از قدمت 100 ساله جوش‎زنی تا سنت دیرینه علم‎گردانی

به گزارش گلستان24؛شهرستان کردکوی در ایام محرم آداب و رسوم مختلفی دارد، از پنجم و ششم محرم در مساجد مختلف مانند مسجد جامع، کبیری، بنی‎هاشم و ... مراسم علم‎بندان برگزار می‎کنند و در پای این علم مشتاقان حسینی گوسفند نذر می‎کنند و یا نذورات و هدایایی را نیز تقدیم می‎کنند.

در شب عاشورا برخی از مردم شهرستان کردکوی حلیم می‎پزند از دیگر رسوم مردم این شهرستان در ماه محرم رفتن هیئت‎های مذهبی به منزل خانواده‎های عزادار است و با حضور در منزل کسانی که عزیز از دست داده‎اند، ابراز تسلیت می‎کنند و یاد و خاطره فرد از دست رفته را که در گذشته در هیئت‎های عزای حسینی شرکت می‎کرد را گرامی می‎دارند.

از دیگر رسومات شهرستان کردکوی این است که در روز هفتم از عزاداران حسینی  ولاغوز به شهر کردکوی می‎آیند و در روز بعد هیئت‎های عزاداری شهر کردکوی به ولاغوز می‎روند.

روز عاشورا نیز برخی از روستاها و هیئت‎های عزاداری حسینی شهر کردکوی به مزار شهدا می‎روند و یاد و خاطر شهدا و رفتگان را گرامی می‎‎دارند، تجمع در روستای روشن‎آباد نیز در روز عاشورا که با شکوه خاصی برگزار می‎شود نیز بر این اساس است.

یکی دیگر از رسومات شهرستان کردکوی جوش‎زنی است که از شب ششم محرم در میدان مرکزی شهر آغاز می‎شود و در شب عاشورا این مراسم به اوج می‎رسد.

بیش از 100 سال است که آیین جوش‎زنی در کردکوی برگزار می‎شود و مفهوم برگزاری این جوش‎زنی بنا به گفته سید مرتضی سادات حسینی، مدیر کانون مداحان شهرستان کردکوی به خاطر تسلی خاطر به حضرت زینب(س) و تداعی کننده آتش گرفتن خیمه‎های حسینی در واقعه کربلا است.

وی می‎گوید، جوش‎زنی در شهرستان برخی از دیگر شهرستان‎ها مانند رامیان نیز برگزار می‎شود ولی در کردکوی شکوه و جلوه خاصی دارد.

مدیر کانون مداحان شهرستان کردکوی به آیین و رسوم منسوخ شده در ایام محرم اشاره می‎کند و یادآور می‎شود، در ایام محرم هیئت‎های عزاداری به خانه‎های عزیز از دست داده بیشتر می‎رفتند که این مهم کمتر شده و همچنین یکی دیگر از رسوماتی که کمتر انجام می‎شود استقبال از ایام محرم پیش از آغاز این ماه است.

حاج شعبان کیاء، یکی از پیرغلامان حسینی شهرستان کردکوی نیز در مورد آداب و رسوم عزاداری حسینی در شهرستان کردکوی می‎گوید، بیش از 65 سال سن دارم از سن 6سالگی به هیئت‎ها می‎رفتم و آیین جوش‎زنی که از پدران ما به ارث رسیده هر ساله در شهرستان کردکوی با قوت بیشتری برگزار می‎شود.

وی تصریح کرد: بزرگان ما این مراسم را برنامه‎ریزی کردند و به لطف خداوند این آیین‎های عزاداری هر ساله با کیفیت خاصی و شکوه بیشتری مانند رفتن هیئت‎های عزاداری به ولاغوز و یا حضور ولاغوزی‎ها در کردکوی برگزار می‎شود.

این پیرغلام حسینی تاکید می‎کند؛ جوش‎زنی به آداب و رسوم روز عاشورا بر می‎گردد و یادآور بی‎تابی حضرت زینب (س) و حلقه ماتمی است که برای پیکرهای به خون غلطیده شهدای کربلا که با لشکر یزید از هم جدا شد.

کیاء گفت: فلسفه جوش‎زنی در کردکوی، عزاداری روز عاشورا و ماتم آن روز است و ما با یک سری تغییراتی این مراسم را در کردکوی برگزار می‎کنیم، البته در دیگر شهرستان‎های کشور نیز می‎بینیم که عزاداری و سینه‎زنی با صفوف حلقه‎ای برگزار می‎کنند.

وی می‎افراید، آیین جوش‎زنی در کردکوی از گذشته تاکنون تغییر زیادی نداشته و مردم کردکوی جوش‎زنی را به شکل سنتی برگزار می‎کنند که متن و سبک مداحی در جوش‎زنی را نیز مداح مشخص می‎کند.

ابراهیم نجاتی، رئیس شورای هیئت‎های مذهبی شهرستان کردکوی نیز در گفت‎و‎گو با فارس می‎گوید، تقریباً در شهرستان کردکوی 120 هیئت مذهبی وجود دارد که 60 هیئت آن مربوط به خواهران و ما بقی آن هیئت‎های برادران است که برگزاری مراسم‎ها و جلساتشان در ایام محرم به اوج خود می‎رسد.

وی تصریح می‎کند، در شهرستان کردکوی شاهد آن هستیم که هیئت‎های عزادار حسینی  پرشورتر از سال‎های گذشته پای سوگواره‎های حسینی حاضر می‎شوند و  آداب و سننی که در عزاداری‎ها از گذشته به آنها رسیده را در این ایام برگزار می‎کنند.

رئیس شورای  هیئت‎های مذهبی شهرستان کردکوی یادآور می‎شود، رسومات مختلفی در این منطقه وجود دارد و در روزهای تاسوعا و عاشورا به شکل دسته‎های عزاداری تمامی هیئت‎ها وارد این شهر می‎شوند و بلعکس این اتفاق نیز از سوی هیئت‎های عزاداری شهر کردکوی می‎افتد.

نجاتی می‎گوید، با برگزاری دوره‎های آموزشی و شناخت آسیب‎ها و پیرایه‎ها شاهد آن هستیم که پیرایه‎ها کمتر شده و رفتارهایی که در شأن و منزلت عزاداران حسینی در این سوگواری‎ها نبوده کاهش یافته است.

وی ابراز می‎کند، گرچه در ایام محرم برخی عزاداری‎ها به سمت فانتزی رفته ولی شاهد آن هستیم که در آیین جوش‎زنی برخی هیئت‎ها به شکل متمرکز در شهر کردکوی جمع می‎شوند و عزاداری می‎کنند.

 رئیس شورای هیئت‎های مذهبی شهرستان کردکوی به آداب و رسوم جوشن‎زنی در گذشته اشاره می‎کند و یادآور می‎شود، در این عزاداری  با ارتباط مساجد و تکیه‎ها در میدان شهر دور هم حلقه می‎زدند و  کمربند یکی دیگر را می‎گرفتند و بر اساس آن طوق و سینه می‎زدند و امروز شاهد آن هستیم که هیئت‎های خاصی به شکل میزبان وارد میدان می‎شوند و مردم شهر که علاقمند به این مراسم هستند در جوش‎زنی کردکوی شرکت می‎کنند.

نجاتی متذکر شد: مراسم خانگی روضه‎خوانی با توجه به علاقمندی مردم در ایام محرم نیز برگزار می‎شود و علم‎گردانی یکی دیگر از رسوماتی است که در کردکوی وجود دارد و در گذشته این علم‎ها به تمام خانه‎ها ‎برده می‎شود و همه مردم نیز آمادگی داشتند که از این علم استقبال کنند و بیش از 20 درصد مردم در درب منازل خود گوسفند قربانی می‎کردند.

وی گفت: از روز هفت محرم برای استقبال تاسوعا و عاشور علم‎بندان برگزار می‎شود و از این روز هیئت‎های حسینی به جوش و خروش می‎افتند و سادات آن مسجد و محله، خانه به خانه علم را می‎چرخانند.

/فارس