افزایش ۱۹ برابری بارش باران/خسارت ۲.۱۰۰میلیارد تومانی آب و برق

به گزارش گلستان 24 ؛ به نقل از صدا و سیما، رضا اردکانیان، وزیر نیرو در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما گفت: طبق گزارشات ارسالی ساعاتی قبل رودخانه‌های روستای کلاته در استان خراسان رضوی طغیان کرده این طغیان براثر ۲۸ میلیمتر بارندگی بوده تا این لحظه گزارش دقیق از خسارات احتمالی دریافت نشده است.

او در قالب مثالی بر حجم بارش‌ها و اندوخته سازی آبی سدها اشاره کرد و ادامه داد: سال قبل با اینکه سال کم آبی و کم بارشی بود در نیمه اول فروردین ۹۷ حدود ۳ میلیمتر بارش را تجربه کردیم، امسال این رقم در مدت مشابه به ۵۷ میلیمتر رسیده یعنی امسال ۱۹ برابر سال قبل و ۳ برابر میانگین ۵۰ ساله اخیر کشور بارش صورت گرفته. به این ترتیب تا این لحظه می‌توان سال ۹۸ را پربارش‌ترین سال در ۵۰ سال اخیر عنوان کرد، از سوی دیگر امسال نسبت به سال قبل حدود ۱۷۴ درصد بیشتر باران باریده است.

این مقام مسؤول افزود: حجم آب‌های ورودی به سدهای کشور طی ۲۰ روز اول فروردین امسال ۳۸ درصد کل آورد سال آبی ۹۸-۹۷ است یعنی ۴۰ درصد کل ظرفیت سدهای ما در ۲۰ روز اخیر تأمین و آبگیری شده، این اتفاق حاکی از آنست که این ۵۱ میلیارد متر مکعب آب ورودی به سدها در سال آبی ۹۸-۹۷ در ۳ هفته نخست فروردین امسال حاصل شده است.

اردکانیان بزرگی حادثه سیل اخیر در استان خوزستان را با مثالی از سد دز بیان کرد و گفت: وقتی می‌گوئیم عمر مفید یک سد ۳۰ یا ۵۰ سال است به معنای مستهلک شدن یا ترک برداشتن شدن پس از ۵۰ سال نیست، بلکه بعد از گذشت عمر مفید سدها از رسوب پُر می‌شوند. عمر مفید سد با میزان رسوب پشت هر سد سنجیده می‌شود. در بسیاری از مواقع ساخت یک سد بسیار ارزان‌تر از رسوب برداری و لایروبی سدها تمام می‌شود. سد دز با حدود ۵۰ سال عمر و با حجمی برابر با ۲.۶ میلیارد متر مکعب توانست در برابر سیلاب‌های ۲۰ روز اخیر حدود ۹ میلیارد متر مکعب آب ورودی را مدیریت کند یعنی ۳ برابر حجم خودش خروجی داشته است. سد کرخه هم توانست با حجم ورودی ۸ هزار متر مکعب آب ورودی در ثانیه مواجه و دوام بیاورد در حوزه کارون بزرگ حدود ۵۲ برابر سال قبل بارش داشته ایم همه این‌ها بیانگر بارش کم نظیر اخیر است.

به گفته وزیر نیرو فعالیت‌های وزارت نیرو در بخش برق، در مقابل خسارات وارده بر ۲ هزار روستا ناشی از سیلاب‌های اخیر به گونه‌ای بوده که در حال حاضر فقط ۳۵ روستا یعنی ۱.۵ درصد از تعداد کل از نعمت برق بی بهره هستند که البته عمده مشکل این روستاها وجود معبر و عدم دسترسی است و برخی روستاها هم کلاً از بین رفته است. این اقدام مؤثر وزارت نیرو با کمک نمایندگان مجلس هر استان و استانداران و فرمانداران و سایر ارگان‌ها میسر شده است و شاخص موفقیت بسیار خوبی بجا گذاشته است، گفتنی است حدود ۶۵۰ میلیارد تومان هم هزینه چنین عملیاتی شده است.

اردکانیان در ادامه ارائه گزارشات عملکرد این وزارتخانه از قطع آب مصرفی ۳۸۰ روستا در روزهای اول سیل زدگی خبر داد و افزود: طبق آخرین آمار تا ساعاتی قبل از این تعداد فقط ۵۲ روستا فاقد آب مصرفی‌هستند بی شک ظرف ۳ هفته گذشته عملکرد وزارت نیرو به میزان ۹۸ درصد مثبت در خصوص پاسخگویی به نیازهای حادثه دیدگان بوده است گفتنی است خسارات وارده در بخش آب و برق مناطق سیل زده حدود ۱.۲۰۰ میلیارد تومان بوده که به این رقم باید ۲۵۰ میلیارد تومان خسارات تأسیسات آب و برق منطقه‌ای را هم اضافه کرد کل خسارات آب و برق را می‌توان ۲.۱۰۰ میلیارد تومان بیان کرد.

وزیر نیرو در مورد ذخایر برفی کشور گفت: حجم ذخایر برفی کشور دقیقاً برآورد و محاسبه نشد، اما در ارتفاعات مشرف به رود کرخه حدود ۶ هزار کیلومتر مربع برف داریم. در حوزه کارون بزرگ هم ۹ هزار کیلومتر مربع برف داریم که رقمی حدود ۱.۹ میلیارد متر مکعب آب را تأمین خواهد کرد. خط قرمز ما آب مصرفی مردم است و در تلاش هستیم که آب با کیفیت در اختیار مردم بگذاریم که حداقل در معرض بیماری‌های عفونی و میکروبی قرار نگیرند تا کنون هم موردی گزارش نشده است.

او افزود: تا این لحظه هیچ گونه کمبود تجهیزات و امکانات و تأسیسات امداد رسانی و تأمین آب مصرفی مناسب وجود ندارد و تقریباً بهترین تجهیزات استان‌های بزرگ کشور در قالب معین در خدمت استان‌های آسیب دیده هستند. این در حالی است که همه سدهای کشور کاملاً پایدارند و جای هیچ گونه نگرانی نیست.

این مقام مسؤول با بیان اینکه همه سدها به ویژه در استان خوزستان شبانه روز پایش می‌شوند اظهار داشت: ۱۳۰۰ ابزار دقیق و بیش از ۲۰۰ تراوش سنج در سد کرخه وجود دارد که همه این سد را تحت کنترل دارند. کل ورودی آب به سدهای بوستان، گلستان و وشمگیر، استان گلستان در سال آبی ۹۶ - ۹۷، ۸۱ میلیون مترمکعب بود، اما از ابتدای مهر ۹۷ تا ۲۰ فروردین امسال ۴۳۹ میلیون مترمکعب و بیش از پنج برابر میزان سال گذشته آب وارد سدهای این استان شده است.

اردکانیان با بیان اینکه ظرفیت مخازن آب کشور از مسائل مهم در پیشگیری از سیلاب هاست، افزود: اگر وارد سال‌های ترسالی شده باشیم باید برای ساخت مخازن آب، مناطق جدید را بررسی کنیم. اگر در استان لرستان به اندازه کافی سد ساخته بودیم این اتفاقات در این استان نمی‌افتاد.

وزیر نیرو با اشاره به اینکه بروز خسارات سیل دلایل متعددی دارد گفت: در سیل میزان بارندگی‌ها نیز نکته قابل توجه است. گروه‌های مرجع در جامعه نباید مسأله چندبعدی آب را یک بخشی ببینند، زیرا این موجب بروز مشکل می‌شود. سیل‌هایی که در خوزستان و گلستان روی داد مربوط به سیلاب‌های ۲۰۰ ساله است که احتمال وقوع آن‌ها در هر سال نیم درصد است.

وی گفت: از افتخارهای جمهوری اسلامی ایران؛ ساخت سدهای متعدد است که به عنوان نمونه از ۱۱ سد استان خوزستان فقط دو سد مربوط به پیش از انقلاب اسلامی است. اگر این سدها نبود میلیون‌ها مترمکعب آب خوزستان را برده بود.اکنون در سد کرخه شش میلیارد مترمکعب، در سد دز دو و نیم میلیون مترمکعب، سد گتوند ۴.۴ میلیون مترمکعب، سد شهید عباسپور ۲.۴ میلیارد مترمکعب و کارون سه ۲.۶ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده است.

اردکانیان با بیان اینکه تعیین پهنای بستر و حریم رودخانه‌ها و تخلیه آن از موانع و اماکن بر اساس قانون بر عهده وزارت نیرو است افزود: طول رودخانه‌های کشور شامل رودخانه‌های فصلی و دائمی ۱۴۶ هزار کیلومتر است. از ۷۵ هزار کیلومتر رودخانه دائمی کشور ۵۳ هزار کیلومتر تعیین پهنای بستر و حریم شده است. تا پایان برنامه ششم و تا سال ۱۴۰۰ رودخانه‌های دائمی کشور تعیین بستر و حریم می‌شوند.

وی با بیان اینکه به جد در پی آزادسازی حریم و بستر رودخانه‌ها هستیم، گفت: به عنوان نمونه در اوایل دهه ۸۰ دریاچه‌های سد لتیان و کرج در معرض آلوده کننده‌ها بودند و در آن زمان برخی دستگاه‌های حاکمیتی نیز در این مسأله شریک بودند، اما همه آن‌ها تخریب شد. مسأله سیل دروازه قرآن شیراز مربوط به شهرداری این شهر و استانداری فارس است و ما نیز منتظر گزارش آن‌ها هستیم. با توجه به خشکسالی‌های اخیر کشور حتی در رؤیا هم نمی‌دیدیم که تالاب‌های ما این چنین پر آب شوند. در سال گذشته ۳۴۰ شهر برای تأمین آب تحت تنش بودند، اما اکنون ۴۴ تالاب کشور از ۴۰ تا ۱۰۰ درصد پر شده اند.

این عضو کابینه دولت دوازدهم با بیان اینکه دریاچه هامون بیش از ۱۰ درصد آب گیری شده است، گفت: آب دریاچه ارومیه ۴۵ سانتیمتر افزایش تراز در مقایسه با سال گذشته دارد. حجم آب ذخیره شده در سدهای کشور در مقایسه با سال گذشته ۶۲ درصد افزایش یافته و ۷۶ درصد مخازن آبی کشور پر شده است. البته ظرفیت برخی از سدها را به دلیل احتمال وقوع سیلاب‌های جدید خالی گذاشته ایم. سال گذشته ۴ تا ۵ هزار مگاوات کمبود تولید برق آبی در استان خوزستان داشتیم، اما امسال این نیروگاه‌ها با ظرفیت کامل کار می‌کنند. سیلاب‌های اخیر موجب آب گیری تالاب‌ها و جلوگیری از بروز مشکل ریزگردهایی که منشأ داخلی دارند شده است.

به گفته این مقام مسؤول برای پایدارسازی منابع آب برنامه ریزی می‌کنیم و بر مدیریت مصرف مانند گذشته تأکید داریم. در سال ۹۷ برای طرح‌های صنعت آب و برق ۱۶ هزار و ۲۰۶ میلیارد تومان سرمایه گذاری و بر این اساس سدهایی با ظرفیت ۵۴۰ میلیون مترمکعب ساخته شد. با این سرمایه گذاری ۵۶ هزار هکتار شبکه زه کشی آبرسانی و ۴۰ تصفیه خانه آب و فاضلاب ساخته و ۱۵۱۱ روستا دارای شبکه آبرسانی شده و تعدادی نیروگاه به مدار آمده است.

اردکانیان با بیان اینکه سال گذشته بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های وزارت نیرو به بخش خصوصی و طلبکاران این وزارتخانه پرداخت شد، گفت: صادرات برق کشور افزایش یافته است و قرارداد خوبی برای مشارکت در بازسازی صنعت برق عراق امضا شد. در سال‌های ۹۶ و ۹۷، ۳۵۰ کیلومتر عملیات لایروبی در رودخانه‌ها انجام شد که بیشتر مربوط به مصب رودخانه‌ها می‌شد. تا کنون ۱۶۶۵ کیلومتر از رودخانه‌های کشور لایروبی شده و تا سال ۱۴۰۰ این میزان به ۱۹۷۰ کیلومتر خواهد رسید.

وزیر نیرو اظهار داشت: برای رفع مشکل گذر آب در مناطق شهری همکاری نزدیکی با شهرداری‌ها داریم و ۲۴۰۰ نقطه را شناسایی کرده ایم که تا کنون ۶۰ نقطه رفع مشکل شده است. با سازمان ثبت اسناد و املاک نیز همکاری داریم و با ایجاد سامانه مشترک، ۳۰ هزار کیلومتر از رودخانه‌ها را در این سامانه ثبت کرده ایم.