آشنایی با اولین موزه صنایع دستی گلستان

به گزارش گلستان24؛به نقل از روابط عمومی و امور فرهنگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان، موزه‌ها به عنوان گنجینه‌ای از هویت فرهنگی و تاریخی ملت‌ها هستند در این بین موزه‌های صنایع دستی که نشان‌دهنده سبک زندگی، احساسات و توانمندی‌های تمدنی هر منطقه هستند جایگاه ویژه‌ای دارند.

موزه‌های صنایع دستی در کنار موزه‌های مردم‌شناسی دریچه‌ای به زندگی گذشته و نیاکان مردم هر حوزه جغرافیایی و فرهنگی هست که نشان می‌دهد مردمانی که در این منطقه بود و باش داشته‌اند از چه مهارت‌هایی در تسهیل امور روزمره زندگی و رفع نیازهای خویش بهره‌مند بوده‌اند.

استان گلستان با پیشینه تاریخی و فرهنگی کهن و سترگی که دارد و از سویی به واسطه گوناگونی اقلیم و فرهنگ و مردمانش بی‌شک دارای جاذبه‌های بسیار گرانسنگ و با ارزشی است که یکی از آنها موزه‌های صنایع دستی می‌باشد.

روابط عمومی و امور فرهنگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان در نظر دارد تا در سلسله گزارش‌هایی به معرفی موزه‌های استان بپردازد و هم استانی‌های عزیز، به خصوص گردشگران را با این گنجینه‌ها و جاذبه‌های فرهنگی و هنری بیشتر آشنا کند. تا اگر هنوز برای گذراندن اوقات فراغت نوروز 97 به دنبال مکان‌های دیدنی هستید، موزه‌های گلستان می تواند پیشنهاد خوبی برای شما باشد.

در این گزارش به معرفی موزه صنایع دستی گرگان خواهیم پرداخت.

در گلستان به عنوان نگارستان ایران، بیش از 76 رشته بومی و غیر بومی صنایع دستی و محصولات هنرهای سنتی گوناگونی توسط هنرمندان و صنعتگرانی از اقوام مختلف همانند کتولی، ترکمن، سیستانی، قزلباش، بلوچ، مازنی، تاتی، قجری،گرگانی,فندرسکی و ... تولید و عرضه می‌شود.

موزه صنایع دستی گرگان به عنوان نخستین موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی استان گلستان در خانه تاریخی امیر لطیفی واقع شده است.

این موزه می‌کوشد تا علاوه بر آشنا کردن مردم با رشته‌ها و محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی استان، پیام‌های آموزشی و فرهنگی و ترغیب مردم به استفاده از این محصولات را نشر و گسترش دهد و سبب رونق و احیای دوباره‌ آنها شود.

خانه تاریخی امیر لطیفی ( ساختمان موزه صنایع دستی گرگان) به مساحت 956 مترمربع در بافت قدیم گرگان در محله نعلبندان و میان محله‌های پاسرو، نعلبندان، چهارشنبه‌ای و سرچشمه قرار گرفته است. این بنا در اواخر دوره قاجار توسط مهدی خان‌ملک (ملقب به ساعد لشکر و نایب الحکومه استرآباد به‌ عنوان منزل مسکونی ساخته شده بود که سپس در اختیار آقا سید ابوالقاسم امیرلطیفی, داماد خانواده ملک و فرزند حجت‌الاسلام سیدمحمد علی (معروف به سبط الشیخ) قرار گرفت.

بنای موزه صنایع دستی گرگان شامل هسته اصلی بنا و بخش‌های خدماتی است که ارزش بنا بیشتر متوجه هسته اصلی بنای موزه صنایع دستی گرگان می باشد که هر طبقه دارای یک اطاق سه دربی و دو راه پله در مجاورت آن و سپس یک اطاق دیگر در هر سو است. در طبقه زیرین نیز همین معماری به کار گرفته شده است با این تفاوت که فضای راه پله‌ها به اطاق‌های سه دری به پنج دری تبدیل شده‌اند.

رعایت تناسب، اصل قرینگی، پرهیز از بیهودگی، استفاده از مصالح متنوع و همگون با اقلیم آب و هوایی که ساختمان در آن قرار گرفته، از ویژگی‌های معماری این خانه است.

بخش زیبای نمای ساختمان موزه صنایع دستی گرگان مرتبط است با درب‌های چوبی دو لنگه که در طبقه اول دارای کتیبه و در طبقه دوم دارای هلال هستند.

از دیگر ویژگی‌های بنای امیر لطیفی یا همان موزه صنایع دستی گرگان فرم موزون رعایت تقارن، ارتفاع مناسب با ابعاد بنا، سرشیرهای پیش آمده و مطابق با کف قلوه چین و آجر فرش گچ‌بری اتاق‌ها، تفکیک فضاهای خدماتی همچون آشپزخانه و انباری و بخش خدمه از هسته اصلی می‌باشد.

در مسیر آب شهری که از جنوب وارد ساختمان موزه صنایع دستی گرگان می‌شود نیز حوضخانه ساخته شده که با ایجاد نوعی از بادگیر در این حوضخانه (همانند دودکش) علاوه بر زیبایی هوا را در تابستان معتدل می‌سازد.

*بخش‌ها نمایشگاهی موزه

در طبقه اول ساختمان اصلی موزه، محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی مناطقی چون روستاهای زیارت و شاهکوه و محله قزاق‌ها (شهرستان گرگان)، شهرستان رامیان، شهرستان علی‌آبادکتول و ترکمن صحرا که از تولیدکنندگان مهم و حایز اهمیت محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی استان هستنند معرفی شده است.

حیطه‌های مهم تولید محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی اقوام رنگارنگ گلستان شامل فلزات، منسوجات و چوب را می‌توان در طبقه دوم ساختمان اصلی موزه مشاهده کرد.

از آن جا که نمایش نقش و کاربرد محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی در زندگی مردم استان می تواند به درک و آشنایی هر چه بهتر و بیشتر این محصولات کمک کند, نمایی از یک کرسی خانه در استان طراحی و به نمایش عمومی گذاشته شده است.

موزه صنایع دستی گرگان در سال 1378 با شماره 2391 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و می‌توانید در کنار بازدید از این بنای تاریخی بی‌نظیر از دیگر اماکن دیدنی نزدیک به خانه امیر لطیفی نظیر مسجد جامع گرگان، بازار قدیمی گرگان و خانه باقری دیدن کنید.

موزه صنایع دستی گرگان (خانه تاریخی امیرلطیفی) واقع در خیابان شهدا، کوچه لاله سوم در ایام نوروز همه روزه از ساعت 9 صبح تا 19 عصر آماده بازدید علاقه‌مندان است.