افزایش احتمال آبیاری مزارع گلستان با فاضلاب شهری به دلیل کم‌آبی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی گلستان 24، به نقل از خبرگزاری ایرنا، تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آب و در پیش بودن فصلی سخت مدیران ومتولیان گلستان را بر آن داشته تا با استفاده از همه ظرفیت های ممکن ، دغدغه های بخش آب شرب ساکنان استان را برطرف کرده و یا به حداقل برسانند اما از سوی دیگر کشاورزی به عنوان پرمصرف ترین بخش غیرشربی ایران و گلستان سال سختی را پیش رو خواهد داشت.

وابستگی اقتصادی صدها هزار گلستانی به حوزه کشاورزی موضوع کوچکی نیست و باید برای چالش های احتمالی فعالان این بخش از هم اکنون چاره جویی کرد .

کاهش دبی آب رودخانه ها و چاه های کشاورزی و برخورد با بهره برداران از چاه های غیر مجاز سبب شده کشاورزان گلستان قبل از مسئولین برای آب زراعی خود به فکر چاره باشند که یکی از آن ها استفاده از فاضلاب در آبیاری اراضی زراعی راست.

اگر چه در گذشته به دلیل فراوانی منابع آبی و برخورد جدی دستگاه های نظارتی با استفاده کنندگان از فاضلاب برای مزارع، از این موارد کمتر در گلستان مشاهده شده بود اما کمبود آب در سال جاری، احتمال رونق این رویه غلط را افزایش داده است.

کامران ویزواری از کشاورزان روستای زنگیان در شمال گرگان به ایرنا گفت در نتیجه کمبود منابع آبی کافی برای سیراب کردن مزراع، نیمی از زمین ها این منطقه با فاضلاب شهری آبیاری می شود.

وی بیان کرد: این آبیاری از فصل کاشت گوجه و بادمجان در اوایل بهار تا کاشت شالی در تابستان ادامه دارد.

وی بیان کرد : مسوولیت توزیع فاضلاب شهری برای آبیاری مزارع در زنگیان بر عهده چند " آب‌ران" است که آنان با استفاده از لوله های نایلونی و پمپ های قوی، فاضلاب را به اراضی دور دست منتقل کرده و به کشاورزان می‌فروشند.

ویزواری گفت : با توجه به کاهش بارندگی در سال جاری امسال قیمت این آبیاری ها که طرفداران زیادی هم دارد در حال افزایش است.

وی گفت : استفاده از فاضلاب منحصر به زنگیان نیست و در روستای کریم آباد و مریم آباد گرگان هم از فاضلاب شهری برای آبیاری مزارع استفاده می شود.

قربان‌محمد احمدی یکی از کارشناسان زراعی گلستان گفت: استفاده از فاضلاب برای آبیاری اراضی کشاورزی یکی از راه های مرسوم برای جبران کم آبی در استان است که در اراضی شمالی گرگان رونق بیشتری دارد .

وی گفت : به دلیل نبود شبکه جمع آوری، فاضلاب و آب های سطحی گرگان وارد رودخانه و کانال های شهر شده و در ادامه به سبب شیب زمین، فاضلاب های خانگی این شهر روانه اراضی کشاورزی شمالی گرگان می شود.

وی اظهار داشت: استفاده های غیرمجاز از فاضلاب برای آبیاری اراضی کشاورزی، مشکلات بهداشتی و محیط زیستی را به همراه خواهد داشت که باید برای آن فکر اساسی کرد.

احمدی گفت: با اقدامات دولت در سال های اخیر وسعت مزارعی که با فاضلاب خام آبیاری می‌شود تا حدی کم شده اما همچنان بخشی از زمین های کشاورزی که محل کشت سبزی و صیفی جات است با فاضلاب خام آبیاری می‌شود.

معاون بهره برداری و توسعه فاضلاب شرکت آبفا گلستان هم اگرچه کشاورزان را به استفاده از فاضلاب خام برای آبیاری مزارع تشویق نمی کند اما معتقد است که فاضلاب شهری در صورت تصفیه، دارای پتانسیل آبی خوبی است و برای بخش کشاورزی به دلیل وجود مواد ریز مغذی مناسب است.

ابوالفضل رحیمی اضافه کرد: در سال گذشته ۱۵ میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده وارد محیط زیست گلستان شد.

وی ادامه داد: پساب تصفیه شده بدون هیچ آلودگی میکروبی وارد محیط زیست می‌شود و برخی از برداشت های آزمایشگاهی نشان داده کیفیت آن بالاتر از آب رودخانه ها است.

وی گفت: می توان از فاضلاب تصفیه شده برای فعالیت آبزی پروری، خوراک دام و طیور و غیره استفاده کرد و با توجه به خشکسالی های موجود باید از همه ظرفیت ها به طور کامل استفاده کنیم.

مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه ای گلستان هم گفت: پارسال ۱۲۹ مورد آبیاری مزارع با فاضلاب خام شناسایی و اخطاریه های آن به مالکان صادر شد.

عبدالرضا کابلی اظهار داشت: انواع سبزی ، صیفی و محصولاتی که در اراضی کشاورزی مورد آبیاری با فاضلاب خام تولید می شود ممکن است بدون نظارت بر شیوه آبیاری وارد بازار شده و با مصرف آن سلامت افراد جامعه به خطر بیفتد.

یک استاد محیط زیست هم گفت: اسـتفاده از فاضلاب در بخش های مختلف بدون توجه به کیفیت میکروبی و جنبه های بهداشتی، خطر جدی برای بهداشت و سلامت افراد ایجاد خواهد کرد.

مرتضی ملاعباسی اظهار داشت: فاضلاب ها دارای مقدار زیادی از عناصر مغذی شامل فسفر و نیتروژن، مواد آلی و سایر مواد ضروری مورد نیاز گیاه هستند اما با این حال ممکن است حاوی فلزات سنگین و دیگر مواد آلی سمی صنعتی نیز باشند که در آن صورت تهدید جدی برای محیط زیست، خاک و سلامت انسان به شمار می روند.

وی بیان کرد: حضور و پایداری فلزات سنگین در محیط، خاصیت تجمعی آن‌ها در بدن موجودات گیاهی و جانوری و تجزیه نشدن این مواد مانند سایر ترکیبات آلی، مشکلات قابل ملاحظه زیسـت محیطی و بهداشتی را به همراه خواهد داشت.

به گزارش ایرنا ، براساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی هر اقدامی مانند آلوده کردن آب آشامیدنی و توزیع آن ، دفع غیر بهداشتی فضولات دامی و مواد زائد ، تخلیه سموم در رودخانه ها و استفاده غیرمجاز از فاضلاب خام یا پساب تصفیه خانه فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع است وبا توجه به جرم انگاری قانون گذار مرتکبین به حبس و جزای نقدی محکوم می شوند.

با توجه به خشکسالی امسال و استقبال روز افزون کشاورزان گلستان به کاشت محصولات پر آب طلب مانند شالی و چغندر قند احتمال رونق آبیاری با فاضلاب خام شهری در سال جاری بیش از پیش وجود دارد که نهادهای متولی باید برای جلوگیری از آن به دنبال چاره باشند.