«سوگله» دوباره سوگلی گرگان شود

به گزارش گلستان24؛نامش «سوگله» است اما به بام گرگان هم شهرت دارد چرا که در گذشته نه چندان دور از فراز تپه ای سرسبز و زیبا می شد کل شهر را دید.

راه پر پیچ و خم این منطقه که روزگاری جنگل بکر و دست نخورده بود و حتی امکان ورود به بخشی از آن وجود نداشت باعث شد بعدها آن را «هزار پیچ» بنامند.

اما از حدود دو دهه قبل با آغاز تخلیه فاضلاب انسانی و نخاله های ساختمانی هزارپیچ دیگر نه سوگلی گرگان بود و نه تپه گردشگری.

وضعیت سوگله و خشک شدن درختان این منطقه و مخاطرات زیست محیطی آن بارها در کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان مطرح شد و هربار توپ تعیین تکلیف پایان دادن به تخلیه فاضلاب انسانی یا در زمین شهرداری گرگان بود و یا در زمین شرکت آب و فاضلاب شهری.

 شورای شهر گرگان هم برای خاتمه دادن به تخلیه نخاله های ساختمانی در هزارپیچ بیش از هر چیز نگران افزایش هزینه حمل نخاله ها و نارضایتی شهروندان از افزایش تعرفه ارائه خدمات بود و هرچند مسئولان مدعی بودند از سال ۹۵ به تخلیه فاضلاب و نخاله در سوگله پایان داده اند اما شواهد گواه این مدعا بود که این این راه هزارپیچ را پایانی نیست.

روزهای پایانی سال گذشته سیدمناف هاشمی، استاندار گلستان پس از بازدید میدانی از تپه سوگله دستور توقف تخلیه فضولات انسانی و نخاله در هزارپیچ را صادر کرد و برای دستگاه های اجرایی استان ضرب العجل یک ماهه برای احداث پارک پسماند در این تپه تعیین کرد.

هرچند پایان دادن به تخلیه فضولات انسانی و نخاله ها در هزارپیچ خبر مسرت بخشی بود اما تعجیل در اجرای پارک پسماند اما و اگرها و شائبه های مختلفی را رقم زد.

از مدیر کل دفتر فنی استانداری گلستان جزییات اجرای این طرح را جویا شدیم و صادقعلی مقدم به خبرنگار مهر اظهار کرد: هزارپیچ در نقطه نزدیک شهر، مراکز بیمارستانی و مسکونی قرار گرفته و تخلیه فاضلاب انسانی منابع آبی و شرایط زیست محیطی منطقه را تهدید می کرد و در عین حال تخلیه نخاله ها هم یک موضوع ناهنجار در این منطقه بود.

تخلیه هرگونه فاضلاب در هزارپیچ ممنوع شد

وی افزود: استاندار در بازدید از منطقه در مرحله نخست دستور داد نخاله ها به نقطه دیگری که در گذشته برای آن تصمیم گیری شده بود، منتقل شده و تخلیه هرگونه فاضلاب در هزارپیچ ممنوع شود.

مدیرکل دفتر فنی استانداری گلستان ادامه داد: با دستور استاندار، بازسازی اولیه و آماده سازی تپه هزارپیچ برای درختکاری بر عهده این دفتر سپرده شد و هم اکنون این کار در حال انجام است.

وی با یادآوری این که در نگاه اولیه عنوان «پارک پسماند» بر اجرای این طرح نهاده شد، اضافه کرد: انجام مطالعات در فاز بعدی قرار دارد و باید دید مطابق مطالعات چه کاربری می توان برای این تپه تعریف کرد تا برای شهروندان مناسب باشد.

وی با تاکید بر این که مطالعات این پارک به دستگاه های متولی یا سازمان پسماند شهرداری های استان و یا شهرداری گرگان سپرده می شود، بیان کرد: اگر شرایط جوی مساعد باشد امیدواریم تا ۱۰ یا ۱۵ روز آینده کار تسطیح و آماده سازی پارک پسماند به پایان برسد.

مقدم با بیان این که تپه هزارپیچ یک جنگل مخروبه است و درختی در محدوده اجرای طرح وجود ندارد و در این فصل خار و خاشاک در آن سبز است، تصریح کرد: حدود ۵۰ تا ۶۰ درخت خشک و تعداد زیادی درخت نیمه خشک در محدوده اجرای طرح وجود دارد.

وی با بیان این که سطح اولیه اجرای طرح سه هکتار بود، خاطرنشان کرد: برای این که تپه پایدار شده و آماده درختکاری شود تراس بندی کرده ایم و فرم تپه و سطح آن تغییر کرده است.

پارک پسماند در قالب طرح جنگلی هزارپیچ به شهرداری واگذار می شود

مدیرکل دفتر فنی استانداری گلستان در حالی از اتمام کار تسطیح و آماده سازی اولیه و واگذاری مطالعات این پارک به سازمان پسماند و یا شهرداری گرگان خبر می دهد که نه مدیر روابط عمومی و نه مدیرعامل این سازمان حاضر به پاسخگویی به خبرنگار مهر در این خصوص نشد و مدیر روابط عمومی این سازمان خواستار به تاخیر انداختن تهیه و انتشار این گزارش تا مشخص شدن زوایای اجرای این طرح شد.

هرچند می توان از گفته های مدیر روابط عمومی سازمان پسماند شهرداری های گلستان این نکته را برداشت کرد که طرح و برنامه ای در اجرای این طرح وجود ندارد و با چالش محیط زیستی هزارپیچ احساسی و بدون پشتوانه علمی برخورد شده اما پاسخ سرپرست معاونت خدمات شهری شهرداری گرگان به خبرنگار مهر این شائبه را رد کرده و نشان می دهد کم اطلاعی مسئولان مانع به از پاسخگویی به اصحاب رسانه بوده است.

سرپرست معاونت خدمات شهری شهرداری گرگان در گفتگو با خبرنگار مهر جزییات بیشتر اجرای پارک پسماند را توضیح داد و اظهار کرد: متولی اجرای پارک پسماند که قبل از سال جدید شروع شد، دفتر فنی استانداری است و قرار شده بعد از انجام فازبندی و اجرای اولیه در قالب طرح جنگلی هزارپیچ به شهرداری گرگان واگذار شود.

موسی الرضا صفری با بیان این که شهرداری گرگان از روز نخست اجرای این طرح با تمام قوا در کنار استانداری گلستان بوده است، گفت: هم اکنون سه دستگاه بولدوزر، پنج دستگاه کامیون، یک دستگاه غلطک، گریدر، تانکر آب و یک دستگاه سوخت رسان شهرداری گرگان در محل اجرای پروژه مشغول کار است.

وی با بیان این که اجرای پارک پسماند از ۲۹ اسفند در تپه هزارپیچ آغاز شده و نیروهای فنی و ماشین آلات و امکانات شهرداری در آن جا مستقر است، یادآور شد: از سال ۱۳۹۵ نخاله ها را تعیین تکلیف کردیم و هیچ نخاله ای در این تپه تخلیه نمی شود.

سرپرست معاونت خدمات شهری شهرداری گرگان ادامه داد: از ظرفیت معادن برداشت شده گراویل محور توسکستان استفاده کردیم و با هماهنگی دستگاه های متولی (امور اراضی و دفتر فنی استانداری) مجوز لازم را گرفتیم و خاک و نخاله های شهر را به آنجا منتقل می کنیم.

وی با تایید این که فضولات انسانی تا پایان سال گذشته در هزارپیچ تخلیه می شد و متولی آن شهرداری نبود، افزود: پایان سال گذشته استاندار دستور لازم را صادر کرد و آنجا مسدود شد و تمام کامیون های فاضلاب کش هم مجاب شدند با پیگیری شهرداری، در محل جدید پیش بینی شده، تخلیه کنند.

مطالعات طرح گردشگری هزارپیچ در حال انجام است

وی با یادآوری مجدد این که بعد از تسطیح و آماده سازی محل تخلیه خاک و نخاله ها این قسمت هم جزو طرح مطالعاتی پارک جنگلی هزارپیچ قرار می گیرد، ادامه داد: مطالعات طرح گردشگری هزارپیچ در حال انجام است و این قسمت (محل تخلیه نخاله ها) هم به آن ملحق شده و به شهرداری گرگان واگذار می شود.

به گفته صفری، شهرداری گرگان با هماهنگی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان برای مطالعات طرح پارک جنگلی هزارپیچ پیمانکار گرفته و برای اتمام مطالعات زمان مشخص کرده است.

وی با یادآوری این که این طرح در نهایت باید به تایید سازمان جنگل ها برسد، اضافه کرد: کلیات طرح پارک جنگلی هزارپیچ به تایید رسیده اما ممکن است تصویب نهایی آن طولانی شود از این رو نمی توان زمان دقیقی برای به اتمام رسیدن مطالعات و اجرای پارک پسماند مشخص کرد.

وی تصریح کرد: امیدواریم ظرف یک ماه آینده کار خاکبرداری، تسطیح و تراس بندی قسمت تخلیه نخاله ها به پایان رسیده و وارد فاز دوم کار اجرایی که تبدیل به احسن قسمت تخلیه فضولات انسانی است، برسیم.

صفری خاطرنشان کرد: پیش بینی ما این است این قسمت به فضای تفرج تبدیل شود و امیدواریم با پایان کار اجرایی این محور ترافیک ناهارخوران شکسته شود.

سرپرست معاونت خدمات شهری شهرداری گرگان هرچند زمان دقیقی برای اتمام این پروژه مشخص نکرد اما بسیار امیدوار بود با تبدیل دوباره هزارپیچ به تپه گردشگری، هزارپیچ دوباره سوگله گرگان شود.

نظر کارشناسان را راجع به تبدیل به احسن تپه نخاله ها و برکه فضولات انسانی جویا شدیم و یک دکترای زمین شناسی به خبرنگار مهر گفت: تبدیل به احسن این منطقه بهترین کار ممکن است اما باید توجه داشت یکسری از نخاله ها سمی بوده و اگر گیاه در آنجا کشت شود اجازه رشد را به گیاه نمی دهند و باید این مشکل را حل کنند.

پیش از انجام هر کاری مطالعات انجام شود

هوشنگ احمدپور با بیان این که تبدیل به احسن این تپه به مناقشات زیست محیطی آن پایان داده و به توسعه پایدار منطقه کمک می کند، متذکر شد: درختکاری در تپه نخاله ها فوق العاده خوب است اما به یکسری ملزومات نیاز دارد و باید پیش از انجام هرکاری مطالعات انجام شود که نخاله ها سمی نباشد که بعدها گرفتاری های بزرگ تری در منطقه داشته باشیم.

وی با تاکید بر این که رعایت مسائل فنی، زیست محیطی و بهداشتی در اجرای این طرح بسیار ضروری است، گفت: در هر صورت به نظر می رسد محاسن اجرای طرح پارک پسماند بیشتر از معایب تپه نخاله و رهاسازی فضولات انسانی باشد.

این دکترای زمین شناسی با بیان این که فاضلاب انسانی اگر با پارازیت، انگل و میکروب همراه نباشد بهترین کود برای خاک است، افزود: اما باید توجه داشت هرچند فاضلاب انسانی خاک را تقویت می کند اما به دلیل فعل و انفعالات به خاک استحکام نمی دهد و آنرا سست می کند.

وی ادامه داد: خشک شدن درختان در شعاع چند ده متری فاضلاب انسانی در تپه هزارپیچ نشان دهنده وجود پارازیت و انگل است.

احمدپور با یادآوری این که فاضلاب انسانی باعث خشک شدن درخت نمی شود بلکه صابون و مواد شوینده خاک را نابوده کرده و منجر به خشک شدن گیاه می شوند، دوباره تاکید کرد: اجرای این طرح (پارک پسماند) پیش از هرچیز نیاز به مطالعه دارد و می توان از کارهای علمی انجام شده در سایر کشورها و حتی شهرهای دیگر در این حوزه الگو برداری کرد.

این دکترای زمین شناسی بر انجام کار مطالعاتی پیش از ورود به مرحله اجرا تاکید دارد و معتقد است می توان از فعالیت های علمی انجام شده در پایدارسازی هزارپیچ بهره گرفته نکته ای که به اعتقاد کارشناسان حوزه بهداشت محیط در خصوص هزارپیچ کمتر مورد توجه بوده است.

یک کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست در آلودگی ها به خبرنگار مهر اظهار کرد: برابر قانون و آنچه در منابع علمی ذکر شده محل تخلیه نخاله های ساختمانی می تواند به پارک، فضای سبز، پیست موتور سواری و محلی برای دوچرخه سواری تبدیل شود.

خلیل جعفری با یادآوی این که محل دفن پسماند هم بعد از یک دوره پنج تا ۱۰ ساله به شرط آن که در این فاصله دفن دیگری انجام نشود، می تواند به فضای سبز تبدیل شود، افزود: این کار نیاز به شرایطی خاص دارد به عنوان مثال این منطقه باید با یک پوشش یک متری از خاک پوشانده شده کوبیده و سپس تسطیح شود و باید شرط تمهیدات لازم برای خارج نشدن گازهای مختلف از جمله متان از زباله مورد توجه ویژه قرار گیرد.

وی با تاکید بر این که تبدیل حوضچه فاضلاب انسانی به پارک و فضای سبز منع قانونی نداشته بلکه توصیه هم شده است، گفت: در هزارپیچ دفن زباله نداشتیم بلکه نخاله های ساختمانی و فاضلاب انسانی تخلیه می شد.

منع تخلیه فاضلاب در هزارپیچ بی فایده است

وی با تاکید بر این که قبل از انجام هر اقدامی باید فاضلاب انسانی تعیین تکلیف شود، متذکر شد: تا شبکه فاضلاب شهر گرگان تکمیل نشود و تمام فاضلاب این شهر به شبکه منتقل نشود نمی توان امیدی به اجرای این طرح داشت.

این کارشناس بهداشت محیط اضافه کرد: با فرض تکمیل شبکه فاضلاب شهر گرگان باز هم باید برای تخلیه فاضلاب روستاها چاره اندیشی کرد چرا که در شرایط فعلی در هنگام بارندگی شاهد تخلیه فاضلاب انسانی در معابر عمومی در شهر گرگان هستیم.

وی با بیان این که راهکارهای علمی زیادی برای تعییین تکلیف فاضلاب وجود دارد، تصریح کرد: پیش تصفیه خانه، حوضچه های متعادل سازی و ... از جمله راهکارهای پیشنهادی برای حل این موضوع است اما اجرای پیش تصفیه خانه نیاز به اعتبارات سه تا چهار میلیارد تومانی دارد و اجرای آن سال هاست مورد مناقشه شهرداری گرگان و شرکت آب و فاضلاب شهری گلستان است.

وی ادامه داد: مطابق آخرین پیگیری های انجام شده تعیین تکلیف اجرای پیش تصفیه خانه گرگان از دستور کارگروه سلامت و امنیت غذایی گلستان خارج شده و به کمیته زیربنایی استان رفته و به دلیل مناقشات موجود با دفتر حقوقی دولت مکاتبه شده است.

جعفری با یادآوری این که اجرای پیش تصفیه خانه گرگان در سطح ملی باید حل شده و دفتر حقوقی دولت تعیین تکلیف کند که اجرای این پروژه چند میلیارد تومانی با وزارت نیروست یا وزارت کشو، بیان کرد: مطابق آخرین پیگیری های انجام شده پس از حدود یکسال دفتر حقوقی دولت هنوز پاسخ مکاتبه کارگروه زیربنایی استان را نداده است.

وی با تاکید بر اینکه برای تعیین تکلیف فاضلاب انسانی در گلستان راهکارهای علمی زیادی وجود دارد اما بستگی به توان، شرایط، فرهنگ و هزینه خانوار و ... دارد، گفت: مطابق اعلام مسئولان روزانه ۱۰۰ تانکر فاضلاب انسانی در هزارپیچ تخلیه می شد و تا وضعیت تخلیه این فاضلاب ها تعیین تکلیف نشود منع تخلیه در هزارپیچ نه تنها بی فایده است بلکه باعث می شود از بد به بدتر گرفتار شویم.

این کارشناس ارشد مدیریت محیط در آلودگی ها با تاکید بر این که تخلیه فاضلاب انسانی استان باید مدیریت و تدبیر شود، متذکر شد: تا زیرساخت تخلیه فاضلاب ها را فراهم نکنیم منع تخلیه فاضلاب در هزارپیچ کار اشتباهی است و نمی توان آن را راهکار اصولی دانست.

هرچند مدیران استان امید دارند با تبدیل تپه نخاله و برکه فاضلاب انسانی هزارپیچ به پارک پسماند هزارپیچ دوباره به سوگله گرگان تبدیل شود اما کارشناسان حوزه های مختلف بر انجام مطالعات و مدیریت فاضلاب اسناین در استان پیش از هر اقدام دیگری تاکید دارند.