طولانی‌ترین دیوار در ایران در زبر خاک مدفون است

به گزارش گلستان24؛ استان گلستان دارای آثار تاریخی فراوانی است که می‌توان این آثار را در سطح جهانی مطرح کرد که یکی از آن‌ها دیوار تاریخی گرگان است. در حال حاضر بخشی از دیوار گرگان در زیر خاک مدفون است و هنوز به طور کامل آثار تاریخی و بقایای آن شناسایی نشده در حالی که باید سرعت عملیات شناسایی آن افزایش یابد تا هر چه سریع‌تر این دیوار مرمت و ثبت جهانی شود.

«حمید عمرانی رکاوندی» مدیر پایگاه دیوار تاریخی گرگان در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: دیوار تاریخی گرگان با ارتفاع‌های متفاوت است که بیشترین ارتفاع آن حدود دو متر برسد. طول آن نیز از دریای خزر شروع می‌شود و تا پارک ملی گلستان ادامه دارد.

وی تصریح کرد: دیوار تاریخی گرگان پس از دیوار چین که طولانی‌ترین دیوار و دیوار آنتونی آلمان با 450 کیلومتر که دومین دیوار جهان هستند، سومین دیوار طولانی جهان است.

عمرانی با بیان اینکه طول این دیوار حدود 200 کیلومتر است، افزود: ساسانیان در اواسط حکومت خود با اقوام مهاجم بیابان‌گرد نواحی قوم جیهون و شرق آسیای میانه در شمال شرق دریای خزر درگیر بودند. دولت ساسانیان برای جلوگیری از هجوم این اقوام، اقدام به ساخت دیوار گرگان کرد که در دوره‌های بعد نیز در طی چندین سال مرمت و بازسازی شد.

مدیر پایگاه دیوار تاریخی گرگان گفت: ارتفاع دیوار تاریخی گرگان در بخش‌های مختلف متفاوت است. در حال حاضر در بخش‌هایی از کلاله می‌توان بقایایی از دیوار را  مشاهده کرد.

وی بیان کرد: در حال آماده کردن پلان‌هایی برای مرمت و بازسازی دیوار گرگان هستیم تا آن را به یک جاذبه گردشگری برای استان و کشور تبدیل کنیم. بخشی از این برنامه ها در زمینه مرمت، باستان شناسی و حفاظت و همچنین فراهم کردن زیرساخت گردشگری در مسیر گرگان است. 

عمرانی ادامه داد: برگزاری جشنواره ترکمن‌ها و بلوچ‌ها و قوم‌های دیگر در مسیر دیوار گرگان، به نمایش گذاشتن صنایع دستی قوم‌های مختلف و در کنار آن انجام فعالیت‌های فرهنگی و جشنواره‌های مختلف با اجرای موسیقی بومی نیز تدارک دیده شده است.

وی تصریح کرد: در بخش‌هایی از شرق گلستان پرورش شتر و در گنبدکاووس پرورش اسب را داریم که می‌توان از این موارد را در بخش گردشگری دیوار گرگان معرفی کرد. 

مدیر پایگاه دیوار تاریخی گرگان تاکید کرد: باید با ایجاد زیر ساخت های لازم، مردم راغب شوند به حضور در فعالیت‌های فرهنگی و مشاهده آثار تاریخی گرگان گرایش پیدا کنند که این کار نیاز به برنامه و طرح دارد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر فعالیت‌های باستان‌شناسی دیوار دفاعی گرگان به اتمام رسید، افزود: اقدامات حفاظت فیزیکی نیز در حال انجام است. هنوز به مرمت و بازخوانی نرسیدیم زیرا باید دیوار از خاک بیرون بیاید و بخش باستان شناسی آن تکمیل شود.

عمرانی گفت: اقدامات احیای دیوار گرگان باید گام به گام پیش برود تا در هنگام حضور گردشگر جایی برای خواب، استراحت و پارکینگ و نیز تابلویی برای معرفی دیوار تعبیه شود که نیاز به بودجه ای قابل توجه دارد. هر چند برای دسترسی به این اقدامات نیاز به دوره پنج تا 10 ساله است.

مدیر پایگاه دیوار تاریخی گرگان با تاکید بر اینکه ظرفیت دیوار تاریخی گرگان برای ایران و استان گلستان بسیار عظیم است، گفت: این اثر امکان ثبت جهانی دارد اما باید پروسه‌هایی همچون کاوش، حفاظت و معرفی و مرمت طی شود تا پرونده آن آماده ثبت جهانی شود.

«رحمت‌الله رجایی» مدیر مرکز دانشنامه گلستان نیز در این خصوص به خبرنگار ما گفت: دیوار تاریخی گرگان را به روایتی مربوط به دوره اشکانی و در روایتی دیگر مربوط به دوره ساسانی می‌دانند که روایت مربوط به دوره ساسانی موثق تر است.

وی افزود: دیوار تاریخی گرگان از شرق دریای خزر شروع شده و تا جنگل گلستان ادامه دارد. سیاست دولت ساسانی این بود که در این قسمت دیواری احداث کند تا مانع حمله وحشی گروه‌های اقوام هپتال شود.

مدیر مرکز دانشنامه گلستان تصریح کرد: ساخت این دیوار نیاز به هزینه سنگین و امکانات و همچنین نیروی بسیار زیادی داشت که احتمالا دولت ساسانی توانست بودجه‌ای قابل ملاحظه را برایش تامین کند. باید منتظر کاوش تیم ایرانی-نگلیسی باشیم زیرا آنان می‌توانند به درستی قدمت آن را اعلام کنند.

رجایی خاطرنشان کرد: در حال حاضر چندین مرحله کاوش میان تیم مشترک ایران و انگلیس انجام و مقالاتی نیز در این زمینه توسط " دکتر سوئر "رئیس تیم باستان شناسی انگلیس و "دکتر نوکنده" از ایران  در یک کتاب منتشر شد که حاوی اطلاعات ارزشمندی است.

/ایسنا