جشنواره‌ای شیرین برای صیانت از میراثی کهن/ گنبدکاووس میزبان نخستین جشنواره سمنوپزان نوروزی

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از گلستان ما، نخستین جشنواره آیین سمنو پزان نوروزی توسط شهرداری و شورای اسلامی شهر گنبدکاووس با همکاری تعدادی از اهالی شهر"درق" از توابع استان خراسان شمالی برگزار شد.

در این جشنواره فرهنگی که در بوستان الغدیر شهر گنبدکاووس برگزار شد، شهروندان درق که از شهر آنها به‌ عنوان پایتخت سمنو پزی ایران یاد می‌شود تعداد ۲۰ عدد دیگ بزرگ سمنو طبخ کردند.

شهردار گنبدکاووس در حاشیه این مراسم به خبرنگاران گفت: این جشنواره در آستانه سال نو و با هدف آشنایی بیشتر شهروندان و اقوام ساکن در این شهر با نحوه طبخ سمنو و خرید آن با همکاری اعضای شورای اسلامی شهر درق از توابع شهرستان "گرمه و جاجرم" استان خراسان شمالی برگزار شد.

سیدعلی اصغر موسوی، ایجاد شور و نشاط در شهروندان گنبدی با تماشای آیین سمنو پزی را از دیگر اهداف این جشنواره برشمرد و افزود: سمنو یک ماده غذایی خوشمزه و یکی از هفت سین سفره عید نوروز است و شهروندان با خرید تازه این ماده غذایی برای سفره خود، از این مراسم استقبال کردند.

آیین سنتی سمنو پزان یکی از مواریث فرهنگی ناملموس کهن است که ریشه در فرهنگ و تاریخ ایران دارد و در بیشتر مناطق کشور با نو شدن سال و رسیدن نوروز ارتباط دارد.

با توجه به اینکه شناسایی و بسترسازی مناسب برای حفظ میراث معنوی رکن تاثیرگذار بر قوام و دوام ملت‌هاست و هویت و بقای مردمان هر سرزمین که حاملان اصلی، آشکار و پنهان میراث ناملموس هستند در گرو پاسداری و صیانت از ارزش‌های میراث معنویشان است که می‌بایست به شایستگی معرفی و پاسداری و به نسل‌های آینده سپرده شود.

سمنو پزان یک مراسم آیینی جمعی و مشارکتی است که سبب اتحاد، وفاق، همدلی و همکاری اهالی یک محل و آشنایان شده و باعث می‌شود افراد دور هم جمع و در آستانه سال نو از احوال همدیگر باخبر شوند.

نخستین جشنواره آیین سمنو پزان نوروزی در گنبدکاووس برگزار شد

دستور پخت سمنو که از جوانه گندم تهیه می‌شود

۱. اول از همه توجه کنید که گندم سمنو باید از نوعی باشد که بتوان آن را سبز کرد. پس بعد از تهیه گندم مناسب، آن را پاک کرده و یک بار با آب بشویید و آن را داخل آب سرد بگذارید. آب سرد باید تا ۱ الی ۲ بند انگشت روی گندم‌ها را بپوشاند.

۲. بسته به نوع گندم، آن را به مدت یک تا دو روز خیس کنید. بهتر است در این مدت، حداقل دوبار آب گندم را تعویض کنید.

۳. بعد از ۲۴ ساعت، ‌نوک گندم‌ها به سفیدی می‌زنند. در این مرحله، گندم‌ها را آبکش کنید و همان‌طور که در آبکش هستند روی آن‌ها آب سرد بریزید و بعد آن‌ها را لای یک دستمال تمیز بپیچید.

۴. روی گندم‌ها را پوشانده و یک تا ۲ روز صبر کنید تا گندم‌ها ریشه بزنند.

۵. بعد از ۲۴ ساعت، گندم‌ها ریشه خیلی کمی می‌دهند که در این صورت باید آن‌ها را داخل سینی تمیزی پهن کرده و روی آن‌ها را دوباره با دستمال مرطوب بپوشانید.

۶. هرازگاهی دستمال روی گندم‌ها را مرطوب کنید تا گندم‌ها کم‌کم ریشه بزنند.

 ۷. بعد از حدود ۲ روز (بسته به نوع گندم‌ها) ریشه مورد نظر به اندازه مناسب رسیده که به رنگ نقره‌ای است و خود گندم‌ها نیز رنگ سبز روشنی دارند. توجه کنید که اگر سبزه گندم بیش از حد بماند و تیره شود، طعم سمنوی شما به تلخی خواهد رفت پس مرتب گندم‌ها را چک کنید تا زمان مناسب آن را بفهمید.

۸. در این مرحله، گندم‌ها را تکه‌تکه کرده و همراه مقدار کمی آب، داخل غذاساز، مخلوط‌کن یا چرخ گوشت بریزید تا کاملا له شوند.

۹. گندم‌های له‌شده را ابتدا از یک صافی فلزی درشت عبور داده، سپس از صافی پارچه‌ای رد کنید تا بتوانید آن را کاملا فشار داده و شیره گندم را از آن خارج کنید.

۱۰. تفاله‌های گندمی که داخل صافی پارچه‌ای باقی‌ مانده را یک بار دیگر با کمی آب داخل غذاساز بریزید و دوباره از صافی رد کنید.

۱۱. در این مرحله، عصاره گندمی که دارید را کم‌کم به آرد اضافه کرده و آرد را با آن حل کنید.

۱۲. وقتی آرد کامل حل شد، قابلمه را روی حرارت قرار دهید و شروع به هم‌زدن کنید.

۱۳. هم‌زدن را مرتب و آرام ادامه دهید، زیرا شیره گندم خیلی زود ته‌نشین شده و می‌سوزد؛ پس تا زمانی‌که به جوش بیاید مدام آن را هم بزنید.

۱۴. حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشد تا عصاره گندم و آرد به جوش بیاید و کم‌کم تیره شود. در واقع سخت‌ترین قسمت تهیه سمنو همین است که باید مرتب و بدون وقفه آن را هم بزنید تا به جوش بیاید.

۱۵. در این مرحله، حرارت را متوسط می‌کنیم تا آب اضافه سمنو تبخیر شود.

۱۶. از این به بعد، سمنو به هم‌زدن مداوم نیازی ندارد و کافی است هر چند دقیقه یک‌بار آن را هم بزنیم تا ته نگیرد.

۱۷. تقریبا بعد از ۲ ساعت، سمنویی که با شعله متوسط جوشیده به غلظت مناسبی می‌رسد پس می‌توانید یک دم‌کنی روی در قابلمه گذاشته و در ظرف را ببیندید تا سمنو دم بکشد.

۱۸. شعله را تا جایی که امکان دارد کم کنید تا رنگ سمنو تیره شود.

۱۹. بین ۱ تا ۱.۵ ساعت برای رسیدن سمنو به غلظت و رنگ مناسب کافی است. در این مدت نیز بهتر است هر از گاهی سمنو را هم بزنید تا ته نگیرد.

۲۰. سمنو آماده است. می‌توانید قبل از سرو آن، مقداری بادام داخل آن ریخته و آن را تزیین و سرو کنید.

گنبدکاووس با حدود ۱۷۰ هزار نفر جمعیت دومین شهر بزرگ استان گلستان است.