شتابزدگی دولت برای انتخابات

این روزها خبری با سند در رسانه‌ها منتشر شده است که در آن، دولت در اقدامی کم‌سابقه و با ابلاغ فوق‌العاده، در پوشش طرحی به نام «اطلاع‌رسانی و تعامل مستقیم با مردم» عملاً دستور تشکیل ستادهای تبلیغاتی حسن روحانی برای انتخابات ۹۶ را در استانداری‌ها و فرمانداری‌های سراسر کشور صادر کرده است. در این ابلاغیه ۱۹ ماده‌ای ریاست این ستاد تبلیغاتی بر عهده معاونان سیاسی و امنیتی استانداری‌ها (مجریان مستقیم انتخابات) و نظارت بر عملکرد این ستاد به استانداران واگذار شده است. در بند نخست دستورالعمل اجرایی این کمپین انتخاباتی تأکید شده است که روند فوق‌العاده ارائه گزارش عملکرد سه ساله از دی ماه سال جاری باید اولویت همه مدیران استانی از استاندار گرفته تا مدیران کل، مشاوران و...قرار گیرد. همچنین بند دوم این ابلاغ تأکید می‌کند که بدون هیچ محدودیتی از همه ظرفیت‌های رسانه‌ای برای تبلیغات و ارتباط مردمی استفاده شود. بندهای ۵، ۶، ۷، ۸ و ۹ دستورالعمل اجرایی این کمپین انتخاباتی به شکلی باور‌نکردنی عملاً استانداران، فرمانداران، بخشدارها و حتی دهیارها را به ضبط تصاویر تصنعی از دیدار با مردم و حل مشکلات آنها در طول اجرای طرح، مکلف کرده و تأکید می‌کند که این سناریو باید به صورت مکرر اجرا و تصاویر آن به صورت گسترده رسانه‌ای شود. بند ۱۳ این دستورالعمل انتخاباتی تأکید می‌کند که استانداری‌ها در مواجهه‌های رسانه‌ای در عین دفاع حداکثری از دولت مراقبت کنند تا رویکرد انتخاباتی برنامه‌های ابلاغی عیان نشود!
زمانی که این دستورالعمل مطالعه می‌شود، دقیقاً یک ساختار عظیم‌الجثه‌ای به نام دولت مشاهده می‌شود که تمام قد تمامی اقدامات اجرایی خود را کنار گذاشته و با یک قامت انتخاباتی روزهای خود را به انتخابات 96 نزدیک می‌کند. انتشار این سند که واقعاً به عنوان یکی از مصادیق نگاه ابزاری به مردم محسوب می‌شود، سؤال‌های زیادی را در ذهن متبادر می‌سازد. 

یکی از مهم‌ترین سؤال‌ها این است که اگر دولت عملکرد محسوس در جامعه داشته است و خود نیز از طریق رسانه‌ها دائماً به توصیف آن پرداخته است، چه نیازی به معلق کردن زودهنگام تمام اقدامات دولت و معطوف کردن تصمیمات به سمت انتخابات بوده است؟ آیا این مصداق پوپولیست زودهنگام نیست که بسیاری از اعضای دولت، در انتقاد از رفتارهای دولت‌های پیشین اظهارنظرهای فراوان کرده‌اند و حال خود گرفتار چنین پدیده‌ای شده‌اند؟
یکی از سؤالات مهم که می‌تواند تبعات زیادی را برای دولت ایجاد کند اینکه چگونه می‌شود یک مجری اصلی انتخابات بتواند در انتخابات بی‌طرفانه عمل کند، در حالی که در این ابلاغیه، معاونان سیاسی استانداری‌ها (مجریان اصلی انتخابات) به عنوان رئیس این شورای انتخاباتی انتصاب شده‌اند که موظف می‌شوند هر ماه حسن اجرای برنامه‌ها را به وزارت کشور ارائه کنند. این موضوع بی‌طرفی ستاد اجرایی انتخابات را زیر سؤال می‌برد و می‌تواند دولت را با شبهات عدیده‌ای مواجه سازد.

از طرفی علاوه بر هزینه‌های گزاف این طرح از جمله چاپ نشریه، تدوین فیلم و... از بیت‌المال برای انتخابات ۹۶، عملاً تمام ظرفیت‌های دولت مخصوصاً مجریان انتخابات طی ماه‌های آینده صرف تبلیغات ریاست جمهوری حسن روحانی خواهد شد.

این ابلاغیه انتخاباتی دولت در حالی مطرح می‌شود که در شهریورماه امسال رهبر معظم انقلاب در دیدار با رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت صراحتاً فرمودند: دولت باید با برنامه‌ریزی و جدیت، حداکثر بهره‌برداری را برای کار و تلاش در یک سال باقی‌مانده انجام دهد. دولت نباید به هیچ‌وجه خود را سرگرم بحث‌های انتخاباتی کند بلکه باید تا آخرین روز کاری، برای کار، تلاش و حل مشکلات برنامه‌ریزی کند و بهترین تبلیغ برای دولت در رأس کار، اقدام و عمل آن دولت است. 
ماه‌های پایانی دولت یازدهم و تجسم یک دوره دیگر برای حضور در صحنه اجرایی و سیاسی کشور، کل تفکر و تصمیمات دولت را به خود متوجه ساخته است. آنچه پیشران این دولت برای انتخاباتی کردن فضای کشور بوده همانا ضعف گسترده در برداشتن گام‌های عملی آشکار، در راستای منافع عمومی است. از این منظر دولت در یک چالش بزرگی به نام «اثبات کارآمدی»، غوطه‌ور شده است. تمرکز اساسی بر حوزه روابط خارجی و رسیدن به توافق هسته‌ای، چاه بزرگی بود که دولت از روز اول برای خود حفر کرد. ترسیم و تجسم و معرفی یک قلعه تو خالی و بی‌مصرف به عنوان یک دژ مستحکم و مفید برای رفع حاجات اقتصادی کشور به مردم، سیاستی بس ناجوانمردانه و البته برای دولت هزینه‌زا بوده است. اظهارات شکوهمندانه و مدافعانه از برجام و بی‌ثمری آن، دولت را دچار یک آشفتگی شخصیتی کرده و و مجبور است در این چند ماه باقی‌مانده به انتخابات به جای رسیدگی به امورات کشور، همه را از منظر انتخابات بنگرد و پیش ببرد. به نظر آنچه این روزها از درون دولت درز پیدا می‌کند، تصمیماتی عجولانه و از سر درماندگی برای از دست نرفتن بقای سیاسی است و همین موضوع از روز اول، دولت را دچار یک خطای محاسباتی کرد. مشاورانی که از همان روزهای نخستِ تبلیغات انتخاباتی، حسن روحانی را به سمت دادن وعده‌های خوش آب و رنگ و بدون پشتوانه عملیاتی ترغیب کردند و از آن پس شکستن تابوی مذاکره با امریکا را به عنوان یک «غول معجزه‌گر» به ملت پیشنهاد دادند، به مثابه دشمنان دوست‌نمایی برای جناب رئیس‌جمهور بودند که امروز نیز وی را به سمت اقدامات آنی و بی‌پشتوانه می‌کشانند و همین ضربه‌ای مهلک بر پیکره دولت در انتخابات وارد می‌سازد و دولت را به دست خود دولت بی‌اعتبار می‌سازد.