میگو جای پنبه گلستان را می گیرد؟/ تاثیر معاهده شانگ‎های به صنعت میگو

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از گلستان ما، روزگاری دیار سرسبز گلستان به طلای سفید معروف بود و تولید خاویار این منطقه آنگونه زبان زد جهانیان شده بود که حتی دیگر کشورهای دنیا مجبور بودند برای فروش خاویار خود آن را به برند ایرانی گره بزنند.

اما بنا به دلایل مختلف دیگر امروز از پنبه خبری نیست و با صنعت ضعیف و عقب مانده  در این بخش نیز انتظار نمی رود که روزهای درخشان تولید پنبه را در استان گلستان شاهد باشیم.

در سال های اخیر اما مسئولان برای احیاء خاویار تلاش کردند که نتیجه این تلاش ها نیز در سال های آینده مشخص خواهد شد اما در کنار این برنده های که شاید باید بگوییم تاریخ انقضاء آنها در گلستان به سر آمده امروز محصولات دیگری در استان گلستان برند شده است.

یکی از این محصولات میگو است که روزگار پر فراز و نشیبی را در استان گلستان سپری کرد، گرچه پرورش میگو یک صنعت غیربومی برای گلستان به شمار می رود  ولی بنا به گفته سید جواد قدس علوی لازمه آن این است که زنجیره ارزش در استان ایجاد شود و عدم ایجاد تمام حلقه های این صنعت پاشنه آشیلی است که باعث آسیب به این صنعت می شود و باید همکاری تنگاتنگی بین همه دستگاه های مسئول با این مجتمع به وجود بیاید.

یکی از استعدادهای خوبی که گلستان از آن بهره مند است در حوزه آبزی پروری سواحل است و محدودیتی در آب های شیرین در این استان وجود دارد و این ظرفیت در بخش شیلات وجود دارد در بحث آبزی پروری از آب های شور و نامتعارف استفاده کند.

پهنایی از دریای خزر در استان گلستان وجود دارد و می شود که آب دریا به اراضی ساحلی انتقال یابد و ده ها هزار هکتار اراضی با شوری بالا که از نظر کلاس خاک جزو کلاس های چهار و پنج به شمار می رود و در کشاورزی محدودیت در زراعت وجود دارد از آن در پروش شیلات استفاده کرد.

پرورش میگو یک سابقه بیش از دو دهه ای در کشور دارد و در دهه ۹۰ استعدادیابی از سوی مشاوران اتفاق افتاد که می توانیم میگو را  تا ۲۸ هزار هکتار در اراضی ساحلی گلستان پرورش داد.

از سال ۹۰ با تولید «وانامی» گلستان پا به این عرصه نهاد و توانست در برخی از سالها مانند سال ۹۷ عملکرد دو هزار و ۶۰۰ تنی را به ثبت برساند.

دومین سال پاک مزارع پرورش میگو گلستان پس از بیماری لکه سفید

اما در سال ۹۸ با وجود اینکه پیش بینی می شد بتوانیم در گلستان سه هزار و ۵۰۰ تن میگو برداشت کنیم بیماری لک سفید خوره جان فعالان این صنعت شد و سرمای زود راس و لاروهای آلوده باعث شد تمامی معادلات میگو بهم بریزد و امسال دومین سالی است که گلستان بدون بیماری لکه سفید پرورش میگو را پشت سر می گذارد.

بنا به گفته مدیرکل شیلات استان گلستان باید همه دستگاه ها احساس کنند این منفعت ملی وظیفه همه است.

قدس علوی می گوید: در سطح ۲۵ مزرعه ۴۱۰ تن در سال گذشته میگو سالم و بدون بیماری لکه سفید برداشت شده است، سرمایه گذاری خوبی در زیر ساخت ها در چند سال گذشته اتفاق افتاد و میگو می رود که جای خود را در کشور باز کند.

وی افزود: میگو فقط تولید نیست و یک صنعت است و حلقه های قبل و بعد آن حائز اهمیت است و با توسعه صنعت میگو زیرساخت های آن در استان اتفاق می افتد.

یکی از مسائلی که باعث بروز بیماری لکه سفید در گلستان شد عدم تکثیر بچه ماهی در گلستان بود و در این راستا بنا به اظهارات مدیرکل شیلات یک مرکز راه اندازی شده که در سال گذشته توانسته ۱۵ میلیون قطعه بچه ماهی تولید کند و برنامه ریزی انجام شده تا پایان  سال پنج مرکز تکثیر بچه های در گلستان راه اندازی شود که امسال پیش بینی تولید ۱۳۷ میلیون قطعه بچه میگو را از این مراکز داریم.

امسال پیش بینی می شود که از سطح ۲۵ مزرعه یک هزار و ۵۰۰ تن میگو در گلستان برداشت شود  که نسبت به سال گذشته ۳.۷ درصد رشد نشان می دهد.

پیش بینی افزایش 160 درصدی تولید میگو در سال 1401

مسئولان انتظار دارند با تدابیر انجام شده بتوانند با توجه به اینکه مزارع پرورش میگو عاری از آلودگی بود سال آینده ۱۳۰ مزرعه پرورش میگو راه اندازی شود و میزان تولید پرورش میگو تا ۱۶۰ درصد افزایش یابد.

پرورش میگو در دو فاز چهار هزار هکتاری و ۶ هزارهکتاری در حال حاضر در گلستان در نظر گرفته شده و بنا به گفته قدس علوی فاز دوم این مجتمع پرورش میگو به شرکت شهرک های کشاورزی واگذار شده است و ایجاد زیرساخت های آن از جمله راه اندازی سامانه آبگیری به ۳۵۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد که در تفاهمنامه چهارجابنه بین وزیر جهاد کشاورزی، استانداری، قرارگاه خاتم انبیا و سازمان برنامه و بودجه منعقد شده است و بنا است پیمانکار این پروژه یعنی خاتم انبیاء سپاه به عنوان پیمانکار زیراسخت ها را احداث کند و منابع آن از تمکل و دارایی و اعتبارات دولتی در نظر گرفته شده است.

برای اینکه این مصوبات روی کاغذ باقی نماند مدیرکل شیلات گلستان می گوید که مسئولان ذی ربط منابع لازم را باید در  اختیار پیمانکار قرار دهند  و با توجه به توان بسیار بالای قرارگاه خاتم این امید است که فاز دوم این طرح نیز وارده گردونه تولید شود.

مردم این منطقه از واگذاری طرح به سرمایه گذاران غیربومی گلایه مند بودند و همچنین برخی از مردم بیان می کردند که اراضی آنها در اجرای این طرح تصرف شده است، مدیرکل شیلات استان گلستان در این خصوص تاکید کرد قطعا در این ۱۰ هزار هکتار اشخاصی اراضی در اختیار داشتند و مطابق قانونی تملک فرآینده قانونی آن انجام شده و ۵۰۰ هکتار از این اراضی که متعلق به اشخاص بود خریداری کرده است.

مدیرکل شیلات استان گلستان تاکید کرد که اگر کسی ادعایی داشته باشد با فرآینده قانونی تملک با وی  توافقی صورت می گیرد و بهای این اراضی به آنها پرداخت می شود.

قدس علوی همچنین در خصوص واگذاری این طرح به سرمایه گذاران غیربومی در ابتدای این پروژه گفت: اوایل این فرهنگ در استان ما جا نیفتاده بود و بخش بومی متوجه این صنعت نبود و از سرمایه گذاران غیربومی و جنوب کشور که تجربه این کار را داشتند استفاده کردیم، در ابتدا سرمایه گذار بومی تقاضایی برای پرورش میگو نداشت و آشنا با این صنعت نبودند و میگو را نمی شناختند ولی پس از گذشت چند سال بومی های استان و منطقه گمیشان وارد این صنعت شدند و در حال حاضر بیش از ۶۷ درصد واگذاری در فاز یک به افراد بومی است.

ارز آوری 120 میلیون دلاری میگو گلستان

وی ابراز داشت: با راه اندازی فاز دوم پیش بینی ما این است که این صنعت در گلستان ۹ هزار نفر اشتغالزایی به وجود بیاورد و بتوانیم ۱۲۰ میلیون دلار ارز آوری از صنعت پرورش میگو داشته باشیم.

با توجه به اینکه عمده بازار میگو ایران را کشورهای  چین، روسیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس است مسئولان استان تلاش کردند که از ظرفیت ریلی مرز اینچه برون استفاده کنند و مدیرکل شیلات استان گلستان ابراز امیدواری کرد که معاهده شانگ های اثر مثبت در حوزه صادرات پرورش میگو داشته باشد.

گلستان برای حفظ بازار جامعه هدف باید از ظرفیت هم مرز بودند با کشورهای اوراسیا استفاده کند تا بتواند محصول خود را به این بازارها برسانند و هم از نظر زمان و هزینه این مسیر نیز مقرون به صرفه است.

یکی دیگر از موضوعاتی که باعث می شود که ریسک سرمایه گذاری در این صنعت بالا برود حمایت های بیمه ای بود پیش از شیوع بیماری لکه سفید بسیاری از سرمایه گذاران از بیمه استقبال نکردند ولی پس از بیماری لکه سفید در سال ۹۸ بیمه میگو در مجتمع پرورشی اجباری شد.

مسئولان شیلات می گویند که بیمه کمک قابل توجه ای به سرمایه گذارانی که محصول خود را بیمه کرده بودند در سال ۹۸ انجام داد و در حال حاضر نیز ۱۰۰ درصد مزارع پرورش میگو گلستان بیمه هستند.
با وجود اینکه بحث رسیدن به ۲۸ هکتار مزرع پرورش میگو کمی بلند پروازی به نظر می رسد اما دست نیافتنی نیست و می تواند این صنعت تحول زیادی به ویژه در حوزه اشتغال برای شهرستان محرومی مثل گمیشان به وجود بیاورد.

همچنین مدیرکل شیلات استان گلستان از تدابیر برای کاهش بروز بیماری لکه سفید خبر داد و می گوید: زمان شروع ذخیره سازی به صورت مصنوعی و شرایط گلخانه ای انجام می شود و امسال برای نخستین بار این کار را در مجتمع میگو انجام دادیم و نتایج خوبی را گرفتیم.

قطعا با حمایت های دولت سیزدهم از صنعت میگو می تواند شهرستان گمیشان که جزو 31 شهرستان محروم کشور به شمار می رود به یکی از قطب های اشتغال در حوزه پرورش آبزیان به ویژه میگو تبدیل شود.