوا، خطرناکترین نوع آلودگی در جهان

رفیقی در ادامه به وضعیت آلودگی هوا در گلستان اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه گلستان، استان سرسبز است و تا حدی در این استان بارش مناسب وجود دارد به ظاهر با معضل خاصی در رابطه با آلودگی هوا مواجه نیستیم.

وی بیان کرد: اما با در اختیار داشتن پارامترهایی هم‎چون رشد جمعیت و تراکم جمعیت، ازدیاد وسایل نقلیه شخصی، کیفیت پایین خودروها، نامناسب بودن ناوگان حمل و نقل عمومی و عدم فرهنگسازی برای استفاده از این نوع وسایل این امر به ما دیکته می‎شود در مسیری قرار خواهیم گرفت که به زودی با چالش‎های سنگین مواجه خواهیم شد، بنابراین تا زمانی که به حد بحران نرسیده‎ایم باید تدبیری برای این مشکلات اندیشیده شود.

وی آلودگی هوا، آب و خاک را به عنوان مهمترین آلودگی‎ها در سطح دنیا عنوان کرد و افزود: در این میان، آلودگی هوا به عنوان خطرناکترین آلودگی در سطح جهان شناخته شده است تا جایی که سالانه حدود 3 میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‎دهند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان خاطرنشان کرد: آلودگی هوا که در فصل بهار و تابستان از سوزاندن بقایای کشاورزی در استان نشأت می‎گیرد متأسفانه از منظر مسوولان دور مانده در حالیکه این آلودگی تا کیلومترها می‎تواند شهرهای مختلف را تحت شعاع خود قرار دهد بنابراین نباید به راحتی از این موضوع عبور کرد در واقع باید این بحث که طبیعت، آب، هوا و تمام مظاهر طبیعی به امانت در اختیار بشر قرار داده است فرهنگسازی شود.

*گلستان، عاری از آلودگی صنعتی

اگرچه گلستان به لحاظ واقع شدن در شمال کشور از آب و هوای مساعدی برخوردار است اما به گفته کارشناسان این امر دلیلی برای گفتن این مطلب نیست که گلستان و یا هر استان شمالی از تهدید آلودگی هوا  و خطرات زیست محیطی مصون باقی خواهد ماند.

در همین رابطه مدیرکل حفاظت محیط گلستان، مخاطرات زیست محیطی در استان را به دو دسته مخاطرات با منشأ طبیعی و مخاطرات با منشأ انسانی عنوان کرد و گفت: اگرچه مخاطرات طبیعی نیز منشأ انسانی دارند اما تغییرات اقلیمی هم‎چون تولید بیش از اندازه گازهای گلخانه‎ای باعث گرم شدن زمین و کاهش نزولات آسمانی و به دنبال آن پایین آمدن آب سفره‎های زیرزمینی خواهد شد و از سویی مخاطرات با منشأ انسانی ناشی از بهره‎وری بیش از حد منابع پایه موجب کاهش تنوع زیستی، گیاهی و جانوری در استان شده است بنابراین آحاد مردم باید حفاظت از محیط زیست را وظیفه خود بدانند.

امیر عبدوس در خصوص وضعیت آلودگی هوا در گلستان تصریح کرد: با توجه به اینکه گلستان و دو استان شمالی در منطقه‎ای واقع شده‎اند که هم رطوبت هوا، بادهای موسمی و میزان سرانه فضای سبز در حد مطلوب قرار دارد به لحاظ آلودگی هوا در شرایط خطر واقع نشده است اطلاعاتی که در سال‎های قبل از ایستگاه سنجش آلودگی هوا گرگان برآورد شده حاکی از آن است آلودگی در گرگان در وضعیت خطر و بحران قرار ندارد.

وی بیان کرد: البته مدتی می‎شود ایستگاه سنجش آلودگی هوا در گرگان خراب شده و اطلاعاتی از این ایستگاه مخابره نمی‎شود از آنجایی که لوازم این ایستگاه وارداتی است و نمایندگان دستگاه سنجش آلودگی هوا در کشور به صورت انحصاری فعالیت می‎کنند در صورت خراب شدن این ایستگاه باید زمان زیادی برای ورود قطعه به کشور را منتظر ماند البته نصب و نگهداری این ایستگاه هزینه بالایی دارد اما در صورت مشارکت شهرداری گرگان آمادگی نصب مجدد ایستگاه سنجش آلودگی هوا در گرگان وجود دارد.

*منشأ خارجی ورود ریزگردها به گلستان

مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان با اشاره به ورود ریزگردها از کشور ترکمنستان گفت: بهره‎وری بی اندازه از منابع پایه بشر را به سمتی می‎برد که امکان زندگی برای بشر در کره خاکی دشوار شود در گلستان بحث ریزگردها از کشور ترکمنستان وارد استان می‎شود و نیاز به یک سری فعالیت‎های بین‎المللی و برون مرزی دارد از آنجایی که گلستان مثل استان‎های جنوبی و غربی کشور به حد بحرانی نرسیده است هنوز فعالیت‎های دیپلماتیک با ترکمنستان آغاز نشده است اما یک مرکز تحت عنوان مرکز مقابله با ریزگردها در سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شده  و به زودی مشکلات استان در خصوص ریزگردها در این مرکز منعکس خواهد شد.

عبدوس به بحث مطرح شده از سوی کارشناسان مبنی بر ایجاد جنگل در بیابان‎های شمال استان برای جلوگیری از ورود ریزگردها اشاره کرد و گفت: هر گونه تغییر اکوسیستم می‎تواند اثرات مخربی از خود بر جای بگذارد در واقع تغییر اکوسیستم مستلزم آب و خاک کافی است در مقاطعی در دشت‎های مرکزی کشور برای مقابله با شن‎های روان درختکاری انجام شد اما به دلیل تعرق زیاد، آبهای زیرزمینی کاهش و در پایین دست باعث شوری‎زار و خشکی سطح خاک و تشدید ریزگردها شد بنابراین با استفاده از این تجربه می توان دریافت کرد درختکاری در بیابان‎ها برای مقابله با ریزگردها درست نمی‎باشد.

بر اساس این گزارش، در حالیکه آمارها و هشدارهای کارشناسان بیانگر ورود ریزگردها به گلستان می‎باشد لازم است قبل از وقوع بحران، آن را مدیریت کرد تا شاهد خوزستانی دیگر در گلستان ایران نباشیم.