اعتبارات سیل به میراث گلستان نرسید

گزارش گلستان ۲۴؛ گنبد قابوس ازجمله میراث جهانی ایران است که طی سال جاری با فراز و نشیب‌های متعددی از سیل نوروز ۹۸ گرفته تا افزایش نفوذ نم و افزایش رویش درختچه‌ها روی سقف بنا، روبه رو شده است.

 گنبد قابوس به عنوان بلندترین برج آجری جهان ۵۵ متر ارتفاع دارد و از معماری‌های دوره اسلامی ایران است که در ۳۰ کیلومتری شهر باستانی گرگان (جرجان) قرار دارد. این اثر به سال ۳۹۷ هجری قمری به عنوان یادمان "شمس‌المعالی قابوس بن وشمگیر" ساخته شده است.

هرچند هر سال شاهد رویش علف‌های هرز و بعضا درختچه‌هایی روی سقف این بنای جهانی بوده‌ایم اما امسال به دلیل سیل و افزایش میزان بارش باران و رطوبت هوا، این درختچه‌ها عظیم‌تر شده و تعداد آنها افزایش یافته چنانکه بیم آن می‌رود که ریشه آنها به بنای گنبد قابوس آسیب برساند.

نم‌زدگی در جداره‌ این اثر جهانی به خصوص در بخش‌های پایینی این بنای تاریخی نگرانی دیگری است که فعالان میراث‌فرهنگی با آن روبه هستند.

ابراهیم کریمی (مدیرکل میراث فرهنگی‌، گردشگری و صنایع دستی استان گلستان) با تایید بیشتر شدن تعداد درختچه‌های روییده شده روی برج قابوس به ایلنا گفت: به دلیل افزایش میزان بارندگی در سال جاری و سیلی که در نوروز شاهد بودیم، استان گلستان با افزایش رویش انواع گیاهان و سرسبزی طبیعت روبه رو شده است چنانکه اکنون که به فصل پاییز نزدیک می‌شویم همچنان تمام استان سرسبز است و این وضعیت قابل مقایسه با سایر سال‌ها نیست.

او ادامه داد: هرچند این امکان را داشتیم که در فروردین ماه با نصب داربست‌ها، درختچه‌های روییده شده روی سقف برج قابوس را بزداییم اما از آنجا که فصل پرمسافر استان را پیش رو داشتیم از انجام این کار منصرف شدیم. در گذشته این تجربه را داشتیم که به دلیل نصب داربست‌ها برای زدودن درختچه‌ها، با نارضایتی گردشگران و بازدیدکنندگان روبه رو شده‌ بودیم ضمن آنکه مدتی نیز ناچار به تعطیلی برج شده بودیم از این رو برای آنکه آن تجربه تکرار نشود و بازدید گردشگران با مشکل روبه رو نشود، تا پایان فصل پر مسافر منتظر ماندیم.

به گفته مدیرکل میراث و گردشگری گلستان، با توجه به پایان فصل پر مسافر این استان، طی چند روز آینده مزایده زدودن درختچه‌ها برگزار و به زودی شاهد رفع آن خواهیم بود. البته تاکنون ایده و فن خاصی برای زدودن درختچه‌ها به صورت دائمی در اختیار نداریم.

کریمی خاطرنشان کرد: از آنجا که هیچ راهکاری غیر از نصب داربست و زدودن فیزیکی درختچه از ریشه وجود ندارد از این رو ناگزیر باید این کار را انجام دهیم. ضمن آنکه در این مدت پژوهش‌ها و مطالعاتی برای اخذ راهکارهای دیگر از جمله سم پاشی و استفاده از تکنولوژی در نظر گرفته شده بود که بر اساس نظر کارشناسان و دانشگاهیان این کارها از ریشه نخواهد بود و فقط برای کوتاه مدت جواب می‌دهد.

او با تاکید برآنکه بخش گسترده‌ای از آنچه اکنون در گنبد قابوس شاهد هستیم، به دلیل سیل است، از عدم اختصاص بودجه سیل به بخش میراث‌فرهنگی گلستان خبر داد و تصریح کرد: نم و رطوبت بیشتر در بخش پایین دستی برج دیده می‌شود. هرچند اعتبارات سیل در بخش کشاورزی، مسکن شهری و روستایی توسط دولت تزریق شده است اما در بخش میراث فرهنگی اختصاص نیافته. پل تاریخی آق قلا، گنبد قابوس و سایر آثار تاریخی استان که بر اثر سیل آسیب دیدند هنوز بودجه‌ای ندارند.

کریمی ادامه داد: پیش‌بینی ما برای استحکام بخشی، رطوبت‌زدایی و رفع نگرانی‌های موجود برای میراث جهانی برج قابوس، یک میلیارد تومان بود که تاکنون اختصاص نیافته البته برای زدودن درختچه‌ها اعتبارات لازم تامین شده و به زودی طی چند روزه آینده آغاز خواهد شد.

/ایلنا