بهره‌برداری از سد نرماب درگیر اما و اگر/چرا بزرگترین سد مخزنی استان گلستان در تیرماه افتتاح نشد؟

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از تسنیم از   گرگان  ، ابتدای سال 91 سد نرماب چهل چای توسط وزیر وقت نیرو در شهرستان مینودشت کلنگ زنی شد تا بزرگترین سد مخزنی استان گلستان طبق برنامه در مدت 5 سال ساخته شود و به بهره برداری برسد.

کار ساخت این سد در دولت دهم آغاز شد اما خیلی زود با روی کارآمدن دولت یازدهم، روند اجرای پروژه دچار وقفه شد. پیگیری‌های مسئولان ادامه داشت اما خلف وعده دولت برای تأمین سهم خود در ساخت این سد، بارها پروژه را به مرز تعطیلی کشاند تا اینکه در سال 97 عملیات اجرایی این سد به دلیل انباشت بدهی‌های دولت به این پروژه، متوقف و کارگران آن بیکار شدند.

اما روزهای پایانی سال 97 و فروردین 98، بارش‌های سیل آسا گلستان را در برگرفت و شهرها و روستاهای زیادی را زیر آب برد و در نهایت 4 هزار و 800 میلیارد تومان خسارت به بخش‌های مختلف این استان وارد کرد، 100 هزار هکتار محصول کشاورزی نابود شد و 22 هزار واحد مسکونی تخریب یا دچار خسارت عمده شد.

موضوعی که در این بین اهمیت پیدا می‌کرد این بود که اغلب کارشناسان معتقد بودند اگر این سد در زمان مقرر به بهره برداری می‌رسید، با اینکه نمی‌توانست جلوی بروز آن سیلاب مهیب را بگیرد اما خسارت‌های آن حادثه را دست‌کم تا نصف کاهش می‌داد.

دیگر سوی این ماجرا مشکلات آب شرب مردم گلستان به ویژه در مناطق شرقی و نوار مرزی است، اغلب روستاها با تانکر آبرسانی می‌شوند یا دچار تنش آبی هستند و شهرها هم وضعیت مناسبی از نظر تأمین آب شرب ندارند. این سد قرار است در صورت افتتاح کامل زمینه سیرآب شدن 550 هزار نفر در مناطق مرزی و شرقی استان گلستان فراهم کند. یعنی نرماب قرار است علاوه بر تأمین آب بخش کشاورزی و صنعت، آب شرب مردم 4 شهر و 130 روستا را هم تأمین کند.

پس از سیل سال 98 با ورود فرمانده کل سپاه و دستور سردار سلامی به پیمانکار پروژه که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) است، قرار شد تا قرارگاه بار دیگر کار ساخت این سد را بدون اینکه معطل سهم دولت بماند آغاز کند. پس از آمدن حق شناس به استان گلستان و تغییر مدیریت آب منطقه‌ای گلستان، پیگیری‌ها برای تأمین اعتبار این پروژه از چند مسیر دنبال شد و در دو سه سال گذشته چند صد میلیارد تومان اعتبار به آن اختصاص پیدا کرد.

مسئولان ملی و استانی از نوبخت، رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه گرفته تا استاندار گلستان وعده آغاز آبگیری این سد را تا پایان دولت دوازدهم دادند اما این اتفاق رخ نداد.

هادی حق شناس، استاندار گلستان مدعی است، همین امروز هم می‌توان نرماب را آبگیری کرد اما فقط به یک دلیل این اتفاق نیفتاد و آن هم عدم صدور مجوز قطع درختان در کاسه سد از سوی سازمان جنگل‌هاست.

وی در این باره به خبرنگار تسنیم گفت: سازمان جنگل‌ها مجوز قطع درختان را در نیمه اول سال صادر نمی‌کند و با اینکه می‌توانستیم از مسیرهای مختلف این موضوع را پیگیری کنیم اما ترجیح دادیم در موعد قانونی خود یعنی نیمه دوم سال، همزمان با گرفتن مجوز قطع درختان در کاسه سد، کار آبگیری هم آغاز شود.

استاندار گلستان درباره اینکه آبگیری سد به معنای پایان یافتن مشکلات کم آبی در مناطق شرقی استان نیست، بیان داشت: طبق برنامه باید شبکه انتقال و توزیع نیز همزمان با بدنه سد اجرا می‌شد اما این اتفاق نیفتاد و در حال حاضر فقط بدنه سد به اتمام رسیده و آماده آبگیری است و امیدواریم پس از آبگیری، کار ایجاد شبکه آبیاری و زهکشی آن نیز انجام شود.

در همین باره سیدمحسن حسینی، مدیرعامل آب منطقه‌ای استان گلستان نیز به خبرنگار تسنیم گفت: سد نرماب 15 مولفه دارد که اگر قرار بود همه را به طور همزمان جلو ببریم اعتبارات زیادی نیاز دارد. از ابتدای شروع پروژه تا ابتدای امسال 750 میلیارد تومان برای این سد هزینه شد که 300 میلیارد تومان آن سال گذشته و 150 میلیارد تومان آن در سال 98 تأمین شده بود.

وی با بیان اینکه آب منطقه‌ای استان تلاش خود را برای ساخت این سد انجام داده و همچنان نیز پیگیر جذب اعتبارات است، افزود: در بودجه پارسال 100 میلیارد تومان برای این پروژه در نظر گرفته شده بود که نمی‌شد با آن هیچ کاری انجام داد و حتی نمی‌توانستیم بدهی‌های قبلی را به پیمانکار بپردازیم اما با پیگیری‌هایی که داشتیم این اعتبارات را تا 300 میلیارد تومان افزایش دادیم.

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان بیان داشت: این سد درگیر مسائل اجتماعی بود. 5 روستا در کاسه سد واقع شده‌اند که باید به جای دیگری منتقل شوند، یک روستا جابه جا شده و روستای دیگر هم در دست اقدام است. ما پول کسانی را که از آنان زمین خریده بودیم پرداخت کردیم، زمین جدید برای احداث روستا خریدیم و مجوزهای لازم را هم برای انتقال روستای جنگلده بالا گرفتیم. در ادامه با بنیاد مسکن تفاهمنامه امضا کردیم تا هرچه زودتر واحدهای مسکونی این افراد ساخته شود.

وی ادامه داد: بعد از مطالعاتی که مشاور انجام داد مشخص شد که سد ناهمگن است و امکان اتمام بدنه سد تا پایان سال وجود نداشت. پس از بررسی‌هایی که صورت گرفت اعلام شد تا پایان تیرماه می‌توانیم آبگیری نرماب را آغاز کنیم اما اینکه چرا این اتفاق رخ نداد، دلیل اصلی آن این است که اصلا آبی وجود ندارد که بخواهیم سد را آبگیری کنیم.

حسینی گفت: آورد رودخانه‌های استان به دلیل خشکسالی 50 تا 80 درصد کمتر شده و کشاورزان بالادست این سد برای تأمین آب کشاورزی با مشکل مواجه هستند، این انصاف نبود که بخواهیم آنان را بیش از این دچار مشکل کنیم.

وی درباره ادعای استاندار درخصوص عدم صدور مجوز قطع درختان از سوی سازمان جنگل‌ها بیان داشت: 50 هکتار جنگل باید برای آبگیری کامل این سد تراشیده شود و درخواست ما این بود 5 هکتار از درختان قطع شود تا اگر سیلی آمد این درختان زیرآب نرود اما گفته شد که در نیمه دوم سال مجوز برای 50 هکتار در یک مرحله صادر خواهد شد.