رونق کتابخوانی نیازمند اصلاح فرهنگ/ تکیه بر کتاب، حلال مشکلات گلستان است

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از خبرگزاری شبستان، به گفته بزرگان دین و علم مسیر اصلی و پایدار توسعه از دالان فرهنگ می گذرد و کتاب و کتابت نقش تعیین کننده ای در این زمینه برعهده دارد. هر کشوری که بخواهد در مسیر پیشرفت و تعالی قرار گیرد نیاز دارد تا برای مطالعه و کتاب خوانی سرمایه گذاری اساسی انجام دهد.

کم رغبتی و بی توجهی به کتاب و کتابخوانی یک بیماری فرهنگی و اجتماعی محسوب می شود که ناشی از فراگیر نشدن فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در بین اقشار مردم یک جامعه بوده و این چالش می تواند در درازمدت ضربه های جبران ناپذیری بر پیکره فرهنگ هر مملکتی وارد کند.

دغدغه فقر مطالعه و کتابخوانی از جمله معضلات و مشکلاتی است که در اکثر کشورها و شهرستان های در حال توسعه از جمله گلستان وجود دارد و این امر می تواند در درازمدت تاثیرات زیان باری برای این جوامع به حساب آید.

براساس آخرین سنجش اندازه گیری سرانه مطالعه کشور توسط مرکز آمار ایران، مطالعه کتب غیردرسی برای افراد بالای ۱۵ سال ۱۵ دقیقه در روز تعیین شده و براساس این سنجش سرانه استفاده از شبکه های اجتماعی به طور تقریبی چهار برابر سرانه مطالعه است. یعنی هر ایرانی بالای ۱۵ سال روزانه یک ساعت از وقت خود را در شبکه های اجتماعی می گذراند.

پس با توجه به اهمیت و نقش کلیدی مطالعه و کتابخوانی در توسعه جوامع، هر گونه کم توجهی به این موضوع، توسعه و تعالی جامعه را با موانع جدی مواجه خواهد ساخت.

دغدغه های مالی سبب حذف کتاب از سبد خرید خانوار شده است

یکی از مهم ترین مباحثی که سبب کاهش میزان مطالعه کتاب در کشور شده است مباحث مربوط به دغدغه های اقتصادی، دستمزدها و درآمدها است. به قول معروف اکنون دیگر خرج‌ها به درآمد نمی‌خواند و بسیاری از شهروندان به سبب رشد فزاینده تورم و افزایش قیمت کالاها، خرید کتاب را از سبد از خرید خود حذف کرده اند.

تورم به غولی بزرگ تبدیل شده است که بسیاری از حوزه ها مانند سلامت و فرهنگ را تحت الشعاع قرار داده و در رواق بازارهای فرهنگی، کتاب هم همانند سایر محصولات در آستانه حذف شدن از برنامه ها و راهبرهای اجتماعی ایرانیان است.

یک کارشناس حوزه فرهنگ در این خصوص به با خبرنگار شبستان گفت: فقر کتابخوانی با بخش نامه و آیین نامه حل نمی شود و برای رفع این چالش باید برنامه ریزی بلندمدت را در دستور کار قرار داد.

«رمضان خالوحسینی» افزود: امروزه میزان مطالعه کتاب و نشریات از مهم ترین شاخص های توسعه فرهنگی و یا به عبارتی کتاب خوانی الفبای توسعه به شمار می رود، یکی از عوامل مهم رشد و توسعه فرهنگی و اجتماعی، داشتن جامعه ای اهل کتاب و مطالعه است.

وی ادامه داد: عوامل اجتماعی و فرهنگی بسیاری از جمله آرامش نسبی اقتصادی، اهمیت پیدا کردن مسائل فرهنگی و تمدنی می تواند در سوق دادن شهروندان به مطالعه موثر باشد.

این کارشناس فرهنگی گفت: اهمیت به مقام فاخر محققان و اهل علم هم می تواند گرایش به مطالعه را در جامعه افزایش دهد موضوعی که در جامعه کنونی ایران توجهی به آن نمی شود.

خالوحسینی ادامه داد: احداث کتابخانه ها با معماری زیبا و شکیل همراه با امکانات کافی هم می تواند در جذب مخاطب تاثیرگذار باشد.

نوآوری لازم است

وی افزود: اگر می خواهیم نونهالان و کودکان را به امر کتابخوانی تشویق کنیم باید سراغ نوآوری در سخت افزاری های مورد نیاز کتابخانه های برویم.

خالوحسینی بیان کرد: بی شک کودکان، نوجوانان و جوانان استقبال گسترده ای از این کتابخانه ها خواهند داشت و به تدریج فرهنگ کتابخوانی در جامعه رواج بیشتری خواهد یافت.

وی عنوان کرد: کتابخانه‌های عمومی در صورت برخورداری از کتاب‌های مناسب و کتابداران متخصص و توجه به نیازهای مراجعان، می‌توانند عامل موثری در تشویق اقشار مختلف مردم به مطالعه شوند.

خالوحسینی تاکید کرد: هرگاه که کتاب در دسترس مردم قرارگرفته و بهره ‌مندی از آن به شکل آسان تری انجام یافته، خواننده خود را هم پیدا کرده است زیرا لذت کتابخوانی و کشف فضا‌های تازه، همواره برای همگان جذابیت دارد.

با شاخص ها فاصله داریم

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان هم معتقد است: در امر کتاب و کتابخوانی شاهد رشد و توسعه هایی بوده ایم اما هنوز با شاخصه ها و کشورهای پیشرو در فرهنگ مطالعه فاصله داریم.

«عادله کشمیری» گفت: نهضت کتاب خوانی باید از کانون گرم خانواده و در ادامه در مدرسه و جامعه شکل بگیرد تا ثمره ملموسی به همراه داشته باشد.

کشمیری سپس به کلامی از رهبر معظم انقلاب در خصوص توجه به امر کتاب و کتابخوانی اشاره کرد و افزود: در پی ظهور و رشد فن آوری امروزه دسترسی به کتاب آسان تر شده و باید از این فرصت های به وجود آمده کمال بهره را ببریم.

وی گفت: در سه ماهه اول سال جاری چهار هزار و 250 جلد کتاب در دو هزار و 242 عنوان و در سه ماهه تابستان هم چهار هزار و 500 جلد در سه هزار و 120 عنوان کتاب در سطح استان به ارزش ریالی مجموعا دو میلیارد و 91 میلیون و 338 هزار ریال به کتابخانه‌ها، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه، مدارس، موسسات و آموزشگاه و افرادی حقوقی و همچنین فعالان شاخص کتابخوان حقیقی اهدا شده است.

مدیرکل نهادکتابخانه های عمومی استان گلستان هم معتقد است: شیوع ویروس کرونا تاثیرات نامطلوبی در جنبه های گوناگون جامعه به وجود آورد اما ما در نهاد کتابخانه های عمومی سعی کردیم این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم.

آخوند عبدالحی میرزاعلی در توضیح فعالیت های انجام شده در ایام کرونایی، اظهارکرد: در ایام شیوع کرونا اقدامات متعددی را در راستای زنده ماندن فرهنگ کتابخوانی چه در فضای مجازی و چه حقیقی انجام داده ایم که یکی از آن ها اجرای طرح رایگان «پیک کتاب» برای تامین نیاز اعضا کتابخانه های عمومی بود.

میرزاعلی با اشاره به گریزناپذری گسترش تکنیک دانش و فناوری، افزود: با این شرایط باید معلومات خود را افزایش دهیم که تنها راه آن سرمایه گذاری بیشتر در حوزه کتاب و کتابخوانی است.

برخی از صاحب نظران معتقد هستند که توجه به استانداردهای موجود در راه اندازی و ایجاد کتابخانه‌های عمومی و مجهز کردن آنها به کتاب‌های جدید و به روز، تجدید نظر در شیوه مجموعه سازی و انتخاب کتاب برای کتابخانه‌های عمومی، برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب با حضور نویسندگان و اعضای کتابخانه‌ها، برگزاری برنامه‌های جنبی از قبیل مسابقات کتابخوانی، قصه گویی، شب شعر، نمایش فیلم، جهت جذب مراجعین، غنی کردن بخش مرجع کتاب‌های عمومی، توسعه و گسترش فضاهای مناسب مطالعه در کتابخانه‌ها، ایجاد و ارتباط و هماهنگی با مدارس جهت بازدید دانش آموزان از کتابخانه‌ها و حضور کتابداران کتابخانه‌های عمومی در مدارس و تشریح خدمات و فعالیت‌های کتابخانه، از راهکارهای ارتقاء فرهنگ مطالعه و کتابخوانی توسط کتابداران و کتابخانه‌ها است.

گفتنی است، گلستان ۳۴ کتابخانه عمومی شهری، ۳۱ کتابخانه عمومی روستایی و ۱۲ کتابخانه مشارکتی دارد که در آن بیش از ۸۲۶ هزارنسخه کتاب نگهداری می شود.