حفاظت از آثار تاریخی ثبت شده قربانی نبود بودجه
حفاظت از آثار تاریخی در گلستان تحت تأثیر کمبود بودجه قرار گرفته است.
به گزارش گلستان ۲۴؛ حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی برای تعادل بخشیدن به حیات انسان‌ها و دستیابی به توسعه پایدار و سازمان یافته که روند تکامل بشری را در پی دارد، اهمیتی زیادی داشته و نیازمند یک بسیج عمومی دولتی و مردمی است.
برخی از آثار تاریخی و فرهنگی که دارای ارزش‌های زیادی هستند، پس از ثبت ملی به حال خود رها شده و متأسفانه اراده‌ای هم برای حفظ و مرمت آن‌ها وجود ندارد.
گلستان یکی از استان‌هایی است که آثار تاریخی و فرهنگی متعدد داشته و بیش از هزار اثر در این استان ثبت ملی شده است، اما اینکه آیا بودجه و نیروی لازم برای حفظ و حراست این آثار می‌تواند تأمین شود یا خیر؟ مسأله مهمی است که مدیران استانی باید به آن توجه داشته باشند.
حفاظت از آثار ارزشمند تاریخی بر اساس قانون بر عهده میراث فرهنگی بوده که دارای ابعاد متفاوت مانند حفاظت فنی (مرمت و احیای اثر)، حفاظت حقوقی (رسیدگی به جرایم علیه آثار) و حفاظت فیزیکی است.
عضو هیئت علمی دانشکده گردشگری جرجان در این باره گفت: برای حفظ اثر تاریخی و فرهنگی از جنبه حفاظتی آن را ثبت ملی می‌کنند که ممکن است، کارکرد گردشگری چندانی نداشته باشد.
ثبت متعدد آثار تاریخی نیازمند بودجه بیشتر برای نگهداری است
مهدی سقایی ادامه داد: وقتی تعداد زیادی از آثار، ثبت ملی می‌شود هزینه و مسئولیت نگهداری آن‌ها هم سخت‌تر خواهد شد و باید بودجه بیشتر هم برای آن‌ها مد نظر قرار داد.
او ادامه داد: به هرحال بودجه دولت هم محدودیت دارد و به نظر می‌رسد باید تلاش شود تا به جای تعداد زیاد آثار ثبت شده، یک یا دو اثر منحصر به فرد را در استان ثبت ملی کنیم تا اعتبار لازم برای بازسازی و نگهداری از آن‌ها وجود داشته باشد.
سقایی گفت: البته انتخاب اثر ملی باید ضوابط منحصر به فردی هم داشته باشد، به دلیل اینکه قوانین سختی برای ثبت آثار در حوزه ملی وجود ندارد، تلاش می‌کنند تا تعداد آثار بیشتری ثبت شود.
او گفت: تعدد آثار ثبت ملی نوعی رزومه مدیریتی محسوب می‌شود و برخی اوقات ثبت آثار ملی به عنوان شاخص درون سازمانی دولت برای ارزیابی عملکرد لحاظ می‌شود.
استاد دانشگاه گردشگری جرجان گفت: مدیر و کارشناسان بدنه می‌توانند با استناد به آثار ثبت شده، عملکرد کاری خود را بالا ببرند.
حفاظت از آثار ملی با کمک بخش خصوصی انجام شود
او گفت: خیلی از آثار ملی اگر با مشارکت بخش خصوصی اداره شود، می‌تواند به استان کمک زیادی کند و لازم نیست دیگر برای آن‌ها اعتباری هزینه شود.
سقایی ادامه داد: البته واگذاری آثار تاریخی و فرهنگی به بخش خصوصی باید با نظارت و ضوابط و چارچوب‌های خاصی انجام شود که خوشبختانه اخیراً این کار در استان آغاز شده است.
او گفت: البته تمام این‌ها وابسته به این است که آیا این اثر می‌تواند در قالب گردشگری به ایفای نقش بپردازد و جذابیتی ایجاد کند تا به این وسیله مد نظر گردشگران قرار گیرد که البته در این حوزه متأسفانه ضعیف عمل کرده ایم.
عضو هیئت علمی دانشکده گردشگری جرجان گفت: البته در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نوعی ناهماهنگی بین میراث فرهنگی و گردشگری وجود دارد که هنوز نتوانستیم این خلاء را پر کنیم و به نگاه حد وسط برسیم.
بودجه کافی برای مراقبت و نگهداری از آثار ملی وجود ندارد
یک راهنمای گردشگری گلستان گفت: متأسفانه در زمینه آثار ملی ثبت شده گلستان، میراث فرهنگی بودجه کافی را ندارد تا بتواند از تمامی آن‌ها حراست و نگهداری کند.
سمیه قدمنان ادامه داد: آثار تاریخی نیازمند مراقبت و نگهداری بوده و در برخی آثار همچون برج قابوس که ثبت جهانی شده یا بافت تاریخی گرگان، خوشبختانه رسیدگی صورت می‌گیرد، اما در تعدادی از آثار مانند برج رادکان کردکوی و یا آثار تاریخی در تپه‌های باستانی، مراقبت زیادی نمی‌شود، با توجه به اینکه بسیاری از آن‌ها نیازمند مراقبت ویژه و کاوش‌های اصولی هستند.
او گفت: هر چه آثار بیشتری ثبت ملی شود، می‌تواند به بالا بردن شاخص‌های استانی کمک بیشتری کند.
قدمنان ادامه داد: شرایط حال حاضر کشور از نظر اقتصادی باعث شده تا دولت نتواند بودجه کافی را تأمین کند، از طرفی هم مدیران استان برای افزایش بودجه باید تلاش بیشتری کنند.
این راهنمای گردشگری گلستان گفت: اخیراً وزارت میراث فرهنگی توانسته نشست‌های تخصصی را با افراد متخصص در خصوص آثار تاریخی و فرهنگی برگزار کند، در این جلسات تاکید بر این بوده که این ضعف در کل کشور وجود دارد و باید بتوانند با بازنگری‌های دوباره، نگاه تازه‌ای به آثار تاریخی و فرهنگی ثبت شده داشته باشد.
او گفت: متأسفانه در استان تپه‌های تاریخی مهم مغفول مانده اند، امیدوارم شرایطی فراهم شود تا راهنمایان گردشگری بتوانند به صورت حضوری از این تپه‌ها بازدید داشته و مسائل را بازگو کنند.
گلستان دارای ۱۰۰۰ اثر تاریخی ثبت شده ملی است
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلستان گفت: ثبت آثار سبب حفظ و حراست بیشتر آن‌ها می‌شود و ضمن اینکه توجه افکار عمومی، رسانه‌ها، متخصصان و دلسوزان به این حوزه جلب شده و باعث معرفی بیش از پیش این آثار در سطح کشور می‌شود.
احمد تجری گفت: تا ابتدای سال ۹۹ آثار ثبت شده ملی استان ۸۵۰ اثر بود که با همت مجموعه همکاران بعد از این تاریخ ۱۵۰ اثر دیگر یا ثبت شده یا در نوبت ثبت قرار دارد.
او ادامه داد: به علت تعدد پرونده‌های استان، در سیزدهم دی ماه، گلستان میزبان شورای ثبت کشور خواهد بود تا در استان این پرونده‌ها ویژه بررسی شود.
او گفت: با این اتفاق، گلستان بیش از هزار اثر ثبت شده خواهد داشت و ثبت آثار سبب حفظ و حراست بیشتر آن‌ها شده و زمینه معرفی این آثار را فراهم خواهد کرد و امیدواریم این مسیر رو به رشد و ثبت آثار را همچنان شاهد باشیم.
تجری گفت: متأسفانه اعتبار کافی برای مرمت آثار تاریخی وجود ندارد و باید تلاش کنیم تا به کمک بخش خصوصی این کار را انجام دهیم، در واقع نیازمند یک هم افزایی جدی هستیم.
او ادامه داد: ۱۶۲ هکتار بافت تاریخی در گرگان وجود دارد که با توجه به شرایطی که با یکی از بانک‌ها برای احیای بافت تاریخی ایجاد کرده ایم، در حال حاضر سه خانه تاریخی در حال بهره برداری بوده و پیش بینی می‌کنیم طی دو سال آینده ۲۵ خانه دیگر هم ساماندهی شوند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلستان گفت: راه بهره برداری مناسب از اماکن تاریخی ایجاد مشوق‌هایی برای سرمایه گذاری در بنا‌های تاریخی است.
علاوه بر پیگیری بودجه برای حفاظت از آثار، آموزش و فرهنگ سازی برای حفظ و صیانت از بنا‌های تاریخی یکی دیگر از اقداماتی است که باید در دستور کار مدیران استان قرار بگیرد و عدم حفظ و حراست آثار تاریخی، ویرانی آن را به دنبال دارد.
منبع: مهر
ارسال نظر