اظهارات مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان

 شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، سانسور در ایران را «سلیقه‌ای، غیر‌قانونی و غیر‌شفاف» عنوان کرد و گفت شرایط کنونی عامل وضعیت بد نشر در کشور است.

شهلا لاهیجی ضمن طرح نکته یادشده گفت: «این روزها صنعت نشر وضع خوبی ندارد و هر سال نسبت به سال گذشته بدتر می‌شود. من به عنوان ناشری که ۳۰ سال در این حوزه فعالیت کرده‌ام؛ ممیزی‌های بی‌دلیل و بررسی‌های طولانی را یکی از عوامل مهم وضع بد نشر کتاب می‌دانم».

وی افزود: «وضعیت نشر کلاً شفاف نیست و همه چیز در پستو و فراقانونی و خارج قاعده عمل انجام می‌شود. این نشان می‌دهد که آقایان چیزی می‌بینند که دیگران نمی‌بینند». لاهیجی تغییر متن در بررسی کتاب‌ها را که از سوی وزارت ارشاد صورت می‌گیرد شبیه به «دستبرد» دانست و گفت این تغییرات «خواننده را نسبت به متن بی‌اعتماد می‌کند». این ناشر با بیان اینکه «گفتار و عمل در وزارت فرهنگ و ارشاد یکی نیست»، گفت: «ما از دولت جدید انتظار معجزه نداریم، ولی طبق قانون اساسی انتقاد حق ناشر و نویسنده و با توهین متفاوت است و همه نمی‌توانند بله قربان‌گو باشند».

به‌گفته مدیر انتشارات روشنگران کتاب «جاناوبلادور» بهرام بیضایی و ۴۴ عنوان کتاب دیگر این انتشارات در روند بررسی مجوز نگرفته‌اند. وی بهترین راهکار برای حل این موضوع را عدم بررسی کتاب‌ها قبل از چاپ دانست. دو سال و نیم پیش، بیشتر از یک‌صد تن از نویسندگان، شاعران و مترجمان ایرانی با انتشار متنی خواهان لغو فوری مجوز انتشار کتاب از سوی وزارت ارشاد و کلیه‌ مقررات و قوانین مربوط به آن شدند.آن‌ها با اعلام این‌که نویسندگان باید بتوانند آزادانه بیاندیشند و حاصل اندیشه و هنر خود را آزادانه عرضه کنند تأکید کردند: «حق مردم است که فارغ از هرگونه سانسور و فشار حکومتی به آثار ادبی، هنری و اطلاعات دسترسی پیدا کنند و خود به داوری و نقد بپردازند». علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چندی پیش در گفت‌وگو با روزنامه «شرق» درباره کارنامه یک ساله خود و یکی از وعده‌هایش درباره حذف سانسور کتاب گفت: «ممیزی در قانون به ما دیکته شده و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی که برای ما جنبه قانونی دارد وظایفی را برایمان تعیین کرده است. نکته‌ای که من در روزهای آغاز تصدی خودم عنوان کردم این بود که می‌خواهیم ممیزی قبل از چاپ را برداریم و آن را به خود ناشران واگذار کنیم. منتها ناشران زیر بار این موضوع نرفتند و گفتند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌خواهد ممیزی را که از آن به سانسور تعبیر می‌کنند، از خودش به ما منتقل کند. چون آن‌ها نپذیرفتند ما هم گفتیم همین روال قانونی را طی خواهیم کرد».

1.لازم است گزارشی علمی و دقیق از عملکرد انتشارات روشنگران در چند دهه فعالیت آن تهیه شده و رویکردهای سوسیال-فمینیستی چپگرای آن که تقریبا در بیشتر آثار آن مشهود است، تبیین شود.

2.در اقدامی هماهنگ و به جهت منفعل سازی ارشاد، در چند روز گذشته مصاحبه هایی با این مضمون که ارشاد بلااختیار است، ارشاد دروغ می گوید، ارشاد ناتوان است یا زیر فشار است و... انجام شده است. به نظر می رسد این مصاحبه ها علی رغم هماهنگی بیرونی اطلاعات و سرنخ هایی را نیز از درون وزارتخانه میگیرد. لازم است این خط سیر به خوبی تبیین شود و از بخشهای قانونگرا و متعهد ارشاد خواسته شود تا مقهور چنین جوسازی هایی نشوند.