سیطره زباله بر سواحل خزر و جنگل های هیرکانی

به گزارش گلستان24؛ روزهای بلند تابستان یکی از پس از دیگری می آید و تعطیلات فرصتی مغتنم است تا بتوانیم بخشی از زیبایی های سرزمین گلستان در شمال کشور را شاهد باشیم. عده ای کوه و جنگل را بر می گزینند و برخی دیگر دریا، سواحل خزر و آشوراده تنها جزیره ایرانی آن را و شاید مسیر دسترسی به مناطق تفرجگاهی استان متفاوت باشد. 
مسیری خاکی باشد و مسیری آسفالت، مسیری دور یا مسیری نزدیک، زیاد مهم نیست که سواحل بندرگز و گُمیشان و آشوراده را برگزیده اید یا جنگل های ناهار خوران، دلند یا قُرق؛ اما وقتی به مقصد می رسی با وجود تفاوت های ظاهری در تفرجگاه های گلستان اما یک چشم انداز مشترک دیده می شود. چشم اندازی که از بس تکراری شده برای همه ما عادی است! بقول علما قُبح آن ریخته، بله منظور همان زباله های پلاستیکی است مهمانانی از جنس سفره؛ لیوان، بشقاب و ظروف غذا و بطری های آب معدنی و نوشیدنی، انواع نایلون ها و پلاستیک ها... 
دیدن انبوهی از این زباله ها برای تک تک ما عادی شده است. وقتی در شهر های بزرگ گلستان حتی گرگان طرح تفکیک زباله از مبدا انجام نمی شود و هیچ اهمیتی به مقوله زباله های پلاستکی و ساماندهی و مدیریت آنها داده نمی شود و مدیران شهری مشغول بده بستان های اداری هستند دیگر انتظاری به ساماندهی و حتی جمع آوری آنها در تفرجگاه های خارج از شهرها نداریم. این است که دیگر حساسیت عمومی به زباله های پلاستیکی کمتر و کمتر شده است و شاید مدیران نیز از این غافله مستثنی نباشند. 
به بهانه 12 ژوئیه 21 تیر ماه و روز جهانی بدون پلاستیک با چند صاحب نظر به گفتگو نشستم؛ دانش آموخته کارشناسی ارشد آلودگی های محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هنگامی که روز به روز شاهد تولید و نوآوری در ساخت محصولات برگرفته از نفت و دیگر اقلام پتروشیمی برای سهولت در زندگی بشری بودیم گمان نمی کردیم که شاید روزگاری نه چندان دور اینها بلای جان سلامت و محیط زیست ما باشد. 
میثم ذوالفقاری گفت: ارزانی، سبکی، استحکام، فراوانی و تولید آسان تمایل به استفاده از محصولات پلاستیکی را بیشتر کرده ،اما مصرف بی رویه و نادرست از این اقلام به معضلی تبدیل شده است. 
این کارشناس محیط زیست ادامه داد: بر اساس ارزیابی های بین المللی زباله های ناشی از مواد پلاستیکی بعنوان یکی از مهمترین چالش های فراروری محیط زیست شناخته می شود زیرا پلاستیک را نمی‌توان از بین برد و هیچ نوع باکتری‌ قادر به تجزیه‌ آن نیست؛ نور خورشید، نمک و نیروهای مکانیکی می‌‌توانند پلاستیک را به قطعاتی کوچکتر تبدیل کنند اما نمی‌توانند آن را از بین ببرند. 
وی ادامه داد: طول عمر مواد پلاستیکی در طبیعت حتی تا 500 سال می رسد، آلودگی محیط زیست ناشی از رها سازی این زباله ها پیامد منفی بسیاری در پی داشته که می توان به آلودگی منابع آبی و خاکی و برهم زدن تعادل زیستی اشاره کرد. 
وی اظهار داشت: متاسفانه ماندگاری زیاد این ماده در طبیعت می تواند آلودگی منابع آبی سطحی و به ویژه منابع زیرزمینی را همراه داشته که در چرخه زمین باعث بروز بیماری های مختلف و خطرناک بین انسانها و سایر موجودات می شود. 
وی ادامه داد: ورود میکرو پلاستیک های ناشی از تجزیه ناقص زباله ها در زنجیره غذایی جانوران دریایی سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی از قبیل فُک، لاک پشت و پرندگان دریایی را از بین می برد و برای کاهش خطر باید از پلاستیک های مناسبی که قابلیت جذب در طبیعت دارد؛ استفاده شود. 
مهری ایری کارشناس حوزه بهداشت محیط نیز در همین زمینه به ایرنا گفت: استفاده از کیسه های نایلونی و ظروف یک بار مصرف پلاستیکی و انباشت آنها در طبیعت به مرور منابع آبی، خاکی و حیات جانداران و گیاهان را تهدید می‌کند که این معضل در شهرهای شمالی بویژه ساحل خزر و جنگل ها بیشتر محسوس است. 
وی اظهار داشت: زباله های پلاستیکی تا سالها باعث آلودگی محیط می‌شود، به همراه باد جابه جا شده و وارد رودخانه‌ها و کانال‌های آب می‌شود و در نتیجه موجب گرفتگی آبراهه‌ها شده و در بسیاری موارد به علت ساکن ماندن آب زاد و ولد انواع حشرات افزایش می‌یابد. 
ایری خاطرنشان کرد: باید یک جنبش عمومی برای کاهش مصرف ظروف یکبار مصرف ایجاد و فرهنگ استفاده از پاکت های پارچه ای نهادینه شود همچنین به سرمایه گذاران کمک شود تا مواد تجزیه پذیر تولید کنند و برای کاهش مصرف پلاستیک نیز مالیات تعیین گردد. 
نوید رحیمی کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری نیز در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: دامنه پراکندگی زباله های پلاستیکی به گونه ای است که پای هر بوته، نهال و درختی در مناطق شمال کشور یک نایلون وجود دارد. 
بر اساس تحقیقات خبرنگار ایرنا هرچند پلاستیک باعث تخریب خاک و اثرات پایدار بر محیط زیست زمین می شود اما با روش های مدیریتی بازیافت می توان از اثرات آن تا حد زیادی کاست. 
برای رسیدن به این امر قانون مدیریت پسماند در سال 1384 تصویب شد؛ در بین مواد و ضوابط آن تفکیک زباله در مبدا نیز وجود داشت و بر اساس آیین نامه تصویب شده کلانشهرها و شهرهای ساحلی موظف شدند تفکیک زباله را در مبدا تا پایان سال 92 بطور کامل اجرا کنند اما تاکنون هیچ یک از شهرهای استان گلستان نتوانسته اند تجربه موفق از این قانون را در عمل پیاده کنند. 
در همین پیوند استاندار گلستان اجرای طرح بازیافت زباله از مبدا در سطح شهر و روستاهای استان را از برنامه‌های اولویت دار عنوان کرد. 
سید مناف هاشمی اظهار داشت: طرح تفکیک زباله از مبدا به زودی از در منازل شهروندان در استان اجرا می‌شود بطوریکه انتظار می رود تا پایان سال پیشرفت 50 درصدی در حوزه بازیافت از مبدا را شاهد باشیم. 
وی به گسترش مراکز بازیافت و ایجاد مراکز تولید انرژی از زباله با پیگیری سازمان مدیریت پسماند گلستان و همکاری شهرداری‌ها اشاره کرد و افزود: شهرداری و دهیاری در رسیدن به شاخصه‌های یک شهر و روستای سالم، توسعه‌یافته و پویا و همچنین رضایتمندی مردم نقش مهمی ایفا می‌کنند. 
به گزارش ایرنا جنگل‌های هیرکانی از مهم‌ترین جنگل‌های پهن برگ جهان همچون نوار سبزی بر شیب های شمالی کوههای البرز قرار گرفته و سواحل جنوبی دریای خزر را می پوشانند. 
این ناحیه از حوالی آستارا در شمال غرب تا حوالی گرگان در شرق ایران ادامه می یابد. 
جنگل های استان گلستان حدود 260 کیلومتر طول (از نوکنده تا گلیداغ) و افزون بر 450 هزار هکتار مساحت دارد. 
استان گلستان 131 کیلومتر نوار ساحلی پیرامون خلیج گرگان و دریای خزر دارد. 
مطابق برخی آمارها سالانه 18 میلیون نفر از گلستان گذر می کنند که 12 میلیون نفر آنها را گردشگران متقاضی حضور در استان های شمالی تشکیل می دهد. 
استان گلستان با افزون بر 20 هزار کیلومتر مربع وسعت بین دو قطب گردشگری شمال و زیارتی مشهد واقع شده و به سبب برخورداری از تنوع اقلیم مانند دریا، جنگل، کوهستان، دشت و بیابان و نیز تعدد اقوام، مذاهب و نژادها به نگارستان ایران معروف است. 

/ایرنا