شاه کلیدهای پژوهشی برای توسعه گلستان راه گشا نمی‌شوند

به گزارش گلستان۲۴؛ به گفته کارشناسان حوزه تحقیقات و پژوهش ۱۳ طرح مصوب شده در شورای برنامه‌ریزی استان با واقعیت‌ها و موضوعات محوری و اولویت‌دار استان همخوانی ندارد و در عین حال انجام پژوهش‌ها به دستگاه‌های اجرایی غیرتخصصی واگذار شده است.

اواخر سال گذشته انجام ۱۳ طرح پژوهشی توسط هفت دستگاه اجرایی گلستان با اعتباری بالغ بر یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان مصوب شد.

کارشناسان حوزه تحقیقات و پژوهش نسبت به واگذاری طرح‌های پژوهشی به دستگاه‌های اجرایی غیرتخصصی انتقاد دارند و تاکید دارند اولویت‌های شورای برنامه‌ریزی استان با واقعیت‌های موجود و اسناد بالادستی برای توسعه گلستان همخوانی ندارد.

عضو شورای پژوهشی و فناوری اداره کل محیط زیست گلستان دراین باره به خبرنگار مهراظهار کرد: انجام ۱۳ طرح پژوهشی با اعتبار یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان در استان مصوب شده که ۳۸ درصد این اعتبار سهم استانداری، پنج درصد سهم تعاون، ۲۱ طرح سهم کشاورزی، پنج درصد سهم میراث، ۱۹ درصد بخش اقتصادی، ۹ درصد صنعت و پنج درصد هواشناسی است.

مزدک دربیکی افزود: تا سال گذشته یک درصد از بودجه هریک از دستگاه‌های اجرایی استان به امر پژوهش اختصاص می‌یافت دستگاه‌های اجرایی با این اعتبار فراخور نیازهای‌شان طرح‌های پژوهشی را برای حل مشکلات اجرا می‌کردند اما امسال این اعتبار تجمیع شده و قرار است در قالب چند طرح پژوهشی بزرگ یک اعتبار هزینه شود.

حل معضلات گلستان جزو موضوعات اولویت‌دار پژوهشی استان نبود

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان ادامه داد: با فرض اینکه استان مجبور به انتخاب و اجرای چند طرح پژوهشی بزرگ بوده این سوال مطرح است چرا تنها هفت دستگاه اجرایی در انجام این پژوهش دخیل هستند و با وجود این همه معضل در حوزه اجتماعی، محیط زیست، منابع طبیعی، آب، ریزگرد، آتش سوزی و جابه‌جایی جمعیت در استان چرا پژوهش در این موضوعات مهم و محوری اولویت نبوده است.

وی با اشاره به اینکه این سوال جدی مطرح است بر اساس چه اولویتی این میزان اعتبار به هفت دستگاه اجرایی اختصاص یافته، اضافه کرد: در انتخاب این ۱۳ طرح، مسائل کلیدی و استراتژیک استان دیده نشده است و طرح‌های پژوهشی هم به دستگاه‌های غیرتخصصی واگذار شده که آن هم ابهام برانگیز است.

به گفته این استاد دانشگاه هم‌اکنون انجام پژوهش برای تعیین مدل استاندارد و ارزیابی اجتماعی و اقتصادی برای واگذاری طرح‌های عمرانی به بخش خصوصی به اقتصاد و دارایی گلستان واگذار شده که به این طرح پژوهشی نیست و بیشتر یک کار تئوری است.

در انتخاب این ۱۳ طرح، مسائل کلیدی و استراتژیک استان دیده نشده است و طرح‌های پژوهشی به دستگاه‌های غیرتخصصی واگذار شده استدربیکی بیان کرد: تولید دانش فنی انرژی‌های نو و تجدیدپذیر به هواشناسی گلستان محول شده و طراحی و ارائه مدل بهره‌وری آب در عرصه سرزمینی گلستان به جهادکشاورزی و همچنین طراحی الگوی هوشمند مصرف انرژی برق در واحدای تولیدی به سازمان صنعت، معدن و تجارت نمونه‌ای از واگذاری طرح‌های پژوهشی به دستگاه‌های غیرتخصصی است.

دربیکی تصریح کرد: سوال و تردیدهای جدی در خصوص تصویب و اجرای این طرح‌های پژوهشی مطرح است که باید به آن‌ها پاسخ داده شود و به عنوان یک پژوهشگر هیچ بعید نمی‌دانم بسیاری از این طرح‌ها در این دستگاه‌ها وجود دارد و فقط قرار است بودجه‌ای به این دستگاه‌ها تعلق گیرد.

وی با بیان اینکه بعضی ازاین طرح‌های پژوهشی قابلیت تجمیع و انجام یک طرح پژوهشی را داشتند، خاطرنشان کرد: با اسناد و مدارک ثابت می‌کنم بسیاری از این طرح‌های پژوهشی مصوب در گذشته مورد تحقیقات و پژوهش قرار گرفته‌اند و دهها مطالعه دانشگاهی، مقاله، پایان نامه و کتاب و … وجود دارد و اجرای آن موازی کاری است.

شورای برنامه‌ریزی استان تصمیم گرفت

در حالی که دربیکی تاکید دارد ۱۳ طرح پژوهشی با اولویت‌های استان همخوانی ندارد و تعدادی از این طرح‌ها قابلیت تجمیع با سایر طرح‌ها را داشتند، سرپرست مدیریت مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان مدیریت و برنامه ریزی گلستان معتقد است با اعتبار پژوهشی یک درصد از بودجه دستگاهی، دستگاه‌های اجرایی استان نمی‌توانستند طرح‌های پژوهشی بزرگ را اجرا کنند و در خصوص اجرای این ۱۳ طرح هم شورای برنامه‌ریزی استان تصمیم‌گیری کرده است.

عباس مجیدی به خبرنگار مهر اظهار کرد: در سال‌های گذشته یک درصد اعتبارات دستگاه‌های اجرایی به غیر از فصل یک و ۶ (حقوق و مزایای کارکنان) به موضوع پژوهش اختصاص می‌یافت و چون طرح‌های پژوهشی نیاز به اعتبارات زیادی داشتند خیلی از دستگاه‌ها قادر به انجام طرح‌های پژوهشی خود نبودند.

وی افزود: بر اساس مصوبه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به شورای برنامه‌ریزی استان‌ها اجازه داده شد اعتبار ۲۵ دستگاه اجرایی را تجمیع کرده و به طرح‌های پژوهشی اولویت‌دار استان تخصیص دهند.

سرپرست مدیریت مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان مدیریت و برنامه ریزی گلستان ادامه داد: اسناد توسعه استان، اسناد بالادستی و اولویت‌های شورای برنامه‌ریزی ملاک انتخاب این طرح‌های پژوهشی بوده‌اند.

اسناد توسعه استان، اسناد بالادستی و اولویت‌های شورای برنامه‌ریزی ملاک انتخاب این طرح‌های پژوهشی در گلستان بوده‌اندوی با اشاره به اینکه عناوین طرح‌های پژوهشی توسط کارگروه آموزش، پژوهش و نوآوری که ریاست آن برعهده معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری است، یادآور شد: در زمان آقای غراوی (معاون وقت هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان) بر اساس اسناد بالادستی بیش از ۱۰۰ پروژه پژوهشی انتخاب شد و قرار شد از مهرماه سال گذشته تیمی متشکل از اساتید دانشگاهی بنشینند و پروژه‌های اهمیت‌دار و آن‌هایی که قابلیت تجمیع دارند را انتخاب کنند.

مجیدی اضافه کرد: هرچند مدیران دستگاه‌های اجرایی استان در کارگروه پژوهشی حضور ندارند اما در نهایت این ۱۳ طرح پژوهشی با حضور مدیران دستگاه‌های اجرایی در جلسه شورای برنامه‌ریزی استان مصوب شده است.

وی توضیح داد: در واقع چند طرح پژوهشی در قالب یک طرح تجمیع شده‌اند و دستگاه مجری طرح پژوهشی با توجه به سنخیت موضوع انتخاب شده است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا در طرح‌های پژوهشی موضوعات اولویت‌دار استان در حوزه‌های محیط زیست، خشکسالی، ریزگرد و … نادیده گرفته شده است و جای بعضی از دستگاه‌های اجرایی خالی است، خاطرنشان کرد: به طور قطع و یقین در انتخاب ۱۳ طرح پژوهشی موضوع پژوهش از اولویت‌های اجرایی استان بوده و نه دستگاه اجرایی خاص.

نیازسنجی کارگروه‌های تخصصی مبنای انتخاب طرح‌های پژوهشی قرار گیرد

مجیدی توپ انتخاب سوال برانگیز طرح‌های اولویت‌دار پژوهشی استان را در زمین شورای برنامه‌ریزی و کارگروه پژوهشی می‌اندازد اما دبیر کارگروه پژوهش و فناوری گلستان دیر ابلاغ شدن منابع بودجه‌ای پژوهشی را دلیل اصلی انتخاب این ۱۳ طرح پژوهشی اعلام می‌کند.

علی نجفی نژاد در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: دبیرخانه کارگروه پژوهشی بر عهده دانشگاه منابع طبیعی گرگان گذاشته شده و در جلسات این کارگروه با همفکری دستگاه‌های اولویت‌های پژوهشی استان مشخص می‌شود.

وی افزود: سال گذشته به دلیل دیر ابلاغ شدن منابع بودجه‌ای در این قسمت بعضی از دستگاه‌های اجرایی اولویت‌های دیگری را مطرح کردند و در نهایت در آخرین جلسه کارگروه تلفیقی از عناوین پژوهشی مصوب و اجرای آن به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد.

رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان تصریح کرد: به نظر می‌رسد در این حوزه باید هماهنگی‌های بیشتری انجام شود و نیازسنجی کارگروه‌های تخصصی مبنای انتخاب طرح‌های پژوهشی قرار گیرد و امسال با انسجام بیشتری این تصمیم‌گیری‌ها انجام شود.

اولویت عناوین طرح‌های پژوهشی همچون تولید دانش فنی توسعه کشت برنج به روش خشکه کاری، تولید دانش فنی مدل استاندارد برای ارزیابی اجتماعی و اقتصادی پروژه‌های عمرانی قابل واگذاری به بخش خصوصی، مطالعات لرزه نگاری با رویکرد سکونت‌گاه‌های روستایی و … تنها تردید تصویب طرح‌های پژوهشی استان نیست؛ اختصاص چند طرح پژوهشی به یک دستگاه اجرایی (اختصاص ۳۹۰ میلیون تومان برای اجرای چهار طرح پژوهشی به استانداری، ۲۲۰ میلیون تومان به سازمان جهادکشاورزی گلستان برای اجرای سه طرح پژوهشی و ۲۰۰ میلیون تومان به حوزه اقتصاد) ابهام دیگری است که اگر پاسخ داده نشود بیم آن می‌رود واگذاری طرح‌های پژوهشی غیراولویت‌دار گلستان به دستگاه‌های غیرتخصصی به رویه‌ای دائمی در سال‌های آتی تبدیل شود.