وحشی­ گری نیابتی عربستان در یمن

مداخله­ نظامی در یمن در ۲۵ مارس ۲۰۱۵ میلادی برابر شش فروردین ۱۳۹۴ با حمله­ هوایی ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری عربستان سعودی به یمن با نام عملیات طوفان قاطعیت آغاز شد و از ۲ اردیبهشت با نام عملیات احیای امید ادامه یافت. جنگنده های متجاوز رژیم سعودی هم­چنان و به­شدت شهر‌ها و مناطق مختلف یمن را بمباران می‌کند و علاوه بر پایگاه‌های نظامی، فرودگاه‌ها و انبارهای تسلیحاتی بسیاری از منازل را هدف گرفته و برخی از مناطق مسکونی را کاملاً ویران کرده­اند. در این نوشتار ابتدا به بررسی عملیات نظامی به رهبری عربستان می­ پردازیم، سپس پاره­ای از جنایات و وحشی­ گری­ های عربستان بیان خواهد شد، در نهایت نیز به واکنش ­های به آن اشاره می­ کنیم.

1- طوفان قاطعیت عربستانی

1-1- آغاز عملیات

مداخله­ نظامی در یمن در ۲۵ مارس ۲۰۱۵ میلادی با نام عملیات طوفان قاطعیت آغاز شد. هواپیماهای ۵ کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت و بحرین) به­ همراه مراکش، مصر، اردن و سودان در این حمله مشارکت دارند و سومالی نیز اجازه استفاده از پایگاه‌های نظامی خود برای حمله را داده‌است. از پاکستان نیز برای پیوستن به ائتلاف دعوت شده اما آن­ها موضع مشخصی از خود در این مورد اعلام نکرده‌اند.

این عملیات در حمایت از دولت عبد ربه منصور هادی و بر ضد انصارالله، و حامیان علی عبدالله صالح رئیس‌جمهور سابق یمن صورت گرفته که صنعا پایتخت یمن و بیش­تر مناطق شمال یمن را در اختیار دارند. عربستان و کشورهای حاضر در ائتلافش، ایران را به حمایت از «حوثی­ ها» متهم می‌کنند، چنان­چه برخی تحلیل­گران این عملیات را «آیینه جنگ سرد میان ایران و عربستان» می‌دانند و معتقدند که آن­چه یمن را به میدان مبارزه تبدیل کرده‌ است، رقابت ایران شیعه‌ مذهب و عربستان و سنی‌ مذهب است. همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به ­جز عمان در این عملیات شرکت کرده و از درخواست هادی منصور جهت مبارزه با حوثیان و القاعده و داعش در یمن استقبال کردند. هم­چنین عربستان سعودی یکی از دلایل اقدام نظامی خود در یمن را دستیابی حوثی‌ها به موشک‌های بالستیک، نیروی هوایی و به ­طور کلی مسائل امنیتی منطقه‌ای عنوان کرد.

اتحادیه عرب حمایت خود را از این عملیات اعلام کرد. هم­چنین اعضای این اتحادیه در نشست سالانه خود در شرم‌الشیخ بیانیه‌ای صادر کرده خواستار تشکیل نیروی نظامی مشترک شدند. (1)

1-2- پایان عملیات طوفان قاطع

عملیات موسوم به طوفان قاطع یا توفان راسخ که شامل حملات گسترده هوایی عربستان بود پس از ۲۷ روز در تاریخ ۲۱ آوریل ۲۰۱۵ میلادی با اعلام آتش‌بس از سوی عربستان پایان یافت و عربستان سعودی ضمن اعلان این­که به اهداف خود از جمله انهدام موشک‌هایی را که به­دست حوثی‌ها افتاده بود و امنیت کشورهای همسایه یمن را تهدید می‌کردند، در این عملیات رسیده است از شروع عملیات سیاسی برای بازگشت منصور هادی به قدرت خبر داد.

اما رسانه‌های مخالف تجاوز عربستان این آتش‌بس را شکست عربستان و ائتلاف یمن توصیف کردند. بر اساس اعلام وزیر دفاع عربستان سعودی، عملیات تازه‌ای در قبال یمن آغاز می‌شود که «احیای امید» نام دارد و عمدتاً بر راه حل سیاسی برای بحران یمن و کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان متمرکز است، اما هم­چنین شامل تلاش برای جلوگیری از تحرکات شبه ­نظامیان حوثی خواهد بود.

لحظاتی پس از اعلام پایان حملات نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی به یمن، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان از این اقدام استقبال کرد. ایران از زمان آغاز بحران یمن به حمایت و ارسال اسلحه به حوثی‌ها متهم شده‌است. سرتیپ احمد العسیری سخنگوی ائتلاف در روز اول آوریل اعلام کرد که به سپاه پاسداران ایران و عناصر حزب‌الله لبنان هشدار می‌دهیم در صورت حضور در اردوگاه­ های آموزشی حوثی‌ها یا مناطق درگیری، سرنوشتی مانند سرنوشت آن‌ها خواهند داشت.

در عین حال جمهوری اسلامی ایران بارها این اتهام را رد کرده‌ است. از جمله رهبری معظم انقلاب در این باره فرمودند: «آن­ها به سلاح ما احتیاج ندارند؛ همه­ پادگان‌های یمن و ارتش یمن در اختیار مردم مبارز و انقلابی و در اختیار این گروه انصارالله است؛ آن­ها احتیاج به سلاح ما ندارند».(2)

2- وحشی­ گری­ های عربستان

2-1- بکارگیری بمب‌های خوشه‌ای

دیده‌بان جهانی حقوق بشر با صدور بیانیه‌ای از بکارگیری بمب‌های خوشه‌ای توسط جنگنده‌ های سعودی در یمن پرده برداشت و آن­را جنایت خواند. عربستان جنگنده‌های ساخت آمریکا و کشورهای غربی در اختیار دارد که می‌توانند بمب‌های خوشه‌ای ساخت آمریکا را با خود حمل کنند.

روزنامه ایندیپندنت در مطلبی به‌ قلم «الیستر داوبر» به گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر اشاره کرد که در آن اعلام شده است؛ عربستان از بمب‌های خوشه‌ای ممنوع شده در سطح بین­ الملل علیه یمن استفاده کرده است. این نویسنده افزود: ۱۰۵ کشور جهان در سال ۲۰۰۸ میلادی توافق ­نامه ممنوعیت استفاده از این بمب‌ها را که تأثیر منفی گسترده‌ای بر غیر‌نظامیان دارد، امضا کرده‌اند اما آمریکا و عربستان و یمن این توافق­نامه را امضا نکرده‌اند.

کودکان یمنی در میان ویرانه­ های منازل مسکونی در صنعا

2-2- کشتار جمعی کودکان یمنی

دفتر سازمان ملل در یمن اعلام کرد عربستان سعودی با بکارگیری تاکتیک‌ های غیرمتعارف نظامی در یمن اقدام به کشتار جمعی کودکان و شهروندان بی­ گناه کرده است. به گزارش خبرگزاری رسمی یمن (سبا)، سازمان ملل اعلام کرد عربستان سعودی جنایات بی­شماری علیه مردم بی­ گناه یمن مرتکب شده است که از آن جمله می­توان به کشتار جمعی کودکان یمنی اشاره کرد.

عاصم البلوندی یکی از مسئولان دفتر سازمان ملل در یمن روز شنبه (9 خرداد) تصریح کرد عربستان سعودی با بمب‌های خود کودکان را در مدارس و خیابان‌ها هدف قرار داده است.

وی خاطر نشان کرد گزارش‌ های منتشره حاکی از آن است که عربستان سعودی در حملات خود افراد بی­ گناه و کودکان را هدف قرار داده است. افزون بر آن عربستان سعودی با استفاده از تاکتیک‌ های نظامی غیرمتعارف به کشتار کودکان اقدام کرده است که در برخی از موارد موجب نقص عضو در کودکان یمنی می­شود. وی تأکید کرد دفتر سازمان ملل در یمن تمام مدارک و شواهدی که جنایات عربستان سعودی در این کشور فقیر عربی را اثبات می­کند، به دفتر دبیر کل سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین­ المللی فرستاده است. (3)

2-3- آوارگی هزاران خانواده یمنی

مرکز حقوق بشر یمن، از سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین­ المللی خواسته است تا مانع ادامه حملات خصمانه عربستان سعودی به یمن و کشتار مردم بی گناه این کشور شود. این نهاد یمنی در بیانیه­ ای سازمان­ های بین­ المللی را به پایان سکوت در مقابل جنایات عربستان سعودی و رنج‌های ملت یمن فرا خوانده و آن­ها را به اقدام فوری در مقابل حملات غیر قانونی رژیم آل سعود دعوت کرده است. مرکز حقوق بشر یمن هم­چنین اعلام کرد: «عربستان سعودی به ریختن خون شهروندان بی­ گناه یمنی اکتفا نکرده و هزاران خانواده یمنی را آواره کرده است». (4)

2-4- کشتار بیش از سه­ هزار و پانصد نفر

یک سازمان حقوقی غیردولتی آمریکایی اعلام کرد که تعداد شهدای یمنی از آغاز حملات عربستان به این کشور از ۲۶ مارس (۶ فروردین) تا ۲ ماه می (۱۲ اردیبهشت) به ۳۵۵۳ نفر رسیده که بین آن­ها ۵۰۳ کودک زیر ۱۵ سال و ۲۱۸ زن دیده می‌شود. از سوی دیگر تعداد مجروحان ۶۲۷۱ نفر بوده که از این میان ۱۰۰۲ نفر کودک زیر ۱۵ سال و ۷۲۵ نفر زن بوده‌اند. سازمان "فریدام هاوس" افرود که ۵۶۰ مجموعه مسکونی هدف حملات هوایی، موشکی و دریایی قرار گرفته‌اند و بین ۹۵ هزار تا ۱۰۰ هزار خانواده مجبور به ترک خانه و مناطق مسکونی خود شدند.

مقایسه وحشی­ گری عربستان و اسرائیل

عربستان روی سیاه اسرائیل را سفید کرده است. مقایسه آمار کشته ­ها گویاست.

هرچند که نمی­ توان دست­ های پنهان و آشکار حمایتی رژیم صهیونیستی در این جنایت را نیز نادیده گرفت، بلکه عربستان با حمایت گرم آن­ها به پیش می­ رود و حتی می­ توان گفت که این عمارتی که عربستان آبادش می­ کند، از آن خودش نیست و فقط حمالی آن به­ عهده اوست.

در گزارش "یوهانس فایردیرکلاوف " هماهنگ­ کننده امور انسانی در یمن وابسته به سازمان ملل نیز تأکید شده است که در این حملات که از ششم فروردین ماه امسال آغاز شده، نزدیک به شش ­هزار نفر مجروح شده ­اند. کلاوف در گزارش خود اعلام کرد که بیش­تر قربانیان شهروندان عادی یمنی هستند. کلاوف از کشته و مجروح شدن بسیاری از شهروندان در بمباران­ ها ابراز تأسف کرد و گفت که گزارش ­ها حاکی است که در بمباران­ های هواپیماهای ائتلاف به رهبری عربستان مناطق و تجمعات شهروندان و تأسیسات زیربنایی عربستان هدف قرار می­گیرد.

3- اعتراض جهانی به جنایات سعودی‌ها در یمن

در حالی که عربستان سعودی خود را ناگزیر از یک حمله زمینی به یمن می‌بیند، ائتلاف غیرقانونی حامی این کشور برای تجاوز به یمن دچار شکاف‌های تازه‌ای شده است.

در این میان برخی از کشورها خواستار توقف عملیات و روی آوردن به راه‌حل‌های سیاسی بوده و برخی دیگر برای حمله زمینی اعلام آمادگی می‌کنند. در همین حال اعتراضات جهانی به تجاوزات سعودی‌ها به یمن هم­چنان ادامه دارد.

3-1- روسیه

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در سخنانی اعلام کرد شورای امنیت باید موضع مناسب و اصولی را در خصوص حل بحران یمن و پایان ‌دادن به خشونت‌ها در این کشور اتخاذ کند. به نقل از شبکه خبری روسیا الیوم، لاوروف که در «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان با خبرنگاران صحبت می‌کرد، گفت: برخی از کشور‌ها پیش‌نویس قطعنامه در زمینه‌ بحران یمن را به شورای امنیت ارائه کرده‌اند، اما متأسفانه این پیش‌نویس پس از وقوع درگیری‌های خشونت‌بار و به­ دنبال آغاز عملیات ائتلاف عربی به رهبری عربستان انجام شد. ما ترجیح می‌دادیم که پیش از این اقدام نظامی، اقداماتی در شورای امنیت برای حل بحران یمن صورت بگیرد. لاوروف خاطر نشان کرد: ما تلاش می‌کنیم تمامی طرف‌های درگیر از جمله رئیس‌جمهور یمن، حوثی‌ها و دیگر طرف‌های سیاسی بر سر میز مذاکرات بنشینند. (5)

3-2- ترکیه

هم­چنین ترکیه خواستار پیدا شدن یک راه‌حل سیاسی برای بحران یمن شد. به گزارش رویترز، مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه گفت در عین حال که ما از عملیات عربستان سعودی حمایت می‌کنیم، خواستار یک راه‌حل سیاسی برای بحران این کشور هستیم. وی که در یک کنفرانس مطبوعاتی در خلال دیدار خود از لیتوانی سخن می‌گفت، افزود: با این‌که ترکیه حمایت‌های لجستیک و اطلاعاتی می‌کند، اما در عین حال خواستار یک راه‌حل سیاسی است.(6)

3-3- اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا نیز با این مداخله­ نظامی مخالفت کرده و اظهار داشته که مداخله نظامی این بحران را حل نخواهد کرد و درباره «پیامدهای منطقه‌ای جدی» آن ابراز نگرانی کرده و اظهار داشته که چنین مداخله‌ای راه ­حل این مشکل نیست و از قدرت‌های منطقه‌ای خواستار «عمل­کرد مسئولانه» شده است.

3-4- مصر

در تحولی دیگر عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر در اظهاراتی گفته است: ارتش مصر فقط متعلق به ملت مصر است و برای تأمین امنیت مصر باقی خواهد ماند. همه کسانی که این کشور را دوست دارند باید این مسأله را بدانند. وی این سخنان را در گفت‌وگو با روزنامه النشره بیان کرد. این سخنان در شرایطی بیان می‌شود که عربستان سعودی خود را برای یک حمله زمینی به یمن آماده می‌کند و انتظار دارد دیگر کشورهای عرب از جمله مصر نیز این کشور را در این حمله یاری دهند.

سخنان السیسی به این معنا خواهد بود که مصر هر چند در حملات هوایی علیه یمن مشارکت داشته، اما حاضر به درگیری زمینی در این کشور نیست. به گفته کارشناسان، مصر نیز خواستار پیدا کردن یک راه حل سیاسی برای بحران یمن و از جمله برگزاری یک کنفرانس مشترک برای حل بحران یمن در قاهره است. الجزایر نیز اعلام کرده است در ائتلاف سعودی برای حمله به یمن شرکت نخواهد کرد.(7)

عراق، سوریه، حزب ­الله لبنان و جبهه مردمی آزادی فلسطین از دیگر مخالفان حمله به یمن است. هم­چنین سازمان ملل متحد، عمان، اندونزی، چین و تونس موضع بی­ طرفانه­ ای نسبت به این تجاوز داشتند.

نتیجه گیری

جنگنده­ های متجاوز رژیم سعودی با فریب­ خوردگی سخت پای خود را در مداخله­ نظامی علیه یمن باز کردند. عملیاتی که با یک اشتباه استراتژیک به وقوع پیوسته است و روز به­ روز در باتلاق اشتباه بیش­تر فرو می ­رود. جنایاتی که از سر کج ­فهمی مرتکب می­ شوند، اعتراض جهانی را به­ همراه داشته است. به نظر دیدبان حمایت­ های فریبنده غرب و رژیم صهیونیستی در رخ دادن این اشتباه تأثیر بسزایی داشته است اما جالبی داستان این­جاست که سعودی­ ها خیال می ­کنند که این وحشی­ گری به نفع آن­هاست؛ غافل از این­که حمالی آن­ها برای دیگری است و برای آن­ها هیچ سودی دربر ندارد.

منابع:

(1) http://persian.euronews.com/2015/03/25/yemen-a-tinderbox-in-a-saudi-iranian-cold-war-shadow/

(2) http://farsi.khamenei.ir/video-content?id=29634

(3) http://tnews.ir/news/A6AA42323202.html

(4) http://www.presstv.ir/DetailFa/2015/05/30/413556/Yemen-Saudi-UN-Massacre--children

(5) http://isna.ir/fa/news/94011402562

(6) http://www.islamicwna.com/News.aspx?NewsId=36868

(7) http://www.hamandishi.ir/news/270032