واکاوی «نفوذ» در بدنه حاکمیت

به گزارش گلستان24، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در در دیدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامى اظهار داشت: «نفوذ سیاسی هم این است که در مراکز تصمیم‌گیری، و اگر نشد تصمیم‌سازی، نفوذ بکنند. وقتی دستگاه‌های سیاسی و دستگاه‌های مدیریّتی یک کشور تحت‌تأثیر دشمنان مستکبر قرار گرفت، آن‌وقت همه‌ی تصمیم‌گیری‌ها در این کشور بر طبقِ خواست و میل و اراده‌ی مستکبرین انجام خواهد گرفت؛ یعنی مجبور میشوند. وقتی یک کشوری تحت نفوذ سیاسی قرار گرفت، حرکت آن کشور، جهت‌گیری آن کشور در دستگاه‌های مدیریّتی، بر طبق اراده‌ی آنها است؛ آنها هم همین را میخواهند. آنها دوست نمیدارند که یک نفر از خودشان را بر یک کشوری مسلّط بکنند، مثل آن چیزی که در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ در هند این کار را کردند؛ از خودشان آنجا مأمور داشتند؛ یک نفر از انگلیس رئیس هند بود. امروز این امکان‌پذیر نیست؛ برای آنها بهتر این است که از خود آن ملّت کسانی در رأس آن کشور باشند که مثل آنها فکر کنند، مثل آنها اراده کنند، مثل آنها و بر طبق مصالح آنها تصمیم بگیرند؛ این نفوذ سیاسی است. [هدف این است که‌] در مراکز تصمیم‌گیری نفوذ کنند، اگر نتوانستند در مراکز تصمیم‌سازی [نفوذ کنند]؛ زیرا جاهایی هست که تصمیم‌سازی میکند. اینها کارهایی است که دشمن انجام میدهد.»

هشدارهای مقام معظم رهبری در چندین سخنرانی ایشان پیرامون استراتژی «نفوذ» دشمن در ابعاد گوناگون برای خلل در باورهای مردم نسبت به نظام اسلامی است؛ یکی از ابعاد پروژه نفوذ؛ نفوذ سیاسی است که مهم‌ترین بعد آن بستر سازی برای تسلط بر ارکان های تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی حاکمیت قلمداد می‌شود. تاریخ جمهوری اسلامی ایران روندی پرفراز و نشیب با رخدادهای پیروزی و شکست است که جهت‌گیری آن به سمت اقتدار نظام اسلامی پیش رفته است و همین اقتدار زمینه را برای نفوذ پدیدار ساخته است. واکاوی سیر نفوذ در لایه حاکمیت که دارای مراکز تصمیم گیری و تصمیم سازی برای حرکت ملت و دولت است؛ بستر مناسبی را برای درک مولفه های نفوذ، چگونگی نفوذ و تبعات آن برای جلوگیری از آن فراهم می سازد. یکی از مهم ترین رخدادهای تاریخ پیرامون تبعات نفوذ مربوط به آیت الله منتظری می شود که در این یادداشت به بررسی آن می پردازیم.

1. جایگاه آیت‌الله منتظری؛ لایه بالای نظام

آیت‌الله حسنعلی منتظری از شاگردان بارز امام خمینی (ره) بودند که سالیان طولانی در امر مبارزه با رژیم پهلوی و استقرار حکومت اسلامی گام برداشتند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مراکز مهم نظام اسلامی حضور پیدا کردند که مهم‌ترین آن «قائم مقامی رهبری» است و این نقش نمایانگر استمرار حکومت اسلامی در آینده از سوی ایشان است و علاوه بر آن دارای جایگاه مهمی در امر تصمیم‌گیری در قید حیات بودند بنابراین در اولین گام برای بررسی باید به این نکته توجه کنیم که نفود دشمن در سطح سران نظام جمهوری اسلامی ایران رخ داده است که وضعیت فعلی و آینده نظام اسلامی را در شرایط آن مقطع زمانی تحت شعاع قرار داده است.

2. راهبردهای نفوذ

نفوذ در بیت ایشان:

بیوت علما از مهم‌ترین بخش‌های اثرگذاری بر نوع رفتار علما محسوب می شود  و مسئول آن ترتیبات حاکم برای دیدار افراد و انتقال داده ها و اخبار را متناسب با فعالیت پرمشغله علما انجام می دهند و این افراد «امین» علما محسوب می شوند.

اولین گام برای نفوذ در تصمیم های آیت الله منتظری از سوی مهدی هاشمی (برادر داماد آقای منتظری) رخ داد؛ ایت الله منتظری به وی اعتماد فراوانی داشتند ولی او با استفاده از حمایت ایشان تلاش خود برای قدرت یابی در عرصه سیاسی با حذف فیزیکی رقیبان آغاز کرده بود هرچند انتقاد به رفتار وی از سوی علما صورت می پذیرفت ولی آقای منتظری قبول نمی کردند.

آیت‌الله مشکینی رئیس وقت مجلس خبرگان ضمن نامه ای به وی در تاریخ 1/7/64، درباره نگرانی نمایندگان مجلس خبرگان از اطرافیان او چنین می نویسد: «... نظر اغلب دوستان برای روز مبادا شمایید. لکن با یک نگرانی خاص از ناحیه بیت و بعضی حواشی آن جناب. پیوسته از دوستان صمیمی‌تان اظهار ناراحتی می شنوم، حتی در مجلس نیز مطرح شد و بی سروصدا گذشت و قبلا هم پس از سمینار ائمه جمعه، برخی به حقیر می گفتند به حضورتان گفته شود و اینان از دوستان مخلص آن جناب‌اند و شما را برای اسلام می دانند و راضی نیستند شخصی که از آن عموم است، در قبضه خصوص باشد...» همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین ری‌شهری وزیر اطلاعات وقت در کتاب سنجه انصاف می نویسد: «نخستین بار که موضوع مهدی هاشمی را با آقای منتظری مطرح کردم، روزهای پایانی سال 1364 بود. در ملاقاتی که در اتاق مطالعه ایشان برگزار شد، تلاش کردم ماجرای مهدی هاشمی را به میان کشیده و با ایشان در این باره گفتگو کنم. خلاصه کلام این بود: ارتباط مهدی هاشمی و همکاران او با بیت شما در شرایطی که همه مسئولان و دوستان و خطوط سیاسی وفادار به انقلاب با آنان مخالفت می کنند، ممکن است چندان به مصلحت شما نباشد. جناح های سیاسی موجود، دفتر تبلیغات، جامعه مدرسین و... حتی آقای هاشمی رفسنجانی نیز به این رابطه خوش بین نیستند...»

3. تبعات نفوذ

الف) اختلاف در راس نظام؛ عزل منتظری

رفتارهای آیت الله منتظری که متاثر از فضاسازی «نفوذ» منافقین در بیت ایشان بود باعث شد که امام خمینی (ره) متناسب با جایگاه ایشان تصمیم به برکناری ایشان از منصب جانشین بگیرند و در پیام امام خمینی به ایشان مسئله «نفوذ» تاکید شده بود که «نفوذی‌ها بارها اعلام کرده‌اند ‌که حرف خود را ‌از دهان ساده‌اندیشان موجه می‌زنند. من بارها اعلام کرده‌ام ‌که با هیچ کس در هر مرتبه‌ای ‌که باشد عقد اخوت نبسته‌ام. چهارچوب دوستی من در درستی راه هر فرد نهفته ‌است. دفاع ‌از اسلام و حزب الله اصل خدشه‌ناپذیر سیاست جمهوری اسلا‌می ‌است»

ب) ارتباط‌گیری با رسانه های بیگانه

ارتباط میان اعضای دفتر آیت الله منتظری و رسانه های بیگانه به حدی بود که نامه های محرمانه ایشان به امام خمینی (ره) در رادیو بی بی سی خوانده شد.  حجت الاسلام والمسلمین ری شهری وزیر اطلاعات وقت در خاطرات خود(سنجه انصاف ص274) می گوید: «پیام امام به مهاجرین جنگ تحمیلی(2/1/68) به روشنی نشان می داد که ایشان تصمیم خود را در مورد برکناری آقای منتظری گرفته ؛ اما دو روز بعد از این پیام ، حادثه ای پیش آمد که ظاهرا موجب تسریع در این امر و تشدید برخورد امام با منتظری شد و آن این بود که نامه محرمانه منتظری به امام که مربوط به هشت ماه قبل می شد و در آن نامه ، آقای منتظری نسبت به اعدام منافقین اعتراض کرده بود از رادیو بی بی سی منتشر شد.» همچنین آقای منتظری در مورد پخش نامه خود به امام از رادیو بی بی سی می گوید : «با کمال تعجب مشاهده شد فردای آن روز که من نامه 4/1 را برای بیت امام فرستادم، نامه محرمانه من خطاب به مرحوم امام که درباره اعدام ها بود و مربوط به هشت ماه قبل می شد، از طریق بخش فارسی رادیو بی بی سی خوانده شد و پیدا بود که اگر امام این قضیه را می فهمیدند به شدت عصبانی می شدند، بخصوص اگر به ایشان بگویند این نامه از طریق بیت من برای بی بی سی فرستاده شده است. (خاطرات آقای منتظری ص 672)»

4. نتیجه گیری

با توجه به شرایط حاکم بر نفوذ دشمن در دوران آیت الله منتظری کاملا مشخص است که دشمنان اسلام تمایل حضور و اثرگذاری در سطح اثرگذار و تصمیم ساز را دارند و این اقدام دشمن موید این است پس بنابراین اطرافیان مسئولین و در بیوت علما افرادی مسئول هستند از مهم ترین افراد مسحوب می شوند و باید از ضریب امنیت بالای استفاده شوند.