مزایای استفاده از بیمه برای اتباع دارای کارت اشتغال

به گزارش گلستان24؛مهین نورافروز: حدود چهار دهه از مهاجرت اتباع افغان به گلستان می‌گذرد و آمارهای طرح آمایش این افراد نشان می‌دهد که جمعیت دارای مجوز اقامت افغانستانی‌های ساکن در استان ۱۱ هزار و۵۰۰ نفر است. اما بررسی ها نشان می دهد تعداد زیادی هم در آمارهای رسمی جا افتاده اند.

براساس آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گلستان بین سال های ۹۰ تا ۹۵ تعداد ۴۱۴ مهاجر از دیگر کشورها وارد گلستان شده اند که از این تعداد ۱۱۶ نفر از آنان را افغان ها تشکیل می دهند.

این افراد در حالی به جمع مهاجران افغان گلستان اضافه شده اند که تعداد زیادی از این اتباع در دهه های گذشته وارد استان شده، تشکیل خانواده داده و نیازمند شغل هستند.  

اشتغال اتباع افغان لطمه‌ای به اشتغال گلستان نمی زند

به رغم نگرانی بسیاری از جویندگان کار و کارشناسان حوزه اقتصادی در گلستان، مدیرکل اتباع استان گلستان عنوان کرده که اتباع سهم زیادی از بازار اشتغال گلستان ندارند و حضور آنان خدشه ای به اشتغال جویندگان کار نمی زند.  

مهدی دهرویه به خبرنگار مهر گفت: اتباع دارای کارت اقامت که به صورت قانونی در استان اقامت دارند در مشاغلی حضور دارند که مشخص شده جویندگان کار تمایل زیادی به این مشاغل ندارند.

وی افزود: نگرانی جویندگان بازار کار بی دلیل است، چرا که حتی تعداد اتباعی که به صورت غیر قانونی در استان زندگی می کنند آنقدر زیاد نیست که آسیبی به حوزه اشتغال گلستانی ها وارد کند.

دهرویه با اشاره به اینکه اتباع در مشاغل ساختمانی و ضایعاتی مشغول هستند، گفت: اشتغال این افراد در این مشاغل تاثیر منفی بر اشتغال گلستانی ها نگذاشته و نباید این طور به مسئله اتباع نگاه کرد که آنها جای اشتغال دیگران را اشغال کرده اند.

مدیرکل امور اتباع استان گلستان اظهار کرد: نگرانی مسئولان از حضور برخی اتباع بی هویت و بدون شناسنامه در استان است که در بسیاری موارد موجب تناقص‌های آماری اتباع در استان شده است.

وی ادامه داد: مدتی است ساماندهی اتباع در دستور کار قرار گرفته و امیدواریم بتوانیم با کمک دستگاه های مسئول در این حوزه به آمار قطعی آنان در گلستان دست پیدا کنیم.

وی افزود: در حال حاضر تعداد ۲۲ هزار نفر خانوار در استان با کارت آمایش و اقامت شناسایی شده اند که مشغول به زندگی هستند.

دهرویه یکی از ابزارهای مهم برای مقابله با به کارگیری اتباع غیر مجاز را بازرسی مداوم عنوان کرد و افزود: این بازرسان نمایندگانی از اداره کل کار استان، فرمانداری ها و اداره اتباع هستند که از ابتدای سال تا کنون تعداد دو هزار و ۵۰۰ بازرسی از کارگاه های سطح استان انجام داده اند.

وی ادامه داد: در این بازرسی ها آن دسته از پیمانکارانی که خارج از قانون به کارگیری اتباع اقدام به استخدام این افراد کرده بودند متخلف شناخته شده و به مراجع قضائی معرفی شدند.

این مقام مسئول در حوزه اتباع استان با بیان اینکه در برنامه های جدید مهارت آموزی اتباع و خانواده های آنان هم در دستور کار قرار گرفته و به اجرا در آمده است، بیان کرد: این طرح با همکاری سازمان فنی و حرفه ای و خیران استان اجرا شده و اتباع استان از جمله زنان و دختران آن ها تحت آموز ش برخی مهارت های شغلی قرار گرفته اند.

دهرویه اظهار کرد: در بحث بیمه های درمانی هم، اتباعِ دارای کارت اقامت و آمایش، از بیمه سلامت برخوردار می شوند که ۵۰ درصد حق بیمه آنان را سازمان های بین المللی و ۵۰ درصد دیگر آن را دولت پرداخت می کند.

مدیرکل امور اتباع گلستان یادآور شد: با توجه به عضویت ایران در کنوانسیون حمایت از پناهندگان نمی توانیم مانع اشتغال پناهندگان قانونی برای اشتغال در مشاغل مشخص شده شویم، اما از اشتغال غیرقانونی آن ها ممانعت می کنیم.

اتباع بدون پروانه کار اجازه اشتغال ندارند

مدیرتوسعه و کارآفرینی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان هم با بیان اینکه حضور نیروهای کار اتباع از جمله افغان ها خدشه‌ای به سهمیه کار جویندگان کار گلستانی نمی زند، به خبرنگار مهر گفت: براساس ماده ۲۰ قانون کار ایران اتباع نمی توانند در ایران مشغول به کار شوند مگر اینکه دارای پروانه کار باشند.

موسی بی باک با بیان این مطلب که هر ساله تعداد بسیاری از اتباع افغان به دلیل نداشتن مجوز اقامت و اشتغال، درآمارهای فصلی گنجانده نمی‌شوند، گفت: برخی کارفرمایان به دلیل بی هویت بودن این افراد، دستمزد پایین و تحت پوشش قرار نگرفتن آنان در قانون کار و بیمه اقدام به استخدام غیر قانونی آنان می‌کنند که این کار برخلاف قوانین اداره کار است.

وی افزود: اتباع مجاز هم فقط در قالب مشاغل چهارگانه که مشاغلی چون کشاورزی، ساختمانی و ضایعاتی برای آنان تعریف شده حق کار دارند.

بی باک افزود: اتباعی که به هنگام ورود به کشور و یا استان گلستان دارای کارت اشتغال باشند و روادید سکونت خود را تمدید کنند در زمره اتباع نیازمند شغل قرار دارند و اتباع افغان بدون مجوز که به صورت غیرقانونی در استان زندگی می کنند، حق اشتغال ندارند.

۱۴۵ نیروی کار گلستانی جایگزین اتباع شدند

مدیر توسعه و کارآفرینی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان بدون ذکر آماری از سهمیه اشتغال اتباع در استان گلستان، بیان کرد: از ارائه برخی آمار حوزه اتباع معذوریم، اما با بازرسی های انجام گرفته از ابتدای سال تا کنون تعداد ۱۴۵ نیروی کار گلستانی جایگزین نیروی کار اتباع غیر مجاز در استان شده اند.

بی باک در ادامه افزود: کارفرمایانی که به صورت غیرقانونی اقدام به استفاده از نیروی کار اتباع غیر مجاز در صنف خود می کنند روزانه معادل یک میلیون و ۸۵۲ هزار و ۱۱۵ریال جریمه می شوند و به ازای هر روز تکرار این جریمه تا دو برابر افزایش می‌یابد.

وی تصریح کرد: این کارفرمایان علاوه بر جریمه ممکن است بر اساس ماده ۸۱ قانون کار با توجه به نوع مجازات از ۹۱ تا ۱۸۰ روز محکوم به حبس شوند.

مزایای استفاده از بیمه برای اتباع دارای کارت اشتغال

مدیرتوسعه و کارآفرینی اداره تعاون گلستان قوانین موجود را سدی برای به کارگیری اتباع غیرمجاز عنوان کرد و گفت: بازرسان اداره کار به همراه تیم مشترکی از بازرسان فرمانداری و اداره اتباع به صورت مداوم از کارگاه ها و صنوفی که دارای نیروی کار هستند بازدید می کنند تا از اشتغال اتباع غیرمجاز ممانعت کنند.

بی باک یادآور شد: سال گذشته دو هزار و ۹۰۶ بازرسی از تمامی صنوف استان در راستای به کار گیری اتباع به عمل آمد که متخلفان شناسایی، جریمه و یا به مراجع قضائی معرفی شدند.

وی با اشاره به اینکه دولت و مسئولان مخالف اشتغال اتباع در ایران و شهرهای کشور نیستند، گفت: مسئولان نه تنها با اشتغال قانونی اتباع مشکلی ندارند بلکه در برنامه ای جدید مقرر شده تا بر اساس ماده ۵ تامین اجتماعی اتباعی که دارای کارت اشتغال هستند از مزایایی این بیمه بهره مند شوند.

بی باک در ادامه افزود: تاسیس دفتر ساماندهی امور اتباع هم یکی دیگر از برنامه های جدید دولت برای شناسایی و ساماندهی قانونی اتباع خارجی است که به زودی دفتر آن در گلستان راه اندازی خواهد شد.

 بی هویتی و دستمزد پائین عامل به کارگیری اتباع

در ادامه یک کارشناس اقتصادی و مدرس دانشگاه با بیان این مطلب که اگر مهاجران به طور مداوم وارد جامعه ای شوند، از دیدگاه اقتصادی تعادل اشتغال و بیکاری در جامعه بومی را بر هم خواهد زد، به خبرنگار مهر گفت: تعداد زیادی از مهاجران افغان در بدو ورود به منظور امرار معاش با شغل کارگری بویژه شغل های ساده و پیش پا افتاده وارد کشور و گلستان شدند که نیاز به تخصص خاصی هم نداشتند.

مجید دهنوی افزود: این امر سبب شد تا آنان بدون نگاه به نوع شغل و برای کسب روزی هر کاری که بازار کار استان به آن نیاز داشت را انجام دهند و این در حالی است که با ورود نیروی کار مهاجران افغان به این بخش از اشتغال، تعادل اشتغال نیروهای استانی را برهم زد و تعداد زیادی از نیروهای وارد شده به سن کار در گلستان، دیگر تمایلی به انجام این شغل‌ها ندارند.

وی ادامه داد: با توجه به قوانین بازدارنده در خصوص عدم استفاده کارفرمایان از مهاجران دیگر کشورها در فعالیت های اقتصادی اما باز هم بسیاری از کارفرمایان در طول زمان به دلیل دستمزدهای پایین اتباع و مسئله بیمه اقدام به استخدام پنهان آنان می‌کردند که این اتقاق به مرور زمان موجب افزایش نرخ بیکاری و همچنین تناقص در آمارهای اشتغال استان و اتباع شده است.

دهنوی بیان کرد: اگر چه چند سالی است که با پیگیری‌های مداوم اداره کل اتباع استان به کارگیری غیرقانونی اتباع افغان تا اندازه زیادی مدیریت شده و کاهش یافته، اما تناقض در آمارهای رسمی و غیررسمی اشتغال اتباع همچنان به حالت خود باقی است.

بخشی از درآمد اتباع در چرخه اقتصادی خرج نمی شود

این کارشناس حوزه اقتصادی مهمترین مسئله مشکل ساز اشتغال اتباع نسبت به نیروهای بومی استان را در چرخه پولی عنوان کرد و افزود: افراد بومی شاغل، پول دریافتی از سوی کارفرما را در چرخه اقتصادی و پولی استان خرج می‌کنند، اما یک کارگر از اتباع به دلیل داشتن اقوامی در آن طرف مرز، بخش زیادی از درآمد حاصله را از چرخه اقتصادی استان خارج کرده و به کشور ثالث می‌رساند.

وی افزود: این مسئله به نوعی اقتصاد گلستان را تحت تاثیر قرار داده و یکی از مسائلی است که‌ موجب شده تا صاحبنظران نگرانی خود را از وضعیت اشتغال این اتباع ابراز کنند.

وی در ادامه دلایل ورود اتباع به مشاغل کارگری و خدماتی در استان را تمایل نداشتن تعدادی از بیکاران به این مشاغل عنوان کرد و افزود: باید این واقعیت را بپذیریم که بسیاری از شهروندان مرد جویای کار در  استان تمایلی به انجام مشاغلی که به اصطلاح ناخوشایند به نظر می‌آید، ندارند.

دهنوی ادامه داد: از سوی دیگر طی چند سال اخیر با دریافت یارانه ماهانه دیگر رقم دستمزد کارگری با ساعت کاری بالا برای آنان صرفه اقتصادی ندارد و همین مسئله سبب شده تا نیروی کار مهاجر که از یارانه برخودار نیستند، شرایط رابرای اشتغال مناسب دیده و مشغول به کار شوند.

 این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: هرچند تا کنون تلاش های زیادی برای ساماندهی تعداد اتباع در گلستان انجام شده اما هنوز آمارهای جمعیتی اتباع بیگانه بنا به دلایلی چون بی هویتی، نامشخص است و پس از گذشت سال‌ها نمی‌توان رقم دقیقی از اقامت و اشتغال آنان ارائه داد.

وی گفت: برای رصد تعداد اتباع فقط می‌توان به آماری که در طرح آمایش برای صدور کارت اقامت و اشتغال ثبت می‌شود بسنده کرد و این مسئله‌ای است که باید هر چه سریع‌تر مورد پیگیری دستگاه‌های اجرای استان قرار گیرد، چرا که وضعیت جمعیت و اشتغال اتباع استان نیز همانند جمعیت بومی آن نیاز به رصدهای فصلی دارد.

آمارها محرمانه ماند

اگر چه تمام تلاش خیرنگار مهر برای دریافت آمار بیشتر از سهمیه اشتغال اتباع که به صورت قانونی بکار گیری شده اند و یا غیرقانونی در حال کار هستند بی نتیجه ماند، اما بر اساس اطلاعات موجود از سال ۹۴ سهمیه اشتغال اتباع خارجی از جمله افغان هادر گلستان چهار هزار نفر عنوان شده بود که در آن زمان اعلام شد تعداد سه هزار و ۹۰۰ نفر از آنان در مشاغلی چون ضایعاتی، کارگاهی، ساختمانی و کشاورزی اشتغال دارند.