قضیه مفقودان منا قابل پذیرش نیست

«عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر فلسطینی‌الاصل و مطرح دنیای عرب، با بر شمردن شکست‌های عربستان در یمن، سوریه و اخیرا در برگزاری مراسم حج و رخ داد فاجعه منا، سران سعودی را نصیحت می‌کند که از لجاجت دست بردارند.

به گزارش گلستان24، سردبیر روزنامه رأی الیوم در یادداشتی نوشت: اختلاف بین ایران و عربستان بار دیگر در پی کشته شدن نزدیک به 800 حاجی که بیش از 140 تن آن ها ایرانی هستند، بالا گرفته است. ایران از لحظات ابتدایی ماجرا عربستان را مسئول حادثه دانست و خواستار عذرخواهی این کشور از تمام حادثه دیدگان و مسلمانان شد.

به نوشته عطوان، در مقابل، مقامات سعودی در حالت دفاعی قرار دارند و «شیخ عبدالعزیز آل شیخ» مفتی عربستان، مقامات سعودی را از هر گونه مسئولیتی در این حادثه مبری دانسته و گفته است: «ازدحام جمعیت از جمله مسائلی نیست که انسان بتواند به آن تسلطی داشته باشد». آل الشیخ حتی پا را فراتر گذاشته و خود حجاج را عامل حادثه دانسته است.

رأی الیوم ادامه می‌دهد: جدل بین ایران و عربستان ادامه خواهد داشت، مخصوصا اینکه مسأله‌ای که بحث‌ بر انگیزتر از مرگ حجاج است، مسأله مفقودین است، گم شدگانی که در بین آن‌ها شخصیت‌های دیپلماتیک و سیاسی، فرماندهان سپاه و مقامات امنیتی ایرانی نیز حضور دارند.

مسئولان ایرانی می‌گویند که ما کشته و زخمی شدن حجاج را درک می‌کنیم؛ اما ممکن نیست که مسأله مفقودان را نیز بپذیریم؛ آن‌ها به توطئه اشاره می‌کنند و دو گزینه بیشتر پیش روی آن‌ها نیست: یا اینکه آن‌ها کشته شده‌اند و عربستان نمی‌خواهد اعلام کند تا تعداد کشته شدگان افزایش نیابد و یا اینکه این مفقودان نزد عربستان گروگان هستند.

رأی الیوم ادامه می‌دهد: ایران هیأتی را به ریاست «علی جنتی» برای رفتن به عربستان تشکیل داده، اما عربستان برای آن‌ها ویزا صادر نکرده و بهانه آورده است که در تعطیلات عید قربان امکان صدور ویزا وجود ندارد و با این کار خواسته است تا عصبانیت خود را به ایران ابراز کند.

بحران ایران و عربستان به اوج رسیده است و به‌نظر می‌رسد در روزهای پیش رو شدت یابد.

از سوی دیگر «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان، ایران را متهم به سیاسی کردن حادثه حجاج کرده؛ اما فراموش کرده که کشور عربستان خود در حال سیاسی کردن این فاجعه است و هرکسی که خطبه «الشیخ صالح آل طالب» امام جماعت مکه در روز عید قربان را بشنود که چگونه به ایران، حوثی‌ها و سوریه حمله می‌کرد را ببیند، سخن مرا خوب متوجه می‌شود.

عبدالباری عطوان در ادامه می‌نویسد: مطالبات برای تحقیقات حول این فاجعه افزایش یافته است و نه تنها ایران، بلکه دیگر کشورهای اهل سنت و هم پیمان عربستان نیز خواستار این مسأله هستند و معروف‌ترین این مطالبه از سوی «محمد علی شاهین» معاون حزب عدالت و توسعه ترکیه بیان شده و گفته است: ترکیه می‌تواند حج را بهتر از عربستان اداره کند ...؛ آیا می‌شود که در این موضوع از قضا و قدر حرف بزنیم؟ مطمئنا از سوی عربستان در این حادثه اهمال‌کاری شده است.

نویسنده مشهور دنیای عرب می‌افزاید: مطالبه برای نظارت کشورهای اسلامی حتی به صورت ظاهری بر اماکن مقدس عربستان، برای سعودی‌ها یک خط قرمز محسوب می‌شود که به هیچ کس اجازه زیر پا گذاشتن آن را نمی‌دهند؛ چرا که با این کار آن‌ها حس می‌کنند که به عزت و سیادت آن‌ها ضربه خورده و از سوی دیگر یک برگ بازی مهم دینی از دست آن‌ها خارج شده است؛ بنابراین با این پیشنهاد همچنان که در گذشته مخالفت کرده‌اند، در حال حاضر نیز مخالف هستند؛ اما تکرار وقوع چنین حوادثی و افزایش تعداد کشته شدگان موضع عربستان را بسیار ضعیف کرده و از مقاومت این کشور در برابر فشار کشورهای اسلامی کاسته است.

وی ادامه می‌دهد: همچنین معتقد نیستیم که حاکمان سعودی اجازه حضور نمایندگان کشورهای اسلامی در کمیته تحقیق را بدهند؛ چرا که باز هم سعودی‌ها فکر می‌کنند که این مسأله نیز به ضرر "پرستیژ" آن‌هاست.

سردبیر رأی الیوم در بخش پایانی یادداشت خود می‌نویسد: فاجعه حجاج ضربه سنگینی به عربستان و خاندان سعودی وارد کرد؛ در حالی که جنگ بی پایانی را در یمن شروع کرده‌اند و پس از 6 ماه، هنوز دستاوردی نداشته است؛ در سوریه نیز پس از عقب‌نشینی آمریکا، ترکیه و کشورهای اروپایی، به طور کامل مسأله سقوط دولت بشار اسد منتفی شده است.

با این اوصاف، عربستان نیاز دارد تا به طور ریشه‌ای در سیاست‌ها و مواضع خود تجدید نظر کند؛ چه در یمن، چه سوریه و چه در مورد مسأله حج؛ باید با شجاعت و شفافیت از مواضع عنادآمیز و متکبرانه خود عقب‌نشینی کند و باید به سران عربستان گفت که این عقب‌نشینی برای شما عیب نیست؛ آن‌چه که پسندیده نیست ادامه دادن به این سیاست‌ها و یک دندگی است؛ مگر اردوغان، آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه از سیاست‌های خود در سوریه عقب‌نشینی نکردند؟

به نوشته عطوان، در آخر باید گفت که روش انکار و تکبر، نتیجه‌اش اگر فاجعه نباشد، مطلوب هم نخواهد بود؛ پس سعادتمند کسی است که پند پذیر باشد.