به قلم مجتبی لشکربلوکی؛
چرا خروجی آموزش و پرورش،دانش آموز طراز انقلاب اسلامی نیست؟
کارشناس تعلیم و تربیت و مدیر هنرستان در مقاله ای تاکید کرد که خروجی آموزش و پرورش باید منطبق بر تفکر اسلامی باشد.
به گزارش گلستان ۲۴؛ انقلاب اسلامی به عنوان یک انقلاب بر اساس دین الهی ، پس از پیروزی بر رژیم شاهنشاهی ، ایدئولوژی جدیدی برای حکومت داری ارائه نمود که نفی الگو های حکمرانی رایج آن زمان که بر مبنای غیر الهی بنا نهاده شده بود شد و امامین این انقلاب در راستای ایجاد تمدن نوین اسلامی ، مراحل پنجگانه ای برای آن ترسیم نمودند .
هنگامی که فرانسیس فکویاما در تئوری پایان تاریخ که سال ۱۹۸۹مطرح و در سال ۱۹۹۲ در کتاب پایان تاریخ و آخرین انسان (The End of History and the Last Man) ارائه نمود ، معتقد است که نظام لیبرال دموکراسی به ویژه بعد از فروپاشی اتحاد شوروی به صورت یک جریان غالب و مسلط درآمدهاست که همه ی کشورها و جوامع باید در برابر آن تسلیم شوند. آخرین حد تلاشها و مبارزات ایدئولوژیهای مختلف در نهایت در قالب ایدئولوژی لیبرال دمکراسی سر برآورده است ؛ بنابراین تصور این که نظام سیاسی بهتر و مناسبتری به عنوان بدیل جایگزین این نظام شود وجود ندارد.
اما این اندیشمند و نظریه پرداز آمریکایی ، ژاپنی الاصل بعد ها پس از شکوفایی انقلاب اسلامی و عدم تحقق نظریه آقای کرین برینتون به نام ترمیدور یا نظریه چرخشی انقلابها در انقلاب اسلامی و الگو شدن انقلاب امام خمینی (ره) ( صدور انقلاب ) برای بسیاری از کشورهای مستضعف خصوصاً اسلامی و همچنین افول آمریکا و پیچ تاریخی که در حال وقوع است ، نظریه خود را پس گرفته و سکوت مرگباری در ارائه ایدئولوژی حکمرانی در متفکران غرب حاکم گردید .
در این بین اندیشمند و آینده پژوه غربی به نام ریچارد واتسون در کتاب " پروندههای آینده ؛ روایتی مختصر از ۵۰ سال پیش رو " معتقد است در سال 2050 با طی کردن 16 ترند درنهایت کشورهای صاحب قدرت ایران ، ترکیه و مکزیک است .
وی دلایل متعددی در حوزه های مختلف بیان می دارد و معتقد است در این سال ایالات متحده آمریکا توسط مهاجران مکزیکی حل شده و مکزیکی تبارهای آمریکایی با فرهنگ غیر آمریکایی و با زبان اسپانیایی قدرت را در قاره آمریکا به دست می گیرند .
ایشان معتقد است اقتصاد لیبرالی شکست خورده و ورشکستگیهایی برای کشوره های اجرا کننده آن به همراه دارد و جای خود را به اقتصاد اسلامی ( اقتصاد مقاومتی ) می دهد و...
در نهایت وی معتقد است نرم افزار اداره حکومت و الگوی ایدئولوژی حاکم در سال 2050 م ، ایدئولوژی انقلاب اسلامی می باشد .
حال ما باید این انقلاب را به انقلاب منجی عالم بشریت متصل کرده و زمینه ساز ظهور شویم و مهمترین بخش این تلاش در تربیت انسان طراز انقلاب اسلامی ، باید در آموزش و پرورش صورت گیرد ؛ تا بتوان خروجی آن را مطابق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ؛ دانش آموز طراز انقلاب اسلامی تربیت نمود .
در این راستا ، مقام معظم رهبری بیان می دارند :
اگر جمهوری اسلامی میخواهد پرچم اسلام را در دست بگیرد، میخواهد خودش به سعادت برسد، دنیا و آخرت خود را آباد کند - همچنان که قرآن به ما یاد میدهد که میتوان دنیا و آخرت را با هم آباد کرد و باید این کار انجام بگیرد - اگر میخواهد به ملتهای دیگر کمک برساند، که «کنتم خیر امّة اخرجت للنّاس»، (آل عمران-110) شاهد و مبشر ملتهای دیگر باشد ، خب ، طبیعتاً نیازهائی دارد:
باید انسانهای شریف ، دانا ، با استعدادهای جوشان ، دارای ابتکار ، دارای اخلاق نیک انسانی ، دارای شجاعت ، قوّت خطرپذیری ، ورود در میدانهای جدید ، بدون هیچگونه عقدهی خودکمبینی یا خودبرتربینی ، انسانهای دلدادهی به خدای متعال و متکی به قدرت الهی و دارای توکل کامل ، انسانهای صبور ، انسانهای بردبار و حلیم ، انسانهای خوشبین و انسانهای امیدوار تربیت کنید.
اسلام همهی اینها را به صورت بستهی کامل در اختیار همهی معتقدین و مؤمنین خود قرار داده. این بسته را باز کنیم ، دانهدانه از این مواد استفاده کنیم ، بهرهمند شویم ، آنها را بچشیم و درون وجود خودمان ذخیره کنیم . خروجی آموزش و پرورش باید اینجور انسانی باشد .
چرا که ایشان معتقد است :
فردای ما متوقف به امروزِ آموزش و پرورش است...
چه منطقی پشت سر آموزش و پرورش، این دستگاه عظیم ، قرار دارد؟ نه فقط در کشور ما ؛ در همهی کشورهای دنیا.
ما می خواهیم خروجی این دستگاه عظیم ، این ماشین بزرگ ، یک خروجیای باشد منطبق بر تفکّر اسلامی .
حال این دستگاه عظیم باید چه ویژگی هایی داشته باشد :
اوّلاً مؤمن باشد ؛ ایمان اوّلین شرط است.
ثانیاً خردمند باشد ؛ یعنی عقل را به کار بگیرد. «لَعَلَّکُم تَعقِلون» ( یوسف – 2 ) در قرآن ببینید چقدر هست!
ثالثاً اندیشمند باشد ؛ یعنی فکر کند. عقل فقط برای پیدا کردنِ راههای عملیِ زندگی نیست ؛ عمده برای فکر کردن و اندیشیدن است ، که این از دانشمند شدن مهمتر است .
باید اهل عمل باشد که حالا در این زمینه هم بحثهای زیادی وجود دارد. عمل هم عمل مجاهدانه و پیگیر [است]؛ همان [عملی] که در عرف شرع مقدّس اسلام «جهاد» گفته میشود که آن وقت این جهاد در اینجا جهاد فیسبیلالله است ...
آنچه در هدف غایی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش استخراج می شود را می توان در این جمله بیان نمود :
خروجی آموزش و پرورش باید دانش آموزی باشد طراز انقلاب اسلامی .
حال که بیش از یک دهه از تصویب این سند راهبری در امر تحول آموزش و پرورش در شورای عالی انقلاب اسلامی می گذرد ، سندی که با دستور رهبری و تلاش وافر متخصصین از حوزه ، دانشگاه و آموزش و پرورش در 15 جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 1390/10/06 تصویب و در مورخ 1390/12/01 به دولت جهت اجرا ابلاغ گردید ؛ شاهد عدم تحقق این مهم برای رسیدن به جامعه اسلامی مطابق مراحل تمدن سازی هستیم !
علت در چیست ؟ رهبری پاسخ را چنین بیان می دارند :
تاکنون کمتر از 10% از امکان تحقّق این سند و از محتوای آن ، تحقّق پیدا کرده ؛ درحالیکه چند سالی از تصویب این سند می گذرد
، خیلی کم کار شده در این زمینه ؛ باید کار بشود ، معلوم می شود شور و شوقِ لازم نیست ، انگیزهی لازم نیست . بنده جداً از وزیر محترم و مسئولین محترم می خواهم که مسئلهی تحوّل را جدّی بگیرند . سند یک نوشتهی روی کاغذ است ؛ باید تحقّق پیدا کند.
و در این راستا توصیه می فرمایند که :
توصیهى من به مسئولین و مدیران محترم این است فراتر از اظهارات رسمى ، سند تحوّل را در عمل جدّى بگیریم واگر بخواهیم این سند تحقّق پیدا کند ، نقشهى راه و برنامه عملیّاتى لازم است. اگر تفکّرات ما و کلّیّاتى که مورد نظر مسئولان و دلسوزان است به شکل یک برنامهى عملیّاتى در نیاید در عالم ذهنیّات خواهد ماند و خواهد پوسید.
حال چه باید کرد و چگونه باید در آموزش و پرورش اقدام نمود ؟ رهبر کبیر انقلاب اسلامی خود راهکار این امر را چنین می فرمایند :
اول مشخص نمودن اهداف کلی و سیاست های عملی و سپس برنامه اجرایی
مجموعهی سند تحوّل بایستی به طور کامل برنامهریزی شده باشد توسط آموزش و پرورش ، دو چیز مهم در این برنامهی جامع ، لازم است : یکی زمانبندی ، یکی شاخص پیشرفت .
ما که خود دستی در تعلیم و تربیت و آموزش های رسمی کشور داریم ، میدانیم که این سند برای فرهنگیان کشور به طور کامل تبیین نگردیده است که رهبری انقلاب هم توصیه می کند :
تبیین سند تحول بنیادین آموزش برای مدیران ، [بلکه] برای کارکنان عمده ، حتّی برای معلّمین انجام پذیرد ؛ معلّمین بفهمند این سند چیست !
همچنین هنگامی که زمانی طی می گردد و تجربه های کسب و فناوری و الگوی تدریس جدیدی حاصل می شود می بایست ، سند تحول هم به روز گردد و این امر در خود سند بازه 5 ساله را تعیین نموده که متأسفانه پس از 10 سال هنوز صورت نپذیرفته است ، حضرت آقا خود نیز می فرمایند :
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش باید به روز رسانی شده و برخی مفاهیم آن هم ساده گردد توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی .
این سند را در کف کلاس چه کسی می خواهد اجرا کند ، دانش آموزان را چه فردی می خواهد تربیت نماید ؟ خب مسلماً معلم .
پس هیچ فردی مهم تر و تأثیرگذارتر از معلم درسیستم آموزشی کشور نیست. سکاندار انقلاب بر این امر واقف بوده و بیان می دارند :
در نظام آموزش و پرورش ، هیچ عنصری به قدر معلّم تأثیر ندارد ؛ معلّم تعیینکننده است .
معلّمین ، افسران سپاه پیشرفت کشورند ؛ چون آموزش و پرورش وسیلهی پیشرفت کشور است.
رهبری عظیم الشأن انقلاب اسلامی ، معلم و جایگاه وی را چنین توصیف می دارند :
1- معلّم توجّه کند و بداند که آیندهی کشور متأثّر از همّت او و حکمت او است ؛ بداند که کاری که او دارد الان سر کلاس انجام میدهد مخاطبش هر که می خواهد باشد ؛ از کودک خردسال تا یک جوان هفده-هجده ساله ، در واقع دارد آیندهی کشور را می سازد ؛ هر معلّمی بایست این را احساس بکند. این به او اعتماد به نفْس میدهد ، به او امید میدهد و به او انگیزه میدهد که بتواند کار خودش را خوب انجام بدهد ، شأن خودش را والا بداند.
2- حمایت از آموزش و پرورش ، نگاه به آموزش و پرورش ، نگاه به یک دستگاه مصرفی نباید باشد ؛ نگاه به یک دستگاه زیربنائی باید باشد.... اینجا جای سرمایهگذاری است ؛ شما در واقع هرچه اینجا پول خرج می کنید ، دارید سرمایهگذاری می کنید ، دارید زیربنا می سازید .
3- فرهنگسازی توسّط دستگاههای تبلیغی خصوصاً صدا و سیما که معلّمی [یک] شأن باید باشد .
مرتّباً به شکلهای مختلف ، به شکلهای هنری ، معلّم ترویج بشود ، معلّمی ترویج بشود ، احترام و اکرام معلّم به صورت یک فرهنگ عمومی دربیاید و در افکار عمومی اثر بگذارد.
هنگامی که ما یک سند متقن و راهبری برای تحول کشور داریم دیگر نیازی به نسخه های بیگانگان نیست ، دیگر نیاز نیست توصیه کسانی را در امر تعلیم و تربیت بکار ببریم که بنای دشمنی با خدا و انقلاب بر پایه حرف خدا ، را دارند ، چرا که آنان هنگامی گه در گام اول انقلاب هر نقشه ای برای استحاله و براندازی نظام اسلامی بکار بردند منجر به شکست گردیده ؛ راهکار را آموزش بر اساس الگوی ترسیم شده آنان از سنین کودکی دریافتند تا بنای فکری و تربیتی وی پذیرش حرف غیر خدا را در سنین بالاتر داشته باشد و آن را در غالب سند آموزش همگانی 2030 ارائه دادند و جریان نفوذ در کشور آن را پذیرفت و در حال اجرا بود که با مقابله رهبری این سند نفوذی و تربیت براساس آموزه های لیبرال از چرخه آموزش رسمی کشور خارج گردید .
هدف سند 2030 زدن عنصر حلال زادگی انسان ایرانی است ! همان ویژگی ای که مردم مسلمان ایران زمین را پای انقلاب ، رهبر و حرف حق تا کنون نگه داشته و بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی به همین جهت در صحیفه خود، جلد 21 ، صفحه 410 بیان فرمودند :
من با جرأت مدعی هستم که ملت ایران و توده میلیونی آن در عصر حاضر بهتر از ملت حجاز در عهد رسول الله - صلی الله علیه و آله - و کوفه و عراق در عهد امیرالمؤمنین و حسین بن علی - صلوات الله و سلامه علیهم - میباشند.
مقام معظم رهبری در باب این نکته بیان داشتند :
چرا این قدر طواغیت عالَم و فراعنهی عالَم به فکرند و اصرار دارند که در آموزش و پرورش کشورها نفوذ پیدا کنند
چرا بایستی فرهنگ یک کشوری مثل کشور اسلامی ایران و یا کشورهای اسلامی و شاید بعضی کشورهای دیگر در دنیا تحت تأثیر یک سندی (سند ۲۰۳۰ ) قرار بگیرد که آدمهای این تمدّنها ، این کشورها ، جوامع فاسد و غلط آن را تنظیم کردهاند؟
او با این نفوذ می خواهد مقاصد خودش را ، اهداف پلید خودش را عملیّاتی کند و آدمهایی درست کند که مثل او فکر کنند !
در بیانیه گام دوم انقلاب که در چله انقلاب توسط مقام معظم رهبری صادر شد که باید همچون نقشه راهی برای رسیدن به اهداف ترسیمی پروژه قرن جدید انقلاب و رسیدن به طلوع خورشید عظمی (ارواح الفدا) باشد ، ایشان هفت توصیه برای رسیدن به این هدف والا دارند که باید در آموزش و پرورش به طور کامل اجرا شود تا تربیت نسلی صورت گیرد که تمدن نوین اسلامی را عملی و اجرا نمایند ، لذا توصیه های هفتگانه انتهای بیانیه باید هدف اجرا باشد :
1- علم و پژوهش
2- معنویّت و اخلاق
3- اقتصاد
4- عدالت و مبارزه با فساد
5- استقلال و آزادی
6- عزت ملی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن
7- سبک زندگی ( سبک زندگی ایرانی-اسلامی )
و این توصیه ها هدف تربیت اسلامی کودکان و نوجوانان نیز می باشد و بدون توجه به آنان تربیت ما ابتر و هدف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز انجام نمی پذیرد .
کار سختی پیش روست ولی سردار بزرگ جهان اسلام سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی در مکتب خود به ما یاد داد که باید تهدیدها را به فرصت تبدیل نمائیم و می توانیم با یک الگوی صحیح ، برنامه ریزی دقیق و کار شبانه روزی به آن هدف رسید .
رهبری انقلاب برای رسیدن به این مهم در آموزش و پرورش می فرمایند :
سند تحول متنی است که باید عملیاتی شود،منتها بههیچوجه نباید در آن شتابزدگی باشد با تدبر، تأمل و ملاحظهی صحیح جوانب پیش رفت کند. کار عمیقی است و کارهای عمیق ، کوتاه مدت و زودبازده نیست ، بلند مدت و دیربازده است اگر درست صورت بگیرد ، ماندگار و مثمر خواهد شد ، اما اگر سرهم بندی و شتابزده شد ، آن وقت نتیجهی لازم را نخواهد داد ، فرمود: « ... وَ مُجْتَنِی الثَّمَرَةِ لِغَیْرِ وَقْتِ إِینَاعِهَا کَالزَّارِعِ بِغَیْرِ أَرْضِهِ . ...( نهجالبلاغه خطبه شماره 5) اگر چنانچه میوه را قبل از اینکه برسد ، چیدید در واقع چیزی به دست نیاوردهاید و زحمتتان هدر رفته است.
بگذارید میوه برسد ، بعد بچینید تا از همهی منافع آن بهره ببرید. شاید حلقههای تحقیقاتیِ متعددی لازم است که برای بخشهای این سند ، راهکارهای اجرائی وعملیاتی پیدا کند ، تاحقیقتاً این ریل ، صحیح گذاشته شود آن وقت این قطار برروی ریل حرکت کند.
در نظام تعلیم و تربیت ، رشد متوازن متربی در همه ابعاد جسمانی ، علمی ، اجتماعی ، عاطفی ، دینی و معنوی مدنظر است
باید مبانی انقلاب اسلامی و مفاهیم آن من جمله حکومت اسلامی ، نظام مردم سالاری دینی، ولایت فقیه و شهید و شهادت در مدارس اسلامی ترویج شود تا خروجی این مدارس دانش آموزان در طراز انقلاب اسلامی باشد .
مقام معظم رهبری در پیام به مناسبت افتتاح اولین دوره مسابقات بینالمللی حفظ و قرائت قرآن کریم در سال 1360 فرمودند :
با تدبر و تعمق در قرآن کریم و با گسترش و تعمیق فرهنگ اصیل قرآنی در سطح جامعه، یکایک رهنمودها و فرامین قرآن را برای تشکیل نظام اسلامی کامل به کار گیریم و جامعه را قرآن مجسم کنیم.
و این امر در جامعه و خصوصاً در آموزش و پرورش جدی و عملیاتی گرفته نشد و بسیاری از مشکلات و آسیب های اجتماعی فعلی ناشی از عدم تحقق این توصیه رهبر می باشد .
و اما توصیه ای به مدیران در آموزش و پرورش ، از ستادی تا مدارس :
کسی باید این مسئولیت های خطیر و مدیریت تربیت نسل آینده کشور را بر عهده گیرد که ، با مبانی فکری انقلاب اسلامی آشنا بوده و سیر مطالعاتی متفکرین اسلامی را داشته باشد .
اسناد بالادستی کشور را بدانید و هدف آنها را بشناسید .
اسناد بالادستی در آموزش و پرورش را برای خود تبیین نموده باشید .
با ساحت های تربیتی آشنا و برنامه برای تحقق آن در سازمان خود داشته باشید .
در همین جامعه و با اجرای همین مقدار کم از سند تحول ، انسان هایی تربیت شدن نظیر شهید محسن حججی ها و شهید علی لندی ها ، پس هم می شود و هم باید 100% این سند را اجرا نمایید .
با روش ها و الگوهای نوین تدریس آشنا و تسلط مکفی بر رژیم مصرف رسانه و سواد رسانه ای داشته باشید .
باید به مسائل فرهنگی و معاونت پرورشی اهمیت ویژه داد و آن را احیاء نمود ؛ چرا که اگر توفیقی در این حوزه حاصل گردد ، ارتقاء در بخش عملی و آموزشی را هم به دنبال دارد .
بتواند با همین عِده و عُده و بودجه ، توانایی ارتقاء شأن ، جایگاه و رفاهیات فرهنگیان را داشته باشید .
با شکاف نسلی مابین نسل چهارم و پنجم پس از انقلاب با نسل های قبلی آن آشنا و برنامه جهت مرمت آن داشته باشید .
اهل تحول بوده و سیستم را متحول و بهینه کنید .
انرژی کافی داشته و اهل کار شبانه روزی باشید .
خود در میدان کار انقلابی و جهادی بوده و سازمان خود را برای رسیدن به اهداف سازمانی همره خود کنید .
شاخص های مکتب شهید سلیمانی را احصاء و با برنامه های کوتاه ، میان و بلند مدت آن را در بین معلمین و دانش آموزان نهادینه کنید.
باید در هر استان و شهرستان های تابعه قرارگاه جهادی آموزش برای گسترش عدالت آموزشی در مناطق کمترتوسعه یافته و محروم تشکیل داده و خود فرماندهی آن را به عهده گیرید .
همچنین باید از جامعه نخبگان ، دلسوزان و دغدغه مندان عرصه تعلیم و تربیت در قالب هیئات اندیشه ورز استانی و شهرستانی برای ارتقاء شاخص های آموزشی و پرورشی بهره برد .
و من الله توفیق
مجتبی لشکربلوکی - کارشناس تعلیم و تربیت و مدیر هنرستان
ارسال نظر