ضرورت همدلی و کمک مومنانه در آستانه ماه مبارک رمضان

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از ایسنا، آیت‌الله علی اکبر رشاد امروز در ابتدای درس خارج فقه خود به موضوع همدلی و کمک مومنانه در آستانه ماه مبارک رمضان پرداخت که در متن ذیل مختصری از این مباحث آمده است:

وَ قَالَ (علیه السلام) لِکُمَیْلِ بْنِ زِیَادٍ النَّخَعِیِّ: یَا کُمَیْلُ مُرْ أَهْلَکَ أَنْ یَرُوحُوا فِی کَسْبِ الْمَکَارِمِ، وَ یُدْلِجُوا فِی حَاجَهِ مَنْ هُوَ نَائِمٌ؛ فَوَالَّذِی وَسِعَ سَمْعُهُ الْأَصْوَاتَ، مَا مِنْ أَحَدٍ أَوْدَعَ قَلْباً سُرُوراً إِلَّا وَ خَلَقَ اللَّهُ لَهُ مِنْ ذَلِکَ السُّرُورِ لُطْفاً، فَإِذَا نَزَلَتْ بِهِ نَائِبَهٌ جَرَی إِلَیْهَا کَالْمَاءِ فِی انْحِدَارِهِ حَتَّی یَطْرُدَهَا عَنْهُ، کَمَا تُطْرَدُ غَرِیبَهُ الْإِبِلِ (نهج‌البلاغه، حکمت ۲۵۷).

از جمله کلمات قصار امیرعدالت و امام حکمت، حضرت علی (ع)، این قطعه است که خطاب به کمیل بن زیاد فرموده است. دو مطلب بسیار مهم و ارزشمندی را در این قطعه، ایشان به کمیل فرموده‌اند: اول اینکه، خانواده و خاندانت را – می‌تواند اهل به اعتبار دیگری مثلا، همشهری بودن، هم میهن بودن، همکار بودن اطلاق شود- امر کن و ترغیب کن به اینکه به سمت کسب مکارم اخلاق بروند. یعنی توی کمیل که خودساخته ای و قلب را از رذایل پرداخته‌ای به فکر اهل خودت باش و ترغیب و تشویق کن به سمت کسب کرامتها و بزرگواری‌های خلقی و نفسانی و روحانی. و دومین مطلب عمیق و دقیق اینکه، اهلت را به تشویق کن که شب هنگام و در لحظات تاریکی شب و آن زمانی که دیگران خوابند، به دنبال حل مشکلات همانهایی که خفته‌اند بروند.

زمانی که مردم خواب هستند و غافل، هنر آن است که اهل تو که به کمالاتی آراسته‌اند در چنین ساعاتی به دنبال حل معضلات و مشکل مردم بروند و به کار و شئون آنها بپردازند و به رفع مشکلاتشان اقدام کنند که شب هنگام که همه در سکوت و سکون هستند اینها در آنجا تلاش کنند. در جایی که هیچ صدا و آوایی نیست کار کنند تا کسی به آنها توجه نکرده و لذا قصد ریا و خودنمایی نداشته باشند.

در همین سکوت کار کردن ارزش دارد. با آنکه کار در این لحظات بی‌صداست و کسی مطلع نیست و بازتابی ندارد اما، فَوَالَّذِی وَسِعَ سَمْعُهُ الْأَصْوَاتَ، قسم به آنکه صداها را می‌شنوند و حتی صداهای بی‌صدایی که از نیات انسانها برمی‌خیزد. که نشانه مسلم و مسلمان بودن، روایت منسوب به پیامبر گرامی(ص)، مَن اَصبَحَ وَ لَم یَهتَمَّ بِاُمورِ المُسلِمینَ فَلَیسَ منی؛ خدایی که کارهای غیرعلم را می‌شنود مَا مِنْ أَحَدٍ أَوْدَعَ قَلْباً سُرُوراً إِلَّا وَ خَلَقَ اللَّهُ لَهُ مِنْ ذَلِکَ السُّرُورِ لُطْفاً، به خداوند سوگند که کسی نیست که شادمانی را وارد قلب اندوهگینی کرده باشد مگر اینکه خداوند متعال سرور ماندگار و عمیقی را به صورت لطفی در آن فرد وارد و نازل کرده است. و در ادامه دارند که این خدمت بی‌صدا، ثواب و پاداش بی‌صدا هم دارد و حال به تعبیری چه زمانی صدایش در می آید؟ فَإِذَا نَزَلَتْ بِهِ نَائِبَهٌ، اگر معضل و مشکلی به فرد خدمتگذار وارد شود، خداوند پاداشش را به سیلی تبدیل می‌کند که به مشکلات حمله‌ور می‌شوند که گویی شتری غریبی به سمت آب و خیمه‌ای حرکت می‌کند و دفع می‌شود، بلا نیز دفع می‌شود. این خدمات در قابل سیل روانی در مقابله با بلاهای متوجه شده به این فرد، نقش‌آفرینی کرده و دفع بلا می کند. وقتی شبانگاهان و بی‌سروصدا به سراغ مستمندان رفتی و درد دردمندان را کاهش دادی خدای متعال هم در زمانی که تو مبتلا هستی به شکل سیل‌آسا به مدد و به داد تو می‌رسد.

در آستانه ماه مبارک رمضان و شرایط کرونایی و گرانی‌هایی که بی‌داد می‌کنند هستیم. ضعف مدیریت و بی‌تدبیری نیز معضلات و مشکلات مردم را مضاف کرده است که همین علت چندبرابری نسبت به تحریم‌ها دارد. به هرحال مردم بسیار در مضیقه هستند. اگر بعضی از ما به حدی تامین هستیم و درآمد مناسبی داریم و امکانات به حد کافی است بدانیم که برای برخی شرایط در حد تنگنا و دیوار به دیوار قحطی است و واقعا در روزگاران قدیم چنین بلایا یا بیماری‌هایی اگر در جامعه ای پدید می آید به قحطی منتهی می‌شد و اکنون نیز فاصله ای با قحطی نداریم و تنها تفاوت آن این است که چون دسترسی‌ها زیاد شده عده کمی درگیر شده‌اند و واقعیت این است که آحادی از جامعه ما قحطی‌زده هستند و همین که نمی‌توانند اقل ضرور زندگی را تامین کند به معنای قحطی است.

بنده همین جا به عنوان یک طلبه تقاضامندم که افراد دارای اهتمام از مستمندان و نیازمندان دستگیری کنند چه اینکه بسیاری از اینها اهل صیام و قیام‌ هستند و بتوانند با کمی آسودگی خاطر وارد میهمانی خدا بشوند و نماز و روزه‌شان را بیگیرند. فعل بی‌صدای ما را خداوند خواهد شنید. بنده به تمام کسانی که صدای من به آنها می‌رسد عرض می‌کنم که متمکنین به داد غیرمتمکنین برسند.