آداب و سنن گلستانی‌ها در ماه رمضان متاثر از کرونا/ نماز تراویح ترکمن و صله رحم ماه رمضان از رونق افتاد

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از شبستان، ماه رمضان ماه صیقل دادن اراده برای بندگی خدا است و از دیرباز آداب و سنن های مختلفی برای اینکه انسان از فضائل این ماه بی بهره نماند شکل گرفته است.

اما امسال بسیاری از آداب و سنن ماه رمضان تحت شعاع کرونا قرار گرفته است و مردم نگارستان ایران نه تنها برای انجام آداب و سنن خود بلکه برای اجرای مناسک ماه رمضان با محدودیت های زیادی رو به رو شدند.

بسیاری از مومنان دلتنگ صفوف نماز جماعت و خواندن ادعیه های روزهای ماه مبارک رمضان در مساجد هستند و تنها دلخوشی آنها برنامه های مجازی هیئت های مذهبی، کانون های مساجد و مداحان است.

فضای کرونا گرچه فعالیت بسیاری از مساجد را با مشکل رو به رو کرده است ولی بسیاری از فعالان مساجد منازل خود را به محراب بندگی تبدیل کردند.

غبارروبی مساجد و خانه تکانی در آستانه مباه مبارک رمضان

در سال های گذشته پیش از آغاز ماه مبارک رمضان مردم ولایتمدار استان گلستان بر اساس رسم دیرینه نسبت به غبارروبی مساجد و نظافت آن اقدام می کردند که این موضوع به دلیل شیوع ویروس کرونا امسال بسیار محدود انجام شد.

همچنین مردم ترکمن صحرا رسم دارند که با آغاز ماه مبارک رمضان نسبت به خانه تکانی اقدام کنند و همانطور که خانه دل را از گناه و زنگارهای روزگار می زدایند خانه خود را برای پذیرایی از مهمانان در این ماه پر فیض و برکت پاکیزه و آراسته می کنند، این رسم گرچه در بسیاری از مناطق ترکمن صحرای استان گلستان برگزار شد ولی با توجه به شیوع ویروس کرونا ضیافت های افطار و سحر در بین مردم این منطقه بسیار کمرنگ شده است.

در این ماه مبارک مردم گلستان مثل سایر اقوام ایران زمین نسب به اطعام افطار و سحری اقدام می کنند و تلاش بسیاری از مردم در این است که بتوانند در ماه مبارک رمضان به تاسی از مولای متقیان امیرالمومنین (علیه السلام) دستگیر ایتام و نیازمندان باشند.

از این رو در ماه مبارک رمضان با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری بر رزمایش مواسات و کمک مومنانه بسیاری از مردم به صورت گروهی در قالب گروه های جهادی و هیئتی نسبت به توزیع اقلام و مایحتاج ضروری نیازمندان و اقشار آسیب دیده اقدام کنند و این سنت حسنه در امسال رنگ و بوی ولایی به خود گرفته است.

*پخش نذری یا «الله یولی» ترکمن ها در ماه مبارک رمضان

در میان مردم ترکمن نیز نذری دادند در ماه رمضان که از آن «الله یولی» یاد می شود یک رسم دیرینه است، بسیاری از ترکمن های استان گلستان چند روز قبل از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان با ذبح گوسفند یا بز گوشت نذری را بین همسایگان و نیازمندان منطقه خود تقسیم می کنند تا به گونه ای آنها را در این ماه پرفیض و برکت در سفره اطعام خود شریک کنند.

آیین بیدارباش و سحرخوانی از دیرباز در استان گلستان وجود داشت و با توجه به گسترش تکنولوژی آرام آرام این مهم جای خود را به تماس های تلفنی و این روزها صدای زنگ گوشی های همراه داده است.

در این آیین دیرینه که در بسیاری از اقصی نقاط استان گلستان رواج داشت برخی به پشت بام منازل و یا در کوچه و خیابان ها می رفتند و با بانگ «بیدار باش» مردم را برای فریضه روزه داری و خوردن سحری بیدار می کردند.

در ماه مبارک رمضان کباب فروشی ها نیز کسب و کارشان رونق می گیرد و پس از افطار بسیاری از افراد و حتی خانواده ها برای خوردن کباب به کبابفروشی ها مراجعه می کردند اما با توجه به شیوع ویروس کرونا در امسال بسیاری از کبابی های سطح شهر از رونق افتاده است و دیگر از آن دودهای کبابی به ویژه در راسته کبابی های گرگان خبری نیست.

«الله رمضونی» از آیین دیگر مردم نگارستان ایران در ماه مبارک رمضان است که در این رسم جوانان به برای کمک به نیازمندان به محلات مختلف می رفتند و مبالغ و یا کمک هایی را از طریق مردم جمع آوری می کردند.

جمع آوری این کمک ها این روزها در صفوف نماز جماعت مساجد رواج پیدا کرده است اما با تعطیلی کرونا بسیاری از نیازمندان از این کمک های مردمی بی بهره ماندند.

اما گرگانی ها نیز در ماه مبارک رمضان غذاهای متنوعی را در سفره افطار خود در نظر می گیرند، باز کردن روزه با آب داغ که گرگانی ها به آن «نرم بلاغ» می گویند از گذشته رواج داشته است.

«ترک» و «فرنی» غذای خاص گرگانی‌ها در ماه رمضان به شمار می رود، پخت نان های خانگی، قتلمه، آش و سوپ از دیگر غذاهای رایج گرگانی ها در ماه مبارک رمضان است.

*کرونا نماز تراویح ترکمن ها در ماه رمضان را از رونق انداخت

نماز ۲۰ رکعتی تراویح گرچه یک نماز مستحبی در بین مردم ترکمن صحرا  است اما در ماه مبارک رمضان مثل یکی از نمازهای واجب می ماند و از این رو در ایام کرونا که بسیاری از مساجد استان تعطیل بود برخی از مناطق ترکمن صحرا از اقدامات پیشگیرانه پرهیز کردند و نماز تراویح را برگزار کردند.

«یا رمضان» از دیگر رسوم مردم دوست داشتنی ترکمن است که این مراسم در نیمه ماه رمضان اجرا می شد و در آن فردی با لحن زیبا در کوچه های روستا می آید و اشعاری با این مضمون که ماه رمضان به نیمه رسیده و مومنان مقاومت کنید را می خواند و افرادی که صدای وی را می شنوند پشت سر آن حرکت و با گفتن «الله» وی را همراهی می کردند.

مراسم شب های قدر و احیاء نیز در بین روزه داران گلستانی بسیار جایگاه والایی دارد و در این شب ها مومنان با قرائت قرآن، دعای جوشن کبیر و نماز شب زنده داری می کنند و همچنین در شب شهادت امیر المومنین (علیه السلام) در بسیار از منازل دیگ حلیم و «شلعه زرد» برپا می شود.

همچنین ترکمن ها شب های احیا را تا بیست و هفتمین شب ماه رمضان ادامه می دهند و رسم دارند که در این شب به نوعروسان خود پیشکشی هدیه دهند.

در بین مردم دوست داشتنی کتول نیز افطاری 50 سالگی رواج دارد و افرادی که به این سن رسیدند با پهن کردن سفره افطاری از مردم پذیرایی می کنند.

*کمرنگ شدن صله رحم در ماه مبارک رمضان بر اثر شیوع کرونا

در ماه مبارک رمضان مردم استان گلستان نسبت به صله رحم و دید و بازدید اقدام می کنند اما با توجه به شیوع ویروس کرونا این رسم کمتر اجرا شده است.

ترکمن ها دو روز مانده به پایان ماه مبارک رمضان را «کرگون» می نامند و در این روز مجدد نسبت به خانه تکانی اقدام می کنند و آماده روز عید فطر می شوند، همچنین یک روز قبل از ماه مبارک رمضان ترکمن ها «آیین قوقون» را اجرا می کنند و برای اموات خود خیرات می دهند.

در روز قوقون مردم ترکمن نان محلی که «چافادی» نامیده می شود و این نان در روغن سرخ شده است را بین همسایه ها توزیع می کنند و مقداری از آن را نیز در روز عید فطر به سفره های مسجد می برند.

این رسم نیز در بین اقوام مختلف نگارستان ایران وجود دارد اما به جای نان حلواهای گردویی و برنجی و نان های محلی پخته می شود.

در روز عید فطر نیز علاوه بر مناسک این روز و برگزاری نماز عید فطر که در بین ترکمن ها بسیار باشکوه برگزار می شود بسیاری از طوایف نگارستان ایران به سراغ خانواده های متوفی که در طول یکسال گذشته فوت کردند، می روند و به خانواده آنها تسلیت می گویند.

همچنین در بسیاری از روستاهای استان رسم است که پدر یا پدربزرگ به نوه هایی که امسال برای نخستین بار ماه مبارک رمضان را روزه گرفتند هدیه بدهند و همچنین از مادر و همسر خانواده به پاس تلاش برای پخت سحری و افطاری با هدایای قدردانی می شود.

دعای وداع با ماه مبارک رمضان و صحیفه سجادیه و دعای شب های دهه آخر ماه مبارک رمضان نیز همچون اقصی نقاط مختلف ایران در استان گلستان نیز برگزار می شود.