به سیره عملی حضرت زهرا (س) درباره فرزند پروری کمتر پرداخته می‌شود

به گزارش گلستان ۲۴؛ ارزشمندترین صفحات تاریخ صفحات زندگی زنان و مردان بزرگ در تاریخ اسلام است. زندگی آنان مملو از حوادث است. زندگی پرمعنی و با عظمت است تاریخ زندگی آنان هم چون خودشان شاهکار آفرینش است در میان اینان فاطمه(س)‌ نیز زندگی پرحادثه داشت. مطالعه زندگی پربرکت آن بانو و صحنه‌های زندگی ایشان درس است و آموزنده، صحنه‌های شاد، غم انگیز و پرحادثه در تاریخ زندگی این بانوی بزرگوار وجود دارد.

زندگی در کنار پیامبر(ص)‌، شخص اول اسلام، از دست دادن مادر که تکیه گاه عاطفیش بود، بزرگ شدن در آن محیط عربستان، زندگی در خانه شخص دوم تاریخ اسلام، ازدواج با یگانه مرد تاریخ، تولد چهار گوهر آسمانی و ‌ورود به انقلاب عقیدتی و سیاسی از صحنه های زندگی آن حضرت است. بیش از دو هزار عنوان کتاب در رابطه با شخصیت‌شناسی حضرت فاطمه(س) منتشر شده و آنان که می‌خواهند درس عشق، صفا، احسان انصاف، ایثار، آزادگی و غیره را بیاموزند باید به مکتب این حضرت قدم بگذارند.

آسیه سلیمانگلی، مؤلف گالیکشی کتاب «مروارید خاتم»، دارای تحصیلات دانشگاهی و حوزوی تا پایان سطح دو حوزه علمیه و استاد حوزه و دانشگاه است و اولین کتاب وی، سیره سیاسی امام رضا(ع) بوده که توسط آستان قدس رضوی ثبت شده و تاکنون چندین مقاله نیز در رابطه با سیره ائمه(ع) نگاشته است. با نویسنده کتاب «مروارید خاتم» گفت‌وگویی کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

پژوهش‌ها و کتاب‌هایی که درباره حضرت فاطمه(س) کار شده است، چه نقاط قوت و ضعفی دارد؟

یکی از ضعف‌هایی که در جامعه وجود دارد و در این کتاب در مورد آن، بحث و گفت‌وگو شده، سبک زندگی ایرانی اسلامی است که در قالب زندگی ائمه(ع) باید مطرح شود. در این کتاب که به شیوه زندگی عملی حضرت زهرا(س) تأسی شده است سعی شده مطالب با زبان عامه پسند و زبان قشر نوجوان و جوان که علاقه‌مند به این موضوع هستند مطرح شود.

با توجه به اینکه مخاطبان این کتاب، نوجوانان و جوانان هستند، به منظور جذب هرچه بیشتر علاقه‌مندان در قالب موضوع تاریخی بیان نشده در حالی که به موضوعات و عنوان‌های تاریخی پرداخته‌شده است، اما شیوه نوشتن به صورت تاریخی قدیمی نیست و بیشتر به سبک زندگی اسلامی ایرانی پرداخته که مخاطب این دوره که در عصر جدید مدرنیته زندگی می‌کند؛ می‌پسندد.

از این کتاب چه بازخوردهایی داشته‌اید؟

طی بازخوردی که از مخاطبان دریافت شده است اکثر آنها تأکید داشتند که مطالب کتاب باید بیشتر بسط و گسترش داده می‌شد؛ چون معتقدند پاسخ بسیاری از سؤالات خود را در این عصر از همین تاریخ گذشته گرفته‌اند، مثلاً روح قناعت و ساده‌زیستی حضرت زهرا(س) در دوره معاصر که عصر تکنولوژی است در این کتاب پیاده شده است و سعی شده با زبان عامه‌پسند به مخاطب القا شود. آنچه مسلم است در دوره معاصر جهیزیه حضرت زهرا(س) را نمی‌توانیم به یک دختر بدهیم؛ اما آنچه در این کتاب در رابطه با این موضوع آمده این است که قرار نیست همانند جهیزیه حضرت زهرا(س) برای دختری در نظر گرفته شود آنچه مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد، روح قناعت، ساده‌زیستی، تربیت فرزند و غیره است که جوانان باید آنها را الگوی خود قرار دهند.

حضرت زهرا(س) بانوی نمونه جهان اسلام، در تربیت فرزند نیز الگویی ماندگار از خود بر جای گذاشته است؛ حضرت زهرا(س) در دانشگاهی که در خانه کوچک خود ایجاد کرده بود، ضمن تربیت برجسته‌ترین افراد، مادران تمام تاریخ را با سبک زندگی فاطمی در تربیت فرزند، یاری رسانیده است. تربیت فرزند حضرت به گونه‌ای است که هریک از روانشناسان باید برای این موضوع درس دانشگاهی بگذارند.

این اثر چه تمایزی با آثار پیشینی که با این موضوع به چاپ رسیده دارد؟

این اثر خودجوش بوده و اولین کتاب که موفق به چاپ آن شدم، سیره سیاسی امام رضا(ع) بود که توسط آستان قدس رضوی ثبت شد؛ این کتاب به نوعی چالش فکری خودم بود با توجه به فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی که فرمودند: «در زمینه سبک زندگی ایرانی باید غافل نشویم» با توجه به سبکی که ائمه برای ما به یادگار گذاشته‌اند، طرحی را در نظر گرفتم با عنوان سیره‌شناسی عملی زندگی ائمه، خارج از کلیشه‌های تاریخی و سبک سنگینی که در کتاب‌های تاریخی وجود دارد و خواننده خسته می‌شود؛ سعی شده این کتاب به گونه‌ای نگاشته شود که مخاطب با شروع به خواندن کتاب تا پایان آن را مطالعه کند.

نویسندگان باید بدنبال جستجوی نکات روانشناسی زندگی حضرت زهرا(س) بروند و شیوه همسرداری، تربیت کودک، خانه و خانواده، قناعت و ساده‎زیستی و عفاف و حجاب باید در کتاب‌ها به زبان روز بیان شود؛ مخصوصاً در بحث همسرداری حضرت زهرا(س) باید اصول عملی همسرداری از زندگی ایشان استخراج شود. بهترین تعابیر در زمینه زندگی مشترک و همسرداری را می‌توان در زندگی حضرت زهرا(س) جستجو کرد، اشکال ندارد اگر یک زن خانه‌دار مسلمان در شیوه همسرداری از این بانو تأسی بگیرد که اگر این گونه شود قطعاً زندگی موفقی خواهند داشت.

چه نکاتی از زندگی و ویژگی‌های شخصیتی حضرت زهرا(س) کمتر در آثار مکتوب مورد توجه قرار گرفته است؟

دانشگاه‌ها درباره فرزندپروری بهترین کلاس‌ها را در رشته‌های مختلف قرار می‌دهند؛ اما کمتر به سیره عملی حضرت زهرا(س) درمورد فرزندپروری پرداخته می‌شود. فرزندان حضرت زهرا(س) شهدای جامعه اسلامی هستند، خطبه‌های رسای زینب(س) یا قیام امام حسین(ع) یا درسی که امام حسن(ع) در دوران امامت خود به جامعه می‌دهد؛ این‌ها برگرفته از مادری است که شیوه فرزندپروری را به خوبی می‌داند؛ اما ما هنوز در بیان این مفاهیم بصورت عملی دچار ضعف هستیم.

الگو باید مصداق کامل عمل و علم باشد و خوشبختانه الگوسازی اسلامی مصادیق فراوان دارد، اگر سیری در زندگی ائمه(ع) داشته باشیم به عنوان الگوهای کامل و جامع و پاسخگوی نیازهای بشریت هستند و در این کتاب که موضوعات به صورت خلاصه و روان ذکر شده؛ هدف، الگوسازی اسلامی برای قشر جوان است و درس عملی و علمی که باید از الگوسازی گرفته شود در این کتاب گنجانده شده؛ حتی در روایات اسلامی هم تأکید بر الگوسازی علمی و عملی وجود دارد.  

اگر نگاهی به زندگی حضرت زهرا(س) و زنان تاریخ اسلام داشته باشیم؛ می‌بینیم که بانوان از عرصه سیاست خارج نیستند و در مقاطعی از تاریخ حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س) وارد عرصه سیاست می‌شوند و با بصیرتی که خداوند در وجود آنها قرار داده است از امام و ولی خود دفاع کرده‌اند؛ نمونه بارز این بانوان، حضرت زهرا(س) است که اولین مدافع حریم ولایت بوده و در این دفاع جان خود را از دست می‌دهد.

/گلستان ما