مرگ تدریجی جنگل‌های هیرکانی؛ آفات و بیماری رمق جنگل‌های استان گلستان را گرفت

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از تسنیم از گرگان ، استان گلستان دارای تنوع اقلیمی از نیمه مرطوب معتدل تا نیمه خشک گرم و سرد بوده و بارندگی در این استان از 180 تا 850 میلی متر متغیر است.

این استان مساحتی بالغ بر 2 میلیون و 192 هزار و 130 هکتار  دارد که شامل 452 هزار هکتار اراضی جنگلی، 862 هزار هکتار مرتع، 26 هکتار بیابان و 20 هزار هکتار اراضی ساحلی است.

عرصه‌های جنگلی استان شامل 19.4 درصد سطح استان بوده و سرانه هر شهروند گلستانی نیز 28 صدم هکتار است. جنگل‌های طبیعی منطقه دارای گونه‌های با ارزشی چون سرخدار، سرونوش، سرو زربین، بلوط بلندمازو، راش، توسکا، افرا، ملچ، انجیلی، نمدار و غیره است با این حال همواره خطراتی این عرصه‌ها را که بازمانده جنگل‌های هیرکانی هستند، تهدید می‌کند.

در کنار تخریب و دستبردهایی که به عرصه‌های جنگلی زده می‌شود، حریق‌های گاه و بی‌گاه که بخشی از جنگل را به خاکستر تبدیل می‌کند، اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و غیره یک عامل مهم دیگر هم وجود دارد که کارشناسان از این وضعیت به عنوان " مرگ تدریجی جنگل‌ها" یاد می‌کنند.

شیوع آفات و بیماری‌ها در عرصه‌های جنگلی، توان این اکوسیستم ارزشمند را برای ادامه حیات کاهش داده است. گلستان مجموعه‌ای از بکرترین جنگل‌های نه فقط ایران بلکه جهان را در اختیار دارد و برای همین عرصه‌های جنگل هیرکانی این استان در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

این گنجینه ارزشمند که منحصربه فردترین تنوع گیاهی و جانوری را در خود جای داده این روزها به شدت نیازمند مراقبت و نگهداری است. ضعف بیولوژیک درختان جنگلی به واسطه عوامل مختلف از جمله تنش‌های خشکی، آنها را مستعد هجوم آفات و بروز بیماری‌های مختلف کرده است.

در همین باره حمید مصطفی‌لو معاون حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: تخریب عرصه‌های جنگلی صرفا قطع درختان یا آتش زدن و غیره نیست؛ صدای موتور اره‌ها در جنگل‌ها را همه می‌شنوند اما صدای از بین رفتن درختان در اثر آفات و بیماری‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی گفت: امروز بیش از هر موضوع دیگری، امر "حفاظت" در منابع طبیعی اهمیت دارد و باید در بخش‌های مختلف از جمله مقابله با آفات و بیماری‌ها اقدامات موثری انجام دهیم.

معاون حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان افزود: بروز آفات و بیماری‌ها امروز به یکی از معضلات جدی در جنگل‌های هیرکانی به ویژه در محدوده استان گلستان تبدیل شده است که در عمل سبب مرگ تدریجی جنگل‌ها می‌شود.

وی ادامه داد: آفاتی مانند ابریشم‌باف ناجور، ملخ مراکشی و غیره تا بیماری‌هایی مانند بلایت شمشاد، پوسیدگی زغالی بلوط، فتیله نارنجی و غیره در اغلب مناطق جنگلی استان مشاهده و مناطق آلوده زیادی نیز شناسایی شده است.

مصطفی‌لو با بیان اینکه بروز این آفات و بیماری‌ها برای عرصه‌های جنگلی "بسیار خطرناک" است گفت: این شرایط سبب نابودی تدریجی درختان جنگلی شده و آن‌ها را به سوی زوال و خشکی می‌برد.

وی حضور غیرمسئولانه و بی برنامه انسان‌ها را در طبیعت یکی از عوامل ایجاد کننده و تشدید خسارت آفات و بیماری‌ها دانست و افزود: تنش‌های محیطی و عوامل انسانی، زمینه ساز اصلی برای بروز آفات و بیماری‌ها است. در کنار خشکسالی و تنش آب و هوایی که اکوسیستم جنگل را به هم می‌ریزد برخی اقدامات انسانی مانند آتش زدن درختان یا ضربه زدن با تبر و شکستن شاخ و برگ درختان آنها را به شدت آسیب‌پذیر کرده است.

این کارشناس امور جنگل افزود: ضعف فیزیولوژیک درختان، آنها را میزبان خوبی برای آفات و بیماری‌ها کرده است. پوسیدگی از قسمت داخلی درخت و سرخشکیدگی آنها به مرور سبب از بین رفتن و نابودی درختان می‌شود.

وی با بیان اینکه فرهنگ استفاده از منابع طبیعی به ویژه جنگل باید در نزد مردم تغییر کند، گفت: حضور انسان‌ها در داخل جنگل‌ها برای تداوم حیات این اکوسیستم، تهدیدکننده است، در جاهایی که بیماری و آفات وجود دارد، برافروختن آتش یا شکستن و ضربه زدن به درختان زمینه ورود انواع آفات و قارچ‌ها را فراهم می‌کند.

مصطفی‌لو ادامه داد: مطالعات زیادی از سوی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی انجام شده  است تا بتوانیم این آفات و بیماری‌ها را دست کم در مناطق کانونی و بحرانی کنترل کنیم. برای این کار کارگروه گیاه‌پزشکی تشکیل دادیم و به مرور بخشی از اعتبارات را برای مقابله با آنها هزینه می‌کنیم؛ هرچند نوع برخورد و مبارزه با آفات و بیماری‌ها در مناطق جنگلی، پیچیدگی‌ها و محدودیت‌های خاص به خود را دارد.