واکاوی بحران ازدواج در ایران| سایه سنگین مشکلات اقتصادی در مسیر ازدواج جوانان / قانون " تسهیل ازدواج" در حد حرف هم اجرا نشد‌

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از تسنیم از  گرگان، جمعیت کشور به سمت سالمندی در حرکت است و برخی از مسئولان هم فقط به ابراز نگرانی درباره این پدیده بسنده می‌کنند. در سال‎های اخیر به ویژه در 5 سال اخیر آنطور که آمارها نشان می‌دهد 370 هزار مورد از موالید در کشور کاهش پیدا کرده و نرخ باروری نیز به 1.7 فرزند رسیده است.

از سوی دیگر آمارهای ثبت احوال از افزایش سن ازدواج خبر می‌دهد، بیشترین میانگین سن ازدواج برای مردان به 29.6 سال و برای زنان به 26 سال رسیده است. از نظر کارشناسان بالا رفتن سن ازدواج، نرخ باروری را کاهش داده است. با وجود اینکه میلیون‌ها جوان در سن ازدواج قرار دارند اما نبود مشوق‌ها و سیاست‌های حمایتی، شرایط نابه‌سامان اقتصادی و اجتماعی سبب شده تا شرایط مناسب برای شروع زندگی مشترک برای آنان فراهم نباشد.

زوجینی هم که ازدواج کرده‌اند به خاطر مسائل و مشکلات مالی، فرزندآوری را به تأخیر می‌اندازند و این افزایش سن، عواقب زیادی هم دارد.

ایران اکنون یکی از جوان‌ترین کشورها به شمار می‌رود اما خیلی دیر نخواهد بود که به یکی از 5 کشور پیر دنیا تبدیل شود. موضوع جمعیت و خانواده همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب هم قرار داشته و درباره آن از مجلس و دولت مطالبه می‌کنند. اما سیاست‌های جمعیتی دولت و تکانه‌های اقتصادی که در سال‌های اخیر زندگی و معیشت مردم را متزلزل کرده است، نشان می‌دهد نه فقط دولت بلکه مجلس نیز در مقام قانونگذاری و نظارت بر اجرای آن، توفیقی نداشته و حتی شرایط را به گونه‌ای رقم زده‌اند که عملا امکان شروع زندگی زیر یک سقف برای خیلی از جوانان تبدیل به آرزو شده است.

 مجلس به دنبال تسهیل ازدواج و فرزندآوری 

حالا اما کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم پرچم را به دست گرفته و به دنبال تهیه طرح " نظام جامع جمعیت و خانواده" است؛ طرحی که مشخص نیست بتواند بحران جمعیتی که در انتظار کشور است را علاج کند یا نه؟

در این باره غلامرضا منتظری، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به ما پاسخ می‌دهد.

وی با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب درباره بهبود شاخص‌های جمعیتی کشور اظهارداشت: جمعیت جوان، پویا، بانشاط و باانگیزه پشتوانه‌های محکم هر کشور و یکی از مولفه‌های قدرت اجتماعی است.

این نماینده مجلس یازدهم معتقد است با توجه به اینکه ایران اسلامی نقش تعیین کننده در جهان اسلام دارد و همه نگاه‌ها معطوف به این ام‌القرا شده، برای انجام این رسالت خطیر نیازمند نقش جوان است.

وی با بیان اینکه  باید برای رشد موالید در کشور فکری شود، گفت: هرچند اکنون یکی از جوان‌ترین کشورها به شمار می‌رویم اما اگر در افق پیش‌رو فکری نشود همین موضوع به تهدیدی جدی تبدیل خواهد شد.

منتظری خانواده و جمعیت را از موضوعات اولویت‌دار در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی برشمرد و افزود: کمیسیون فرهنگی بعد از تشکیل، سه اولویت را به عنوان اولویت اضطراری مشخص کرد که مهم‌ترین آن خانواده و جمعیت است.

نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه آیا سرنوشت طرح احتمالی مجلس یازدهم مشابه قانون تسهیل ازدواج جوانان که سال 84  به تصویب رسید، خواهدشد یا نه، اظهارداشت: اتفاقا وقتی این قانون را مطالعه کردم، متوجه شدم قانون و مصوبات خوب است که باید احیا شود. ما در کنار کار قانونگذاری که باید شرایط ازدواج و فرزندآوری را تسهیل کند باید نظارت بر اجرای آن را هم مورد توجه قرار دهیم.

در طرحی که مجلس شورای اسلامی دنبال می‌کند مشوق‌هایی برای تسهیل ازدواج جوانان و فرزندآوری در نظر گرفته شده است.

 رفع موانع ازدواج جوانان نیازمند جهاد فرهنگی است 

دبیر مجمع خیران ازدواج کشور، محمدعلی محمدی نیک درباره علت تأخیر ازدواج جوانان اظهار داشت: در کنار موضوعات اقتصادی و اشتغال به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل، موضوعات فرهنگی هم در افزایش سن ازدواج بسیار اثرگذار بوده است.

وی گفت: با یک واکاوی ساده می‌توان مشاهده کرد که دستگاه‌های متولی فرهنگ عمومی تکالیفی که برعهده داشتند را انجام ندادند. مدیریت اذهان پیرامون ازدواج آسان، رفع مشکل ازدواج جوانان و تحکیم بنیان خانواده یک موضوع جدی و اولویت‌دار است.

دبیر مجمع خیران ازدواج کشور با تأکید بر اینکه در این کار نیاز به " جهاد فرهنگی" داریم، خاطرنشان کرد: حل مشکل ازدواج جوانان و پایین آوردن سن ازدواج باید فراتر از وظایف سازمانی دیده شود و نیاز به اقدامات فرهنگی بسیار دارد.

وی با اشاره به عدم اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان بیان داشت: با اینحال ما معطل اجرای این قانون نماندیم و دبیرخانه مجمع ازدواج در کشور تشکیل شد، مراکز مشاوره ایجاد و کارگاه‌های آموزش مهارت‌های زندگی به زوجین نیز برپا شد.

محمدی نیک گفت: سند ساماندهی ازدواج جوانان نیز بر پایه پایش ملی در دستور کار قرار گرفت و گلستان به عنوان نخستین استان این سند را با احصای وظایف دستگاه‌های مختلف تدوین کرد.

وی خاطرنشان کرد: برای رفع مشکلات ازدواج جوانان نیاز به جلب مشارکت عمومی داریم و در همین زمینه مجمع خیران ازدواج در 19 استان از جمله گلستان شکل گرفت.

 سن ازدواج در استان گلستان 

براساس آمارها در 10 ماهه امسال 13 هزار و 421 مورد ازدواج در استان گلستان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 85 مورد بیشتر شده و همچنین در این مدت 3 هزار و 427 مورد طلاق در استان ثبت شده که 14 مورد بیشتر از پارسال است.

میانگین مدت زندگی زجینی که ختم به طلاق شده هم حدود 9 سال گزارش شده است. متوسط سن ازدواج پسران در استان 28 سال و دختران نیز 23 سال است.

حجت‌الاسلام مهدی قاسمی، معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان نیز مشکلات اقتصادی را مهم‌ترین عامل برای افزایش سن ازدواج دانست و گفت: در کنار آن مباحث فرهنگی و ارائه الگوهای نامناسب به جوانان از موضوعات مهم دیگری است که نباید از آن غفلت کرد.

وی به اجرای طرح " مدل عشق" در دانشگاه‌های استان اشاره کرد و افزود: این طرح از سال 97 در استان با هدف آشنایی جوانان با سبک زندگی ایرانی اسلامی آغاز شد و دانشجویانی که در سن ازدواج قرار دارند می‌توانند در این کارگاه‌ها شرکت کنند. سال گذشته 750 دانشجوی استان در این کارگاه‌ها شرکت داشتند و امسال با توجه به همه گیری بیماری کرونا 150 دانشجو توانستند از مباحث این کارگاه‌ها استفاده کنند و البته این آموزش‌ها به صورت آنلاین هم ادامه دارد.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان با بیان اینکه موضوع ازدواج جوانان کار فرادستگاهی است، اظهار داشت: قانون تسهیل ازدواج از سال 84 مصوب شده و به رغم اینکه قانون خوبی است اما تاکنون اجرا نشده است. در این قانون اقداماتی از جمله تأمین مسکن موقت، اشتغال زوجین، ارائه تسهیلات قرض الحسنه و غیره پیش بینی شده بود که اجرای آن می‌توانست بخشی از مشکلات امروز را برطرف کند.